واگرایی چیست؟

مرتضی گودرزی
آبان ۷, ۱۴۰۳

امتیاز:5

واگرایی در تحلیل تکنیکال یک رابطه قوی بین قیمت و یک اندیکاتور است. زمانی که مثلاً می‌بینید اندیکاتور مسیر حرکت نزولی را نشان می‌دهد، اما چارت در حال حرکت صعودی است، یا قله‌هایی که در اندیکاتور و خود چارت ایجاد می‌شود باهم تفاوت دارند، به معنای ایجاد واگرایی است. یعنی واگرایی از طریق مقایسه اندیکاتور و چارت قیمتی پیدا می‌شود. ما در این مقاله شما را با انواع الگوهای واگرایی در تحلیل تکنیکال آشنا خواهیم کرد.

در ابتدا قبل از اینکه این مقاله را مطالعه کنید، اگر در حال یادگیری فارکس هستید و نیاز به یک آموزش کامل دارید، توصیه می‌کنیم وارد صفحه آموزش فارکس شوید.

واگرایی چیست؟

واگرایی در تحلیل تکنیکال ممکن است یک حرکت مثبت یا منفی عمده قیمت را نشان دهد. یک واگرایی مثبت زمانی رخ می‌دهد که قیمت یک دارایی به پایین‌ترین حد خود برسد، در حالی که شاخص تحلیل تکنیکال که استفاده می‌کنید شروع به صعود می‌کند. برعکس، واگرایی منفی زمانی است که قیمت به بالاترین حد خود برسد، اما اندیکاتور مورد تجزیه و تحلیل به اوج پایین‌تری برسد. تریدرها از واگرایی برای پیدا کردن مسیر اصلی حرکت بازار در ادامه استفاده می‌کنند. آن‌ها اعتقاد دارند چارت ممکن است بالا برود، اما ممکن است این حرکت صعودی برای گول زدن تریدرها باشد و روند اصلی چارت بخواهد به سمت پایین بیاید. تریدرها برای جلوگیری از فریب خوردن می‌توانند از اندیکاتورهای دیگر برای کشف واگرایی استفاده کنند.

واگرایی در تحلیل تکنیکال چیست؟ — واگرایی در تحلیل تکنیکال ممکن است یک حرکت مثبت یا منفی عمده قیمت را نشان دهد.

برای مثال تریدرها می‌توانند نوسانگرهایی مانند شاخص قدرت نسبی (RSI) را بر روی نمودار قیمت ترسیم کنند. اگر نماد معاملاتی در حال افزایش است و قله‌های جدید ترسیم می‌کند، در حالت ایده‌آل RSI هم باید قله‌های جدید ایجاد کند، اما اگر نماد معاملاتی در حال ساخت قله‌های جدید باشد و RSI در حال پایین آمدن و ایجاد کف‌های جدید یا قله‌های کوتاه‌تر از قبلی است، این مسئله یک هشدار تلقی می‌شود که روند صعودی قیمت ممکن است ضعیف شود. این واگرایی منفی است و به معامله‌گران می‌گوید که احتمالاً تغییر روند در جریان است.

انواع واگرایی در تحلیل تکنیکال

به طور کلی دو نوع واگرایی در تحلیل تکنیکال وجود دارد، یکی از آن‌ها واگرایی منظم است و دیگری واگرایی مخفی. برای اینکه به شکل کامل با این دو نوع واگرایی آشنا شوید هرکدام را به صورت جداگانه برای شما شرح خواهیم داد:

واگرایی معمول یا Regular Divergence؛
واگرایی مخفی Hidden Divergence.

در ادامه به بررسی بیشتر موارد ذکر شده می‌پردازیم:

واگرایی منظم یا Regular Divergence

واگرایی رگولار یا منظم به همان واگرایی کلاسیک می‌گویند که با چشم نیز به راحتی و بدون هیچ چالشی قابل مشاهده است. یعنی زمانی که مثلاً شما دو قله بالای هم در روی چارت دارید، اما اندیکاتور شما دو قله پایین هم یا پایین‌رونده را نشان می‌دهد. واگرایی منظم را می‌توان به واگرایی صعودی و واگرایی نزولی طبقه‌بندی کرد. واگرایی صعودی زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت قله‌های صعودی، اما اندیکاتور قله‌های نزولی ایجاد می‌کند. واگرایی نزولی زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت دره‌های نزولی ایجاد می‌کند، اما اندیکاتور دره‌هایی بالای هم و در جهت صعودی می‌سازد. چهت آگاهی از واگرایی معمولی مقاله واگرایی معمولی (Regular Divergence) چیست؟ را مطالعه کنید.

واگرایی مخفی Hidden Divergence

واگرایی مخفی نیز از همان قوانین واگرایی استاندارد پیروی می‌کند با این تفاوت که زمانی رخ می‌دهد که مثلاً قیمت در حال اصلاح است، اما اندیکاتور همان قدرت را نشان می‌دهد. به این ترتیب متوجه می‌شویم که روند قیمت ادامه خواهد داشت. پیدا کردن واگرایی مخفی تا حدودی سخت است. اگر به عکس زیر نگاه کنید مشاهده خواهید کرد که در دو قله‌ای که در چارت ایجاد شده، قله دوم بسیار ظریف و با فاصله زیادی ایجاد شده در حالی که در اوسیلاتوری که در زیر چارت وجود دارد به صورت کامل دو قله هم‌اندازه تشکیل شده‌اند.

اگر شما یک تریدر تازه‌کار هستید شاید برایتان سخت باشد که بتوانید واگرایی مخفی را راحت روی چارت تشخیص دهید. بهترین کار این است که ابتدا قله‌ها یا دره‌های واضح را در اسیلاتور خود پیدا کنید، سپس یک خط عمودی از قله یا دره‌های خود به روی چارت بکشید و ببینید که واگرایی رخ داده است یا خیر.

به تفاوت بین حرکت چارت معاملاتی و اسیلاتورهایی مانند AO، RSI یا MACD، واگرایی گفته می‌شود. مثلاً زمانی که می‌بینید چارت در حال پایین آمدن است، اما دو قله در RSI بالا و به اندازه هم تشکیل شده که خبر از رخ دادن واگرایی ادامه‌دهنده می‌دهد.

تفاوت واگرایی معمولی و واگرایی مخفی

تفاوت اصلی واگرایی معمولی و واگرایی مخفی به‌جز در شکل ظاهری آن‌ها در سیگنالی است که برای معامله از آن‌ها دریافت می‌کنید. واگرایی معمولی یک سیگنال تغییر روند یا برگشتی است که عموماً تریدرها برای پیدا کردن یا تایید نقاط برگشتی از آن استفاده می‌کنند، اما واگرایی مخفی عموماً برای تایید روند در حال حرکت استفاده می‌شود.

اندیکاتورهای تشخیص واگرایی

همان‌طور که گفتیم واگرایی را باید بین یک اندیکاتور و چارت معاملاتی پیدا کنید، بنابراین باید بدانید از کدام اندیکاتورها استفاده نمایید. بهترین اندیکاتورها برای این کار اندیکاتور RSI، اندیکاتور MACD و اندیکاتور AO است که به صورت شفاف و اسیلاتور مانند روند حرکت را نشان می‌دهند و می‌توانید از روی حرکت شفاف آن‌ها واگرایی را مشاهده کنید. همچنین اکسپرت هایی هستند که خودشان به صورت خودکار واگرایی را به شما نشان می‌دهند که مهم‌ترین آن‌ها اکسپرت MACD divergence و Multi divergence است.

مزایا واگرایی

حالا که با کلیات واگرایی در چارت معاملاتی آشنا شدید، بهتر است با مزایای آن هم آشنا شوید.

امکان پیدا کردن سیگنال ادامه روند؛
امکان پیدا کردن سیگنال معکوس روند؛
تاییدیه برای ورود یا خروج یک معامله؛
شفافیت در پیدا کردن و روش آسان یادگیری؛
قدرت بالا واگرایی.

معایب واگرایی

اینکه از واگرایی نمی‌توان به تنهایی به عنوان یک استراتژی استفاده کرد، از معایب آن است. همچنین تغییر روند بر اساس واگرایی ممکن است زمان‌بر باشد.

محدودیت‌های استفاده از واگرایی

زمانی که واگرایی رخ می‌دهد، به این معنی نیست که قیمت معکوس می‌شود یا به زودی حتماً یک تغییر روند رخ می‌دهد. واگرایی می‌تواند مدت زیادی طول بکشد، بنابراین اگر قیمت آنطور که انتظار می‌رود واکنش نشان ندهد، طبیعی است. پس بزرگ‌ترین محدودیت واگرایی در این است که نمی‌توانید به صورت تنها و به عنوان یک استراتژی کامل از آن استفاده کنید، بلکه آن را باید به شکل یک تاییدیه برای تکمیل استراتژی و اطمینان از ورود خود به یک معامله استفاده نمایید.

آنچه در مقاله انواع واگرایی در تحلیل تکنیکال خواندیم:

همان‌طور که در این مقاله متوجه شدید واگرایی اتفاقی است که بین چارت قیمتی و یک اسیلاتور مانند MACD یا RSI رخ می‌دهد. اصول واگرایی این است که مثلاً مشاهده می‌کنید چارت در حال ساختن دو قله در بالای هم است که به ظاهر حرکت صعودی دارند، اما در اسیلاتور قله دوم پایین‌تر از قله اولی رخ است. این امر نشان می‌دهد بازار در حال کاهش قدرت است. بنابراین اختلاف حرکت بین چارت و اسیلاتوری که استفاده می‌کنید در تحلیل تکنیکال واگرایی نامیده می‌شود. واگرایی دارای دو مدل مخفی و معمولی است که از هرکدام برای نوعی دریافت سیگنال استفاده می‌شود.

سوالات متداول

واگرایی مخفی چیست؟

واگرایی پنهان زمانی اتفاق می‌افتد که نوسانگر یک مقدار بالاتر یا پایین را ایجاد کند، در حالی که قیمت این حرکت را نشان نمی‌دهد. این مسئله اغلب در یک روند رخ می‌دهد و معمولاً نشان می‌دهد که هنوز روند ادامه خواهد داشت.

چگونه واگرایی را تشخیص می‌دهید؟

برای تشخیص واگرایی‌ها با استفاده از شاخص‌های روند، باید جهت قیمت و اندیکاتور را با هم مقایسه کنید. اگر قیمت در حال ایجاد قله بالاتر است، اما اندیکاتور در حال ایجاد قله‌های پایین و پایین‌تر است، شما واگرایی نزولی دارید. به همین ترتیب واگرایی صعودی نیز رخ می‌دهد.

کدام شاخص برای واگرایی بهتر است؟

استفاده از شاخص واگرایی میانگین متحرک (MACD) مکان خوبی برای شروع تحلیل شما است. البته برخی از کاربران از RSI نیز برای این کار استفاده می‌کنند.