اگر می‌توانستید با چند صد دلار، بخشی از یک ساختمان تجاری در مرکز نیویورک را خریداری کنید یا در سرمایه‌گذاری اوراق قرضه دولتی با مبالغ کوچک مشارکت داشته باشید، چقدر زندگی برایتان متفاوت می‌شد؟ شاید در نگاه اول غیرواقعی به نظر برسد اما این دقیقا همان چیزی است که دارایی های دنیای واقعی (RWA) به دنبال آن هستند.
با توجه به کاهش بازدهی دیفای (DeFi) و نزدیک شدن آن به نرخ‌های سنتی، دارایی های دنیای واقعی به‌عنوان منبعی جدید برای کسب سود بالاتر و متنوع‌سازی سبد سرمایه‌گذاری در نظر گرفته می‌شوند. برخی از این پروتکل‌ها سودهای جذابی بین 4.5 تا 30 درصد ارائه می‌دهند که در مقایسه با نرخ‌های سنتی بالاتر است.
در این مقاله به دنبال درک عمیق‌تر دارایی های دنیای واقعی، نحوه عملکرد آن‌ها، مزایا و چالش‌های پیش رو و همچنین فرصت‌های سرمایه‌گذاری در این حوزه نوظهور هستیم.
این مقاله توسط تحلیل‌گر بازار مالی
امیرحسین پیروزی
تأیید شده است.
لطفا قبل از انجام معامله، آموزش‌های لازم را بگذرانید.
دارایی های دنیای واقعی در فضای بلاکچین چیست؟
دارایی های دنیای واقعی یا RWA در فضای بلاکچین، توکن‌های دیجیتالی هستند که نماینده دارایی‌های فیزیکی و مالی سنتی در دنیای واقعی هستند. این دارایی‌ها می‌توانند شامل پول نقد، کالاها، سهام، اوراق قرضه، اعتبارات، آثار هنری و حتی مالکیت معنوی باشند. فرآیند تبدیل این دارایی‌ها به توکن‌های دیجیتال را «توکن‌سازی» می‌نامند.
ارزش اصلی این دارایی‌ها در این است که به‌صورت جهانی پذیرفته شده و شناخته می‌شوند. به عبارت دیگر، ارزش و مالکیت این دارایی‌ها به طور گسترده‌ای مورد قبول است. این امر آن‌ها را برای معاملات، سرمایه‌گذاری‌ها و سایر عملیات مالی در سطح جهانی مناسب می‌سازد. این دارایی‌ها ارزش اقتصادی بالایی دارند و انتظار می‌رود در آینده منافع اقتصادی ایجاد کنند.
فرآیند توکن‌سازی دارایی‌های واقعی
فرآیند توکن‌سازی دارایی‌های واقعی شامل این مراحل می‌شود:
مرحله اول با انتخاب دارایی مناسب برای توکن‌سازی آغاز می‌شود. پس از آن، مشخصات توکن تعیین می‌شود که شامل نوع توکن (قابل تعویض یا غیرقابل تعویض)، استاندارد توکن (مانند ERC20 یا ERC721) و سایر جنبه‌های اساسی توکن است.
در مرحله بعد، انتخاب شبکه بلاکچین مناسب صورت می‌گیرد. این شبکه می‌تواند عمومی یا خصوصی باشد. برای افزایش دسترسی‌پذیری، پروتکل‌هایی مانند CCIP امکان دسترسی به توکن‌های RWA را در شبکه‌های مختلف فراهم می‌کنند.
یکی از مهم‌ترین بخش‌های توکن‌سازی، ارتباط آن‌ها با دنیای خارج از بلاکچین است. اکثر دارایی‌های توکن شده نیاز به داده‌های با کیفیت بالا از اوراکل‌های امن و قابل اعتماد دارند. علاوه بر این، استفاده از سرویس‌های تاییدیه مانند Proof of Reserve (PoR) برای تایید پشتوانه دارایی های دنیای واقعی ضروری است.
انواع دارایی‌های قابل توکن‌سازی
در حال حاضر، طیف گسترده‌ای از دارایی‌های واقعی قابل توکن‌سازی هستند:
اوراق قرضه و سرمایه‌گذاری‌های با درآمد ثابت: این بخش شامل اوراق قرضه دولتی مانند اوراق خزانه‌داری آمریکا می‌شود که از طریق توکن‌سازی، امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ کمتر را فراهم می‌کنند. به‌عنوان مثال، پروتکل Ondo Finance بازدهی بین 4.5 تا 7.76 درصد را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند.
املاک و مستغلات: توکن‌سازی املاک امکان مالکیت جزئی ساختمان‌ها و کسب درآمد از اجاره آن‌ها را فراهم می‌کند. این روش دسترسی به بازار املاک و مستغلات را برای سرمایه‌گذاران خرد تسهیل می‌کند.
کالاها و آثار هنری: پلتفرم‌هایی مانند Maecenas امکان خرید بخشی از آثار هنری یا کالاهای ارزشمند را از طریق توکن‌سازی فراهم می‌کنند.
تجهیزات و ماشین‌آلات صنعتی: برخی شرکت‌ها در حال بررسی توکن‌سازی تجهیزات و ماشین‌آلات صنعتی هستند که امکان مالکیت جزئی و حقوق استفاده از آن‌ها را فراهم می‌کند.
مزایا و کاربردهای دارایی های دنیای واقعی در بلاکچین
توکن‌سازی دارایی های دنیای واقعی مزایای زیادی دارد و در این بخش، به بررسی آن‌ها و کاربردهای عملی این حوزه می‌پردازیم.
افزایش نقدشوندگی دارایی‌ها
یکی از مهم‌ترین مزایای دارایی های دنیای واقعی، افزایش نقدشوندگی دارایی‌های سنتی است. با استفاده از بستر بلاکچین و پشتیبانی پروتکل‌هایی مانندCCIP، شرایط نقدشوندگی جهانی در یک بستر یکپارچه فراهم می‌شود. این امر به خصوص برای دارایی‌هایی که به طور سنتی نقدشوندگی پایینی دارند، مانند املاک و مستغلات یا آثار هنری، بسیار ارزشمند است.
برای مثال، اگر شما مالک بخشی از یک ساختمان تجاری توکن‌شده باشید، می‌توانید سهم خود را در هر زمان و بدون نیاز به فرآیندهای پیچیده حقوقی و اداری، در بازارهای ثانویه معامله کنید.
دسترسی جهانی و دموکراتیزه کردن سرمایه‌گذاری
توکن‌سازی دارایی‌های واقعی، محدودیت‌های جغرافیایی و موانع ورود به بازارهای سنتی را از بین می‌برد. این امر به خصوص برای سرمایه‌گذاران بازارهای نوظهور که معمولا دسترسی محدودی به فرصت‌های سرمایه‌گذاری جهانی دارند، بسیار مفید است.
مالکیت جزئی که از طریق توکن‌سازی امکان‌پذیر می‌شود، به سرمایه‌گذاران خرد اجازه می‌دهد با سرمایه‌های کوچک در دارایی‌های ارزشمند سرمایه‌گذاری کنند. مثلا در حالی که خرید یک اثر هنری گران‌قیمت ممکن است میلیون‌ها دلار هزینه داشته باشد، توکن‌های آن را می‌توان با چند صد دلار خریداری کرد.
شفافیت و کاهش ریسک سیستماتیک
ثبت تمام تراکنش‌ها و اطلاعات مربوط به دارایی‌ها روی بلاکچین، شفافیت خوبی را برای مراودات ایجاد می‌کند. این شفافیت به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد:
وضعیت دارایی‌های پشتوانه را به‌صورت لحظه‌ای رصد کنند
تاریخچه قیمت‌گذاری و معاملات را به راحتی بررسی کنند
از میزان اهرم و ریسک موجود در سیستم آگاه باشند
بهبود کارایی عملیاتی و کاهش هزینه‌ها
توکن‌سازی دارایی‌های واقعی، فرآیندهای مختلف مدیریت دارایی را در یک لایه واحد ادغام می‌کند. این یکپارچه‌سازی شامل موارد زیر می‌شود:
توزیع و معامله دارایی‌ها
تسویه و پایاپای معاملات
نگهداری و مدیریت دارایی‌ها
پرداخت سود و عایدی
این یکپارچه‌سازی منجر به کاهش هزینه‌های عملیاتی و زمان پردازش معاملات می‌شود. برای مثال، اگر تسویه معاملات سنتی املاک هفته‌ها طول بکشد، معامله توکن‌های مربوط به همان دارایی می‌تواند در چند دقیقه انجام شود.
ایجاد نوآوری در محصولات مالی
دارایی های دنیای واقعی امکان ایجاد محصولات مالی جدید را فراهم می‌کند. برای نمونه، MakerDAO، یکی از بزرگترین پروتکل‌های دیفای، از انواع وثیقه‌های واقعی برای پشتیبانی از استیبل کوین DAI استفاده می‌کند.
دارایی های دنیای واقعی یا RWA در فضای بلاکچین، توکن‌های دیجیتالی هستند که نماینده دارایی‌های فیزیکی و مالی سنتی در دنیای واقعی هستند.
چالش ها و ریسک های دارایی های دنیای واقعی
علیرغم مزایای گفته شده، دارایی های دنیای واقعی در بلاکچین چالش ها و ریسک هایی به همراه دارند، این حوزه با چالش‌ها و ریسک‌های خاص خود نیز روبروست که باید آن‌ها را بدانیم. در این بخش به بررسی این موارد می‌پردازیم.
ریسک نکول و وام‌های با وثیقه کمتر
یکی از مهم‌ترین چالش‌های موجود در فضای دارایی های دنیای واقعی، ریسک نکول در وام‌های با وثیقه کمتر است. آمارها نشان می‌دهند که پروتکل‌های مختلف با مشکلات زیادی در این زمینه مواجه شده‌اندبرای مثال Maple Finance با 69.3 میلیون دلار نکول روبرو شده است. TrueFi نیز با 4.4 میلیون دلار و Centrifuge با 2.6 میلیون دلار نکول مواجه شده‌اند. این ارقام یک مفهوم را می‌رساند و آن هم این است که حتی با وجود فرآیندهای ارزیابی اعتباری، ریسک نکول همچنان یک تهدید جدی محسوب می‌شود.
یکی از نمونه‌های این مسئله در جریان سقوط FTX مشاهده شد، جایی که Maple Finance تقریبا نیمی از نکول‌های خود را تجربه کرد.
چالش‌های نظارتی و قانونی
توکن‌سازی دارایی‌های واقعی با پیچیدگی‌های قانونی و نظارتی زیادی روبرو شده است:
مسائل مربوط به مالکیت و انتقال قانونی دارایی‌ها در کشورهای مختلف متفاوت است. در برخی موارد، قوانین موجود برای پذیرش توکن‌های دیجیتال به‌عنوان نماینده مالکیت قانونی کافی نیستند.
فرآیندهای KYC (احراز هویت) و AML (مبارزه با پولشویی) نیز گاهی چالش‌برانگیز هستند. در حالی که این فرآیندها برای رعایت قوانین ضروری هستند، می‌توانند با ماهیت غیرمتمرکز بلاکچین در تضاد باشند و ممکن است در ایران هم قابل اجرا نباشند.
چالش‌های فنی و امنیتی
امنیت و اعتمادپذیری قراردادهای هوشمند همیشه یک نگرانی بوده است. آسیب‌پذیری‌های احتمالی در کد قراردادهای هوشمند می‌تواند منجر به از دست رفتن دارایی‌ها شود.
در ضمن اوراکل‌ها که مسئول انتقال داده‌های خارجی به بلاکچین هستند، باید به درستی کار کنند تا از مشکلات احتمالی جلوگیری شود.
محدودیت‌های نقدشوندگی
علیرغم بهبود نقدشوندگی نسبت به روش‌های سنتی، برخی دارایی های دنیای واقعی همچنان با مشکل نقدشوندگی محدود مواجه هستند:
بازارهای ثانویه برای برخی توکن‌های RWA هنوز به اندازه کافی توسعه نیافته‌اند
حجم معاملات پایین می‌تواند منجر به شکاف قیمتی قابل توجه شود
در شرایط بحرانی بازار، یافتن خریدار می‌تواند دشوار باشد
چالش‌های ارزش‌گذاری
ارزش‌گذاری دارایی‌های فیزیکی مانند املاک یا آثار هنری ذاتا ذهنی است و می‌تواند منجر به اختلاف نظر در مورد ارزش واقعی توکن‌ها شود.
نوسانات بازار کریپتو نیز می‌تواند بر قیمت‌گذاری توکن‌های RWA تأثیر بگذارد، حتی اگر ارزش دارایی پایه تغییر نکرده باشد.
پروتکل های مهم در حوزه دارایی های دنیای واقعی
توسعه و گسترش دارایی های دنیای واقعی در بلاکچین را مدیون پروتکل‌های پیشرو در این حوزه هستیم. در این بخش، به بررسی مهم‌ترین پروتکل‌های فعال در زمینه دارایی های دنیای واقعی و عملکرد آن‌ها می‌پردازیم.
MakerDAO: پیشگام در ادغام RWA با دیفای
سیستم MakerDAO از دارایی‌های متنوع دنیای واقعی به‌عنوان وثیقه برای پشتیبانی از استیبل کوین DAI استفاده می‌کند.
MakerDAO به‌عنوان یکی از بزرگترین پروتکل‌های دیفای، نقش مهمی در توسعه دارایی های دنیای واقعی ایفا کرده است. این پروتکل توانسته 80 درصد از درآمد کارمزد خود را از طریق دارایی های دنیای واقعی کسب کند.
سیستم MakerDAO از دارایی‌های متنوع دنیای واقعی به‌عنوان وثیقه برای پشتیبانی از استیبل کوین DAI استفاده می‌کند.
MakerDAO همچنین در حال توسعه زیرDAOهایی است که جنبه‌های مختلف این پروتکل را مدیریت می‌کنند. این پروتکل همچنین در حال ایجاد ذخیره‌ای برای دارایی‌های فیزیکی مقاوم است تا بتواند حاکمیت فنی خود را بر این دارایی‌ها حفظ کند.
Goldfinch: تأمین مالی کسب‌وکارهای واقعی
Goldfinch توانسته سود سالانه تا 30 درصد را برای سرمایه‌گذاران خود فراهم کند.
Goldfinch با تمرکز بر وام‌دهی به کسب‌وکارهای واقعی، به خصوص در بازارهای نوظهور، توانسته سود سالانه تا 30 درصد را برای سرمایه‌گذاران خود فراهم کند. این پروتکل تاکنون عملکرد خوبی داشته و برخلاف سایر پروتکل‌ها، هیچ موردی از نکول را تجربه نکرده است.
ساختار Goldfinch از سه بخش اصلی تشکیل شده است:
وام‌گیرندگان که درخواست استخر وام می‌دهند
سرمایه‌گذاران که در دو گروه Backers و تأمین‌کنندگان نقدینگی فعالیت می‌کنند
حسابرسان که بررسی دقیق را برای اطمینان از عدم فعالیت‌های متقلبانه انجام می‌دهند
Centrifuge: نوآوری در توکن‌سازی دارایی‌ها
Centrifuge از NFTها برای توکن‌سازی دارایی های دنیای واقعی استفاده می‌کند.
Centrifuge با رویکردی متفاوت، از NFTها برای توکن‌سازی دارایی های دنیای واقعی استفاده می‌کند. این پروتکل از طریق اپلیکیشن غیرمتمرکز Tinlake، یک بازار برای سرمایه‌گذاری در RWA فراهم می‌کند.
در سیستم Centrifuge، دارایی‌های واقعی به NFT تبدیل می‌شوند که شامل مستندات قانونی مربوطه هستند. سپس دو نوع توکن ایجاد می‌شود:
توکن‌های DROP با بازدهی تضمین شده
توکن‌های TIN با بازدهی متغیر و ریسک بیشتر
Maple Finance: زیرساخت بازار سرمایه نهادی
Maple Finance به‌عنوان یک زیرساخت بازار سرمایه نهادی، پلتفرمی را برای وام‌گیرندگان سازمانی فراهم کرده است.
Maple Finance به‌عنوان یک زیرساخت بازار سرمایه نهادی، پلتفرمی را برای وام‌گیرندگان سازمانی فراهم می‌کند تا از اکوسیستم دیفای برای دریافت وام استفاده کنند. این پروتکل با بازدهی 8.31 درصدی، علیرغم تجربه نکول 69.3 میلیون دلاری، همچنان فعال است.
ساختار Maple Finance شامل سه بخش اصلی است:
وام‌گیرندگان سازمانی
وام‌دهندگان دیفای که در استخرها سرمایه‌گذاری می‌کنند
نمایندگان استخر که وظیفه مدیریت و تضمین اعتباری را بر عهده دارند
Ondo Finance: سرمایه‌گذاری در صندوق‌های قابل معامله
Ondo Finance دومین پروتکل بزرگ RWA است.
Ondo Finance با TVL حدود 221.42 میلیون دلار، دومین پروتکل بزرگ RWA است. این پروتکل در صندوق‌های قابل معامله در بورس با نقدشوندگی بالا سرمایه‌گذاری می‌کند و بازدهی بین 4.5 تا 7.76 درصد را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند.
اخیراً Ondo Finance با معرفی USDY، یک وجه توکن‌شده که با اوراق خزانه‌داری کوتاه‌مدت آمریکا و سپرده‌های بانکی پشتیبانی می‌شود، گام مهمی در جهت ارائه ساختارهای سرمایه‌گذاری سازمانی برداشته است.
کلام پایانی
دارایی های دنیای واقعی در بلاکچین، پلی بین دنیای سنتی و دیجیتال ایجاد کرده‌اند که می‌تواند آینده بازارهای مالی را دستخوش تغییراتی کند. دارایی های دنیای واقعی با ارزش بازار صدها تریلیون دلاری، در حال باز تعریف مفهوم مالکیت و سرمایه‌گذاری هستند.
در حالی که چالش‌هایی مانند ریسک نکول، مسائل قانونی و محدودیت‌های فنی همچنان وجود دارند، پروتکل‌های پیشرو مانند MakerDAO ،Goldfinch و Centrifuge با نوآوری‌های خود در حال ارائه راه‌حل‌های کارآمد هستند. همکاری‌های استراتژیک با نهادهای مالی سنتی مانند SWIFT و DTCC نشان می‌دهد که صنعت مالی سنتی نیز پتانسیل این فناوری را درک کرده است.
سوالات متداول
چه تفاوتی بین توکن‌های RWA و سایر ارزهای دیجیتال وجود دارد؟
توکن‌های RWA برخلاف اکثر ارزهای دیجیتال، دارای پشتوانه فیزیکی و ملموس در دنیای واقعی هستند. این توکن‌ها نماینده دارایی‌هایی مانند املاک، اوراق قرضه، یا کالاهای فیزیکی هستند و ارزش آن‌ها مستقیماً به ارزش این دارایی‌های پایه وابسته است. در نتیجه، این توکن‌ها معمولاً نوسان کمتری نسبت به ارزهای دیجیتال متداول دارند و می‌توانند تحت عنوان ابزاری برای متنوع‌سازی سبد سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار گیرند.
چگونه می‌توان از امنیت و اعتبار یک پروژه RWA اطمینان حاصل کرد؟
برای اطمینان از اعتبار یک پروژه RWA، باید چندین عامل را بررسی کرد. وجود تیم توسعه‌دهنده معتبر و شناخته شده، همکاری با نهادهای مالی معتبر و حسابرسی‌های امنیتی مستقل از قراردادهای هوشمند از جمله این عوامل هستند. وجود مستندات قانونی شفاف و مجوزهای لازم نیز از دیگر نشانه‌های اعتبار یک پروژه RWA است.
آیا سرمایه‌گذاری در RWA برای سرمایه‌گذاران خرد مناسب است؟
سرمایه‌گذاری در RWA می‌تواند برای سرمایه‌گذاران خرد مناسب باشد، زیرا امکان مالکیت جزئی دارایی‌های با ارزش را با سرمایه کمتر فراهم می‌کند. با این حال، مهم است که قبل از ورود به این بازار، درک درستی از ریسک‌ها، از جمله ریسک نقدشوندگی و ریسک‌های قانونی داشته باشید.
تیم تحریریه ارز دیجیتال کدام بروکر، متشکل از گروهی از متخصصان، تحلیلگران و نویسندگان حرفه‌ای بازار کریپتو است. تیم ما در زمینه بلاکچین، رمزارزها و دنیای مالی غیرمتمرکز (DeFi) فعالیت دارند و اینجا هستیم تا پیچیدگی‌های دنیای ارز دیجیتال را برای شما ساده و قابل‌فهم کنیم و برای شما محتوایی تولید کنیم که علاوه بر کاربردی بودن، به رشد اطلاعات شما هم کمک کند.
