در ابتدا قبل از اینکه این مقاله را مطالعه کنید، اگر در حال یادگیری فارکس هستید و نیاز به یک آموزش کامل دارید، توصیه میکنیم وارد صفحه آموزش فارکس شوید.
نرخ بهره چیست؟
همانطور که گفتیم نرخ بهره به میزان درصدی گفته میشود که بانک از وامگیرنده دریافت میکند. مثلاً گفته میشود نرخ بهره وام ۲% است، یعنی وامگیرنده به صورت سالیانه باید ۲% اضافهتر از مبلغی که دریافت کرده به بانک پرداخت کند. نرخ بهره همچنین ممکن است روی سپردهها نیز محاسبه شود. برخی از بانکهای جهان در برخی از شرایط اقتصادی حتی ممکن است بابت پولی که در بانک نگه میدارید، نرخ بهره دریافت کنند.
بهره اساساً هزینهای اضافه است که بر وامگیرنده اعمال میشود که به آن هزینه پول نیز میگویند. هزینه پول یا نرخ بهره برای کسانی است که میخواهند وسیلهای خریداری کنند، یا کالایی مانند مسکن یا ماشین را بخرند. در کل تفاوت بین اصل پولی که دریافت میکنید و همچنین پولی که بعداً به بانک پرداخت میکنید را نرخ بهره میگویند. همچنین برای مطالعه بیشتر راجب فاندامنتال میتوانید به مقاله تحلیل فاندامنتال مراجعه کنید.
تاثیر نرخ بهره در اقتصاد چیست؟
نرخ بهره یکی از عوامل بسیار مهم است که بانک مرکزی از طریق آن روی اقتصاد تاثیر میگذارد. با افزایش هزینه وام که همان نرخ بهره است، بانک مرکزی میتواند بر بسیاری از نرخهای بهره دیگر مانند وامهای شخصی، وامهای تجاری و وامهای مسکن تاثیر بگذارد. این امر به طور کلی وام گرفتن را سخت و هزینهبر کرده، تقاضا برای وام را کاهش میدهد و اقتصاد بد را متعادل میکند. از سوی دیگر، کاهش نرخ بهره، وام گرفتن را آسانتر کرده و سرمایهگذاری را افزایش میدهد.
عوامل تاثیرگذار بر نرخ بهره
معمولاً زمانی که شرایط اقتصادی کمریسک باشد، نرخ بهره بسیار پایینتر است و زمانی که ریسک بالاتر باشد نرخ بهره بیشتر نیز میشود، زیرا ریسک وامدهنده و حتی وامگیرنده کاهش پیدا میکند. وقتی هزینه بدهی بالا باشد، یعنی همان هزینه وام گرفتن، مردم را از این کار منصرف میکند و تقاضای مصرفکننده را کاهش میدهد. نرخ بهره با تورم افزایش مییابد تا بتواند آن را جبران نماید.
بانکها عموماً برای مبارزه با تورم از نرخ بهره بالاتری استفاده میکنند. در شرایط اقتصادی که نرخ بهره بالاست مردم به استقراض روی میآورند، پس بازار سهام آسیب میبیند. همچنین وقتی نرخ بهره بالا میرود، نرخ سود بانکی نیز بالا میروند پس سرمایهگذاران ترجیح میدهند یک سود امن از بازار دریافت کنند.
گاهی بانکها برای تحریک اقتصاد، نرخ بهره را پایین میآورند تا وامگیرندگان کسبوکار خود را توسعه دهند یا پول به بازار سرمایه تزریق کنند. این کارها منجر به توسعه اقتصادی میشود.
شاید دولتها نرخهای بهره پایینتر را ترجیح دهند، اما این کار منجر به عدم تعادل بازار میشوند که در آن تقاضا بیش از عرضه شده و باعث تورم میشود. هنگامی که تورم رخ میدهد، نرخ بهره هم افزایش مییابد.
محاسبهی نرخ بهره
بگذارید محاسبه نرخ بهره را بر اساس یک فرمول و مثال به شما بگوییم. اگر یک وام ۳۰۰۰۰۰ دلاری از بانک بگیرید و در قرارداد وام قید شده باشد که نرخ سود وام ۴٪ میباشد، به این معنی است که باید مبلغ اصلی وام ۳۰۰۰۰۰ دلار + (۴٪ x 300,000 دلار) را به بانک بپردازید. ) = ۳۰۰۰۰۰ دلار + ۱۲۰۰۰ دلار = ۳۱۲۰۰۰ دلار.
مثال بالا بر اساس فرمول سود ساده سالانه محاسبه شده است که عبارت است از:
سود ساده = اصل x نرخ بهره x زمان
فردی که این وام را گرفته است باید در پایان سال ۱۲۰۰۰ دلار سود بپردازد، با این فرض که این وام فقط یک قرارداد وام یک ساله است. اگر وام مسکن ۳۰ ساله باشد، سود پرداختی به شرح زیر خواهد بود:
بهره ساده = ۳۰۰,۰۰۰ دلار x ۴ درصد x ۳۰ = ۳۶۰,۰۰۰ دلار