دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز (Decentralized Finance) یک سیستم مالی نوین است که با هدف حذف واسطه‌های مالی مانند بانک‌ها طراحی شده است. این سیستم به افراد، کسب‌وکارها و سایر نهادها اجازه می‌دهد تا به‌صورت مستقیم و بدون نیاز به نهادهای مرکزی با یکدیگر تراکنش‌های مالی انجام دهند. دیفای با استفاده از فناوری بلاکچین و ارزهای دیجیتال، خدمات مالی سنتی مانند وامدهی، معامله دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری را به شکلی شفاف‌تر و کارآمدتر ارائه می‌دهد.
در این مقاله قصد داریم به طور کامل به سوال دیفای چیست پاسخ دهیم و اجزای تشکیل‌دهنده دیفای، کاربردها و نحوه استفاده از این سیستم مالی را توضیح خواهیم داد.
تفاوت سیستم مالی سنتی با دیفای چیست؟
برای درک بهتر دیفای، می‌توان آن را با سیستم مالی سنتی یا CeFi (Centralized Finance) مقایسه کرد. در سیستم سنتی، بانک‌های تجاری نقش اصلی را در ارائه خدمات مالی مانند نگهداری پول، وامدهی، کسب سود و انجام تراکنش‌ها ایفا می‌کنند. این بانک‌ها سابقه طولانی در ارائه خدمات دارند و معمولاً از بیمه و تدابیر امنیتی برای محافظت از دارایی‌های مشتریان برخوردار هستند.
با این حال، در سیستم مالی سنتی، بانک‌ها و موسسات مالی تا حد زیادی بر دارایی‌های مشتریان کنترل دارند. کاربران با محدودیت‌های ساعات کاری بانک‌ها مواجه هستند و انجام تراکنش‌ها می‌تواند زمان‌بر باشد، زیرا نیاز به تسویه حساب در پشت صحنه دارد. علاوه بر این، بانک‌های تجاری برای ارائه خدمات، نیازمند اطلاعات شخصی و مدارک شناسایی مشتریان هستند.
در مقابل، دیفای شامل محصولات و خدمات مالی است که برای هر فردی با دسترسی به اینترنت در دسترس است و بدون دخالت بانک‌ها یا هر نهاد واسط دیگری فعالیت میکند. بازار مالی غیرمتمرکز هرگز تعطیل نمی‌شود و در نتیجه، تراکنش‌ها به‌صورت ۲۴/۷ و تقریباً در زمان واقعی انجام می‌شوند. هیچ واسطه‌ای قدرت متوقف کردن این تراکنش‌ها را ندارد. کاربران می‌توانند ارزهای دیجیتال خود را در کامپیوترها، کیف پول‌های سخت‌افزاری و سایر مکان‌ها ذخیره کنند و در هر زمان به آنها دسترسی داشته باشند.
یکی از مزایای اصلی دیفای نسبت به سیستم سنتی، امکان وامدهی همتا به همتا است. در این سیستم، دو طرف می‌توانند به طور مستقیم در مورد نرخ بهره مذاکره کنند و از طریق شبکه‌های دیفای، ارز دیجیتال یا پول قرض دهند. علاوه بر این، به دلیل ماهیت غیرمتمرکز پروتکل‌های دیفای، نیاز به هزینه‌های اداری برای ارائه خدمات مالی کاهش می‌یابد.
یکی از مزایای اصلی دیفای نسبت به سیستم سنتی، امکان وامدهی همتا به همتا است.
نکته مهم دیگر در مورد تفاوت دیفای و سیستم مالی سنتی، شفافیت است. هر برنامه دیفای متن‌باز است و هر تراکنش شفاف و قابل ردیابی است. این در حالی است که وال استریت و سیستم بانکی سنتی مانند یک جعبه سیاه عمل می‌کنند و کاربر باید به نهادهای مالی اعتماد کند و آنچه میگویند را انجام میدهند. در سیستم سنتی، ثبات مالی، امنیت مصرف‌کننده و جلوگیری از تقلب از طریق استانداردهای سختگیرانه و نظارت دقیق توسط مقامات دولتی مانند کمیسیون بورس و اوراق بهادار تضمین میشود.
با این حال، کارایی سیستم‌های متمرکز (شرکت‌های خدمات مالی) غیرقابل انکار است. مشتریان در مقایسه با برنامههای غیرمتمرکز و متن‌باز دیفای، دید بسیار کمتری نسبت به نحوه استفاده بانک از پول خود دارند. به طور خلاصه، اگر بیت کوین یک جایگزین مدرن، دیجیتال و غیرمتمرکز برای انجام تراکنش و نگهداری ارزش است، دیفای یک سیستم مالی کامل، مدرن، دیجیتال و غیرمتمرکز جایگزین محسوب میشود.
همچنین باید توجه داشت که این دو سیستم می‌توانند در کنار هم وجود داشته باشند و از مزایای یکدیگر بهره ببرند. به‌عنوان مثال، پلتفرم‌های وامدهی CeFi به‌عنوان پلی بین سیستم پولی سنتی و بازار دارایی‌های کریپتو عمل می‌کنند. این خدمات به کاربران اجازه میدهند تا به طور مستقیم پول فیات (به جای استیبل کوین‌های متصل به فیات) قرض بگیرند و از دارایی‌های کریپتوی خود به‌عنوان وثیقه استفاده کنند.
فهرست مطالب
تکنولوژی های پایه دیفای چیست؟
در قلب دیفای، چهار فناوری اصلی قرار دارد که با عنوان «ABCD» شناخته می‌شوند.
در قلب دیفای، چهار فناوری اصلی قرار دارد که با عنوان «ABCD» شناخته می‌شوند: هوش مصنوعی (Artificial Intelligence)، کلان داده (Big Data)، رایانش ابری (Cloud Computing) و فناوری دفتر کل توزیع‌شده (Distributed Ledger Technology). این فناوری‌ها پایه و اساس عملکرد سیستم‌های مالی غیرمتمرکز را تشکیل میدهند.
هوش مصنوعی در دیفای
هوش مصنوعی در دیفای بر پایه ایجاد نرم‌افزارهایی است که توانایی‌های شناختی انسان مانند «یادگیری» و «حل مسئله» را شبیه‌سازی می‌کنند. یکی از مزایای اصلی دیفای، حجم عظیم داده‌های عمومی تولید شده در اطراف تراکنش‌های مالی است. این حجم عظیم داده‌های مالی می‌تواند برای آموزش و توسعه مدل‌های هوش مصنوعی مانند ربات‌های آربیتراژ استفاده شود که سعی در حداکثرسازی سود از طریق پیش‌بینی حرکات قیمت دارایی‌ها دارند.
به‌عنوان مثال، Fetch.ai یک آزمایشگاه یادگیری ماشین مستقر در کمبریج است که در حال توسعه یک پلتفرم هوش مصنوعی غیرمتمرکز مبتنی بر دفتر کل توزیع‌شده است. این پلتفرم امکان اشتراک‌گذاری ایمن داده‌های جهانی، اتصال و انجام تراکنش را فراهم میکند.
Fetch.ai یک آزمایشگاه یادگیری ماشین مستقر در کمبریج است
کلان داده و تحلیل داده‌ها
داده در قلب تمام نوآوری‌های دیفای قرار دارد که نتیجه دیجیتالی شدن طیف گسترده‌ای از فرآیندها است. تجزیه و تحلیل کلان داده به جمع‌آوری و بررسی مجموعه داده‌هایی اشاره دارد که برای برنامههای پردازش داده معمولی بسیار بزرگ یا پیچیده هستند.
برنامههای کلان داده، مقادیر زیادی از داده‌ها را تجزیه و تحلیل می‌کنند و از روش‌های مدرن تحلیل داده برای یافتن همبستگی‌های غیرمنتظره، آزمایش همبستگی‌های مورد انتظار برای علیت، یا محاسبه احتمال یک الگوی از پیش تعیین شده استفاده می‌کنند.
رایانش ابری در دیفای
رایانش ابری غیرمتمرکز به معنای توزیع ظرفیت سرور است. به جای استفاده از یک سرور در یک مرکز سرور، مجموعه‌های داده می‌توانند بین چندین مرکز سرور توزیع شوند که به طور همزمان از طریق اینترنت برای تعداد زیادی از کاربران در سراسر جهان قابل دسترسی هستند.
ارائه‌دهندگان خدمات ابری معمولاً مراکز سرور را در مناطق زمانی، کشورها و مناطق اقتصادی مختلف به هم متصل می‌کنند تا ثبات ابری را در برابر تقاضای متغیر و عرضه انرژی تضمین کنند. آنها همچنین تقاضای اضافی را به سمت سرورهایی هدایت می‌کنند که ظرفیت پردازش داده در آنها به دلیل تقاضای کمتر و هزینه‌های انرژی، ارزان‌تر است.
فناوری دفتر کل توزیع‌شده و بلاکچین
دفتر کل توزیع‌شده یک پایگاه داده مشترک و همگام‌سازی شده است که از طریق اجماع در شبکه‌هایی که چندین سایت، نهاد یا قاره را در بر می‌گیرند، به اشتراک گذاشته میشود.
دفتر کل توزیع‌شده یک پایگاه داده مشترک و همگام‌سازی شده است که از طریق اجماع در شبکه‌هایی که چندین سایت، نهاد یا قاره را در بر می‌گیرند، به اشتراک گذاشته میشود. این فناوری امکان ثبت تراکنش‌ها را با چندین شاهد خصوصی یا عمومی فراهم میکند.
بلاکچین معمولاً در ترکیب با دفترکل توزیع‌شده استفاده میشود. ذخیره داده‌ها در بسته‌های داده (به نام بلوک‌ها) در یک سری زمانی دقیق، با اتصال هر بلوک به بلوک‌های قبلی و بعدی از طریق مهر زمانی، همراه با چندین پروتکل که مجوز کاربر برای تغییر داده‌های ذخیره شده را اثبات می‌کنند، اساس بلاکچین را تشکیل می‌دهد.
قراردادهای هوشمند نیز یک مفهوم جدید هستند که هدف آنها حل مشکل اعتماد در تعاملات انسانی و همچنین افزایش کارایی است. آنها پروتکل‌های نرم‌افزاری خوداجرا هستند که برخی از شرایط یک توافق دو طرفه را نمایندگی می‌کنند. تراکنش‌ها در این قراردادها شفاف، قابل ردیابی و برگشت‌ناپذیر هستند.
این چهار فناوری اغلب برای غیرمتمرکزسازی امور مالی ضروری هستند زیرا برای دستیابی به آن مورد استفاده قرار می‌گیرند. به‌عنوان مثال، بسیاری از عملکردهای مالی غیرمتمرکز از کارایی‌ها و صرفه‌جویی‌های قدرتمند هوش مصنوعی، قراردادهای هوشمند تعبیه شده در دفترکل‌های توزیع‌شده که توسط بلاکچین ایمن شده‌اند، سیستم‌های ابری برای میزبانی تقریباً تمام فرآیندهای مالی غیرمتمرکز و قدرت بالقوه تعیین‌کننده تجزیه و تحلیل الگوریتمی داده‌ها استفاده می‌کنند.
دیفای به سیستم امور مالی غیرمتمرکز اشاره دارد که مجموعهای از برنامههای غیرمتمرکز را در بستر بلاکچین با اهداف مختلف ارائه میکند. این برنامه‌ها قابلیت‌های متنوعی دارند، مانند وامدهی، بیمه، توکن‌سازی و… .
معماری و اکوسیستم دیفای چیست؟
معماری و اکوسیستم دیفای
مزایای واقعی دیفای از ادغام اجزای مالی ماژولار، از جمله استیبل کوین‌ها، وامدهی/وام‌گیری و تبادل ارزش حاصل میشود. این اکوسیستم از چندین لایه تشکیل شده که هر کدام نقش خاصی در عملکرد کلی سیستم ایفا می‌کنند.
لایه صفر: بلاکچین
بلاکچین
بلاکچین که به‌عنوان لایه صفر شناخته میشود، سطح اعتماد و امنیت را در اکوسیستم دیفای فراهم میکند. این لایه پایه و اساس تمام عملیات‌های بالادستی است و اطمینان حاصل میکند که تراکنش‌ها به‌صورت ایمن و غیرقابل تغییر ثبت می‌شوند. ویژگی‌های ذاتی بلاکچین مانند غیرمتمرکز بودن، شفافیت و تغییرناپذیری، برای عملکرد صحیح دیفای ضروری هستند.
لایه یک: عملیات مالی اصلی
بالای لایه صفر، لایه یک قرار دارد که در آن عملیات‌های مالی اساسی اکوسیستم دیفای، مانند استیبل کوین‌های غیرمتمرکز برای پرداخت‌ها، توسعه می‌یابند. این لایه شامل پروتکل‌های اصلی است که زیرساخت‌های لازم برای تراکنش‌های مالی پایه را فراهم می‌کنند. استیبل کوین‌ها در این لایه نقش مهمی در حفظ ثبات و ارائه واحد محاسباتی برای سیستم دیفای ایفا می‌کنند.
لایه دو: خدمات پیشرفته
در لایه دوم، کاربران به ویژگی‌های پیشرفته‌تری مانند وامدهی/وام‌گیری و معامله دارایی‌ها دسترسی پیدا می‌کنند. این لایه شامل پروتکل‌هایی است که امکان ایجاد محصولات مالی پیچیده‌تر را فراهم می‌کنند. به‌عنوان مثال، پلتفرم‌های وامدهی همتا به همتا و صرافی‌های غیرمتمرکز در این لایه فعالیت می‌کنند.
لایه سه: برنامههای غیرمتمرکز
لایه سه و خدمات مالی پیشرفته‌تر در برنامههای غیرمتمرکز (DApps) ساخته می‌شوند. این لایه شامل برنامه‌هایی است که کاربران نهایی با آنها تعامل می‌کنند. صرافی‌های غیرمتمرکز (DEXها)، پلتفرم‌های وامدهی و سایر خدمات مالی پیچیده در این لایه ارائه می‌شوند. این برنامه‌ها معمولاً رابط کاربری ساده‌ای دارند که استفاده از خدمات دیفای را برای کاربران عادی آسان‌تر میکند.
لایه چهار: تجمیع‌کننده‌ها
در لایه تجمیع (لایه چهار)، DAppهای کاربرپسند چندین ویژگی را برای ایجاد خدماتی مشابه آنچه اکنون در برنامههای بانکی داریم، ادغام می‌کنند. این خدمات شامل:
ذخیره و انتقال پول
سرمایه‌گذاری در دارایی‌ها
وام‌گیری در برابر این دارایی‌ها (معاملات اهرمی)
و سایر خدمات مالی یکپارچه
پروژههای دیفای در گذشته سرمایه‌گذاری‌های سودآوری بوده‌اند. تیم‌های توسعه‌دهنده بسیاری از این پروژه‌ها مقدار زیادی از عرضه توکن یا سهام الکترونیکی مورد استفاده برای تنظیم و محافظت از عملیات شبکه اصلی را نگه می‌دارند. این امر نه تنها به تیم اجازه می‌دهد از نوسانات قیمت سود ببرد، بلکه به شرکت اجازه می‌دهد در عملکرد صحیح پروتکل سهیم باشد و برای تضمین عملکرد مناسب شبکه مزایایی دریافت کند.
این معماری لایه‌ای به دیفای اجازه می‌دهد تا به تدریج پیچیده‌تر شود و خدمات متنوع‌تری را ارائه دهد. هر لایه بر اساس لایه‌های زیرین خود ساخته میشود و امکانات جدیدی را به سیستم اضافه میکند. این ساختار همچنین به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا در لایه‌های مختلف نوآوری کنند، بدون اینکه نیازی به تغییر کل سیستم باشد.
اجزای اصلی دیفای چیست؟
هر سیستم مالی غیرمتمرکز از چندین جزء کلیدی تشکیل شده که با یکدیگر همکاری می‌کنند تا خدمات مالی جامعی را ارائه دهند. در ادامه به بررسی این اجزا می‌پردازیم.
صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX)
صرافی‌های غیرمتمرکز
صرافی‌های غیرمتمرکز به کاربران اجازه میدهند بدون نیاز به واسطه یا ارائه‌دهنده خدمات شخص ثالث، دارایی‌های دیجیتال را به‌صورت غیرامانی معامله کنند. اگرچه DEXها تنها یکی از اجزای بخش دیفای هستند، اما سال‌هاست که بخشی از صنعت کلی کریپتو را تشکیل میدهند.
برخلاف صرافی‌های متمرکز که از دفتر سفارشات استفاده می‌کنند، DEXها با استفاده از پروتکل‌های بازارساز خودکار (AMM) فعالیت می‌کنند. در این سیستم، قیمت‌ها توسط AMMها با استفاده از الگوریتم‌های ریاضی و بر اساس حجم معاملات تعیین میشود. این صرافی‌ها به کاربران اجازه میدهند دارایی‌های خود را خارج از پلتفرم‌های متمرکز نگهداری کنند و در عین حال از طریق تراکنش‌های مبتنی بر بلاکچین، به راحتی معامله کنند.
کیف پول‌ها و تجمیع‌کننده‌ها
کیف پول
کیف پول‌ها مکان‌هایی برای نگهداری و انجام تراکنش با دارایی‌های دیجیتال هستند. آنها می‌توانند چندین دارایی مختلف یا فقط یک دارایی را ذخیره کنند و در قالب‌های مختلفی از جمله نرم‌افزاری، سخت‌افزاری و کیف پول‌های صرافی ارائه شوند. کیف پول‌های خود-میزبان – کیف پول‌هایی که کلیدهای خصوصی خود را مدیریت می‌کنید – می‌توانند جزء کلیدی دیفای باشند و به تسهیل استفاده‌های مختلف از پلتفرم‌های دیفای کمک کنند.
تجمیع‌کننده‌ها رابط‌هایی هستند که کاربران از طریق آنها با بازار دیفای تعامل می‌کنند. در ساده‌ترین حالت، آنها پلتفرم‌های مدیریت دارایی غیرمتمرکز هستند که به طور خودکار دارایی‌های کریپتوی کاربران را بین پلتفرم‌های مختلف ییلد فارمینگ جابجا کرده تا بالاترین بازدهی را ایجاد کنند.
بازارهای غیرمتمرکز
بازارهای غیرمتمرکز یکی از موارد اصلی استفاده از فناوری بلاکچین را نشان میدهند. آنها عنصر «همتا» را در شبکه‌های همتا به همتا تقویت می‌کنند، زیرا به کاربران اجازه میدهند بدون نیاز به واسطه، به‌صورت اعتمادناپذیر با یکدیگر معامله کنند. پلتفرم هوشمند اتریوم برترین بلاکچین تسهیل‌کننده بازارهای غیرمتمرکز است، اما بسیاری دیگر نیز وجود دارند که به کاربران اجازه میدهند دارایی‌های خاصی مانند توکنهای غیرمثلی (NFT) را معامله کنند.
اوراکل‌ها و بازارهای پیش‌بینی
اوراکل
اوراکل‌ها داده‌های واقعی خارج از زنجیره را از طریق یک ارائه‌دهنده شخص ثالث به بلاکچین منتقل می‌کنند. اوراکل‌ها راه را برای بازارهای پیش‌بینی در پلتفرم‌های کریپتو دیفای هموار کرده‌اند که در آن کاربران می‌توانند روی نتیجه یک رویداد، از انتخابات گرفته تا حرکات قیمت، شرط‌بندی کنند. پرداخت‌ها در این سیستم از طریق یک فرآیند خودکار تحت کنترل قرارداد هوشمند انجام میشود.
این اجزا به‌صورت یکپارچه با یکدیگر کار می‌کنند تا یک اکوسیستم مالی کامل را تشکیل دهند. قابلیت ترکیب‌پذیری این اجزا – توانایی استفاده از یک سرویس به‌عنوان پایه‌ای برای سرویس دیگر – یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد دیفای است که امکان نوآوری مداوم و ایجاد محصولات مالی جدید را فراهم میکند.
با این حال، همین ترکیب‌پذیری می‌تواند ریسک‌هایی را نیز به همراه داشته باشد، زیرا مشکل در یک جزء می‌تواند بر کل سیستم تأثیر بگذارد.
کاربردهای اصلی دیفای چیست؟
دیفای طیف گسترده‌ای از خدمات مالی را ارائه می‌دهد که می‌تواند جایگزین بسیاری از خدمات مالی سنتی شود. در ادامه به بررسی مهم‌ترین کاربردهای دیفای می‌پردازیم.
وامدهی و وام‌گیری
وامدهی و وام‌گیری به یکی از محبوب‌ترین فعالیت‌ها در دیفای تبدیل شده است. پروتکل‌های وامدهی به کاربران اجازه میدهند با استفاده از ارزهای دیجیتال خود به‌عنوان وثیقه، وام دریافت کنند. برای درک بهتر، مثالی می‌زنیم:
تصور کنید کاربری نیاز به 1000 دلار برای یک وام کوتاه‌مدت دارد. بدون دیفای، او مجبور می‌شد بیت کوین یا اتریوم خود را برای تأمین این مبلغ بفروشد. با استفاده از خدمات وامدهی دیفای، می‌تواند مثلاً 1500 دلار بیت کوین را به‌عنوان وثیقه در یک پروتکل قرار دهد و 1000 دلار استیبل کوین دریافت کند. او می‌تواند وام خود را بدون از دست دادن پوزیشنش در بیت کوین دریافت کرده و سپس فقط باید وام را با بهره پرداخت کند.
پرداخت و استیبل کوین‌ها
برای اینکه دیفای به‌عنوان یک سیستم مالی شناخته شود، باید یک واحد محاسباتی یا دارایی پایدار داشته باشد. استیبل کوین‌ها این ثبات را برای فعالیت‌های رایج در بازار دیفای مانند وامدهی و وام‌گیری فراهم می‌کنند. از آنجا که استیبل کوین‌ها معمولاً به یک ارز فیات مانند دلار آمریکا یا یورو متصل هستند، نوسان قیمت بسیار کمتری نسبت به ارزهای دیجیتال دارند و بنابراین برای معاملات مطلوب هستند.
معامله با اهرم و مارجین
بخش مارجین و اهرم، بازار دیفای را به سطح بالاتری می‌برد و به کاربران اجازه می‌دهد با استفاده از ارزهای دیجیتال دیگر به‌عنوان وثیقه، ارزهای دیجیتال را با مارجین قرض بگیرند. علاوه بر این، قراردادهای هوشمند می‌توانند برای افزایش بالقوه بازدهی کاربر، برنامه‌ریزی شوند تا اهرم را شامل شوند. البته استفاده از این اجزای دیفای ریسک معامله‌گر را نیز افزایش می‌دهد، به خصوص با توجه به اینکه سیستم بر اساس الگوریتم‌ها کار میکند و در صورت بروز مشکل، هیچ عنصر انسانی وجود ندارد.
فعالیت‌های بومی دیفای
استخرهای نقدینگی یک ابزار ضروری برای بسیاری از صرافی‌های غیرمتمرکز و تسهیل معاملات هستند. آنها نقدینگی معاملاتی را برای خریداران و فروشندگان فراهم می‌کنند. برای تبدیل شدن به بخشی از یک استخر، تأمین‌کنندگان نقدینگی می‌توانند وجوه خاصی را به یک قرارداد هوشمند ارسال و در عوض توکنهای استخر دریافت و بر اساس کارمزدهایی که معامله‌گران هنگام تعامل با آن استخر پرداخت می‌کنند، سود غیرفعال کسب کنند.
ییلد فارمینگ، که گاهی به‌عنوان استخراج نقدینگی شناخته میشود، فعالیت دیگری در فضای دیفای است که شامل جستجوی سود از طریق پروژههای مختلف دیفای با مشارکت در استخرهای نقدینگی است.
در ییلد فارمینگ، کاربران ارزهای دیجیتال خود را به سایر کاربران قرض میدهند و بهره‌ای دریافت می‌کنند که معمولاً در قالب «توکنهای حاکمیتی» پرداخت میشود. این توکن‌ها به تأمین‌کنندگان نقدینگی حق اظهار نظر در عملکرد پروتکل را میدهند.
ریسک ها و چالش های دیفای چیست؟
با وجود تمام مزایا و پتانسیل‌های دیفای، این حوزه همچنان با چالش‌ها و ریسک‌های متعددی روبرو است که باید به دقت مورد توجه قرار گیرند.
ریسک‌های امنیتی و هک دیفای چیست؟
دیفای به طور مداوم در حال تکامل است و اکوسیستم آن در برابر برنامه‌نویسی نادرست، هک‌ها و کلاهبرداری‌ها آسیب‌پذیر است. یکی از راه‌های اصلی که هکرها و سارقان از طریق آن ارزهای دیجیتال را می‌دزدند، استفاده از نقاط ضعف در برنامههای دیفای است. به‌عنوان مثال، در سقوط بازار کریپتو در ۱۲ مارس ۲۰۲۰، بار شبکه باعث شد ربات‌های نقدشوندگی MakerDAO با شکست مواجه شوند و تأیید تراکنش‌های کاربران به تأخیر بیفتد.
چالش‌های قانونی و نظارتی دیفای چیست؟
قوانین هنوز با پیشرفت‌های تکنولوژی همگام نشده‌اند. بیشتر قوانین فعلی بر اساس ایده حوزه‌های قضایی مالی جداگانه تدوین شده‌اند که هر کدام قوانین و مقررات خاص خود را دارند. توانایی انجام تراکنش‌های فرامرزی دیفای سؤالات اساسی را برای این نوع نظارت مطرح میکند، از جمله:
چه کسی مسئول تحقیق درباره جرایم مالی است که در مرزها، پروتکل‌ها و برنامههای دیفای رخ می‌دهد؟
چه کسی مقررات را اجرا خواهد کرد؟
چگونه آنها را اجرا خواهند کرد؟
مشکلات مقیاس‌پذیری دیفای چیست؟
دیفای هنوز به پذیرش گسترده‌ای نرسیده و برای دستیابی به آن، بلاکچین‌ها باید مقیاس‌پذیرتر شوند. زیرساخت بلاکچین همچنان در فرم اولیه خود است که بسیاری از آنها برای توسعه‌دهندگان و مشارکت‌کنندگان بازار ناکارآمد هستند. در برخی پلتفرم‌ها، تراکنش‌ها بسیار کند انجام می‌شوند و این وضعیت تا زمانی که مقیاس‌پذیری بهبود نیابد، ادامه خواهد داشت.
نوسانات و ریسک‌های مالی دیفای چیست؟
نوسانات قیمت در بازار کریپتو می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر سیستم‌های دیفای داشته باشد. به‌عنوان مثال، در معاملات با وثیقه، اگر قیمت دارایی وثیقه‌گذاری شده به شدت کاهش یابد، می‌تواند منجر به لیکویید شدن اجباری وام‌ها شود. همچنین در استخرهای نقدینگی، پدیده‌ای به نام «ضرر موقت» وجود دارد که می‌تواند باعث از دست رفتن ارزش دارایی‌های تأمین‌کنندگان نقدینگی شود.
زمستان کریپتو و تأثیر آن بر دیفای
زمستان کریپتو دوره‌ای است که در آن قیمت ارزهای دیجیتال به طور مداوم کاهش می‌یابد و پایین می‌ماند؛ گاهی اوقات تا ده‌ها هزار دلار اصلاح را در بیت کوین مشاهده می‌کنیم. آخرین مورد آن بین سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ رخ داد. قیمت رمزارزها قبل از سال ۲۰۲۲ به طور قابل توجهی افزایش یافته بود زیرا سرمایه‌گذاران پس از شیوع اولیه COVID-19 و همه‌گیری متعاقب آن به دنبال هر چیزی که می‌توانستند پیدا کنند، بودند.
راهکارهای کاهش ریسک
برای کاهش این ریسک‌ها، اقدامات مختلفی را می‌توان انجام داد:
بررسی حسابرسی پروژه‌ها: قبل از استفاده از یک پروتکل دیفای، باید مطمئن شوید که توسط شرکت‌های معتبر حسابرسی شده است.
درک عمیق محصولات: پیش از سرمایه‌گذاری، باید درک کاملی از نحوه کار محصولات دیفای و ریسک‌های مربوط به آنها داشته باشید.
تنوع‌بخشی: نباید تمام سرمایه خود را در یک پروژه یا پروتکل قرار دهید.
استفاده از کیف پول‌های امن: استفاده از کیف پول‌های معتبر و رعایت اصول امنیتی در نگهداری کلیدهای خصوصی ضروری است.
چگونه وارد دیفای شویم؟
ورود به دنیای دیفای ممکن است در ابتدا کمی پیچیده به نظر برسد، اما با درک مراحل اصلی و رعایت نکاتی که در ادامه ذکر می‌کنیم، می‌توانید به راحتی از خدمات مالی غیرمتمرکز استفاده کنید.
انتخاب شبکه بلاکچین مناسب
بیشتر پروتکل‌های دیفای روی شبکه‌هایی مانند اتریوم یا بایننس اسمارت چین ساخته شده‌اند. تعداد شبکه‌های رقیب که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کنند، به طور فزاینده‌ای در حال افزایش است. قبل از تصمیم‌گیری برای استفاده از خدمات دیفای، انتخاب شبکه مناسب ضروری است.
اکثر پروتکل‌های بزرگ اکنون از بلاکچین‌های مختلف پشتیبانی می‌کنند و تفاوت بین آنها اغلب در سهولت استفاده و کارمزد تراکنش‌ها است. شبکه‌هایی مانند اتریوم، بایننس اسمارت چین و پالیگان همگی از طریق افزونه‌های کیف پول مانند متامسک قابل دسترسی هستند و تنها به تغییر چند پارامتر برای تغییر شبکه نیاز است.
خرید و تهیه ارز دیجیتال
برنامههای دیفای روی شبکه‌های مختلف ساخته شده‌اند و هر شبکه توکنهای بومی خود را دارد که به راحتی از طریق نماد معاملاتی آنها در صرافی‌ها قابل شناسایی هستند:
اتریوم (ETH)
پالیگان (MATIC)
بایننس کوین (BNB)
و غیره
این توکنهای بومی برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها در این بلاکچین‌ها استفاده می‌شوند، بنابراین برای جابجایی وجوه به برخی از این توکن‌ها نیاز خواهید داشت. می‌توانید فقط این دارایی‌های بومی را قبل از ورود به دیفای خریداری کنید، یا می‌توانید استیبل کوین‌ها یا سایر دارایی‌ها را نیز اضافه کنید.
آشنایی با کیف پول‌ها
افزونه‌های کیف پول اساساً به کاربران اجازه میدهند مستقیماً در مرورگرهای خود به وجوه دسترسی داشته باشند. آنها درست مانند هر افزونه دیگری نصب می‌شوند و معمولاً از کاربران می‌خواهند یا کیف پول فعلی خود را وارد کنند – از طریق عبارت بازیابی یا کلید خصوصی – یا یک کیف پول جدید ایجاد کنند. برای افزایش امنیت، آنها با رمز عبور نیز محافظت می‌شوند.
این کیف پول‌ها اغلب برنامههای موبایلی دارند که می‌توان برای دسترسی به پروژههای دیفای استفاده کرد. این برنامه‌ها کیف پول‌هایی با مرورگرهای داخلی هستند که برای تعامل با برنامههای دیفای آماده شده‌اند. کاربران می‌توانند کیف پول‌های خود را با ایجاد آنها روی یک دستگاه و وارد کردن آن در دستگاه دیگر با استفاده از عبارت بازیابی یا کلید خصوصی همگام‌سازی کنند.
نحوه اتصال به پروتکل‌های دیفای
پس از انتخاب برنامه‌ای برای تعامل و واریز وجه به کیف پول، زمان استفاده از خدمات دیفای فرا می‌رسد. ساده‌ترین اقدامات عبارتند از:
معامله با استفاده از یک صرافی غیرمتمرکز
تأمین نقدینگی و کسب کارمزد در طول زمان
وام دادن وجوه با استفاده از یک پروتکل وامدهی
برای شروع استفاده از کیف پول سازگار با پروتکل‌های دیفای، کافی است به وبسایت این پروتکل‌ها بروید و کیف پول خود را به آنها متصل کنید. این کار یا از طریق یک پنجره بازشو یا از طریق دکمه‌ای که در یکی از گوشه‌های بالای وبسایت تحت عنوان «Connect Wallet» قرار دارد، انجام میشود.
استراتژی‌های سرمایه‌گذاری امن دیفای چیست؟
قبل از سرمایه‌گذاری در پروتکل‌های دیفای، رعایت نکات زیر ضروری است:
تحقیق کامل درباره پروژه: بررسی تیم توسعه‌دهنده، حسابرسی‌های امنیتی و جامعه فعال پروژه.
مدیریت ریسک: هرگز بیش از آنچه می‌توانید از دست بدهید سرمایه‌گذاری نکنید و سرمایه خود را بین چند پروژه تقسیم کنید.
شروع با مبالغ کم: ابتدا با مبالغ کوچک شروع کنید تا با نحوه کار سیستم آشنا شوید.
بررسی نقدشوندگی: قبل از سرمایه‌گذاری، نقدشوندگی توکن‌ها را بررسی کنید. هرچه سرمایه بازار یک توکن کوچکتر باشد، ریسک سرمایه‌گذاری در آن بیشتر است.
آگاهی از مدت زمان فعالیت پروتکل: قبل از سرمایه‌گذاری، بررسی کنید که یک پروتکل دیفای چه مدت در حال فعالیت است و چه مقدار پول در کل سپرده‌ها دارد.
کلام پایانی
در این مقاله به دنبال پاسخ سوال دیفای چیست بودیم. دیفای یک انقلاب در دنیای مالی است که با هدف حذف واسطه‌ها و دموکراتیزه کردن خدمات مالی ایجاد شده است. این سیستم با استفاده از فناوری بلاکچین، قراردادهای هوشمند و ارزهای دیجیتال، امکان انجام تراکنش‌های مالی مستقیم، وامدهی، سرمایه‌گذاری و سایر خدمات مالی را بدون نیاز به بانک‌ها و نهادهای مالی سنتی فراهم میکند.
با وجود مزایای دیفای مانند شفافیت، دسترسی 24/7، کاهش هزینه‌ها و حذف واسطه‌ها، این سیستم همچنان با چالش‌هایی مانند ریسک‌های امنیتی، نوسانات قیمت، مشکلات مقیاس‌پذیری و عدم وجود چارچوب‌های قانونی مشخص روبرو است.
دیفای یک اصطلاح کلی برای سیستم جهانی بلاکچین‌ها و برنامه‌هایی است که در حال توسعه هستند تا به افراد امکان تراکنش مستقیم با یکدیگر با استفاده از ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین را بدهند. بیت کوین یک ارز دیجیتال است که می‌تواند در دیفای مورد استفاده قرار گیرد. به عبارت دیگر، بیت کوین یکی از ابزارهایی است که می‌تواند در اکوسیستم دیفای برای انجام تراکنش‌های مالی استفاده شود.
چگونه می‌توان از دیفای درآمد کسب کرد؟
ساده‌ترین روش برای کسب درآمد از طریق دیفای، سپرده‌گذاری ارزهای دیجیتال در پلتفرم یا پروتکلی است که به شما بازده سالانه پرداخت میکند. استیکینگ روشی است که در آن توکن‌ها را در یک قرارداد هوشمند قفل می‌کنید و در عوض توکنهای بیشتری از همان نوع دریافت می‌کنید. ییلد فارمینگ نیز روش دیگری است که می‌توانید با همان توکن یا یک توکن جدید پاداش دریافت کنید.
آیا سرمایه‌گذاری در دیفای امن است؟
هر سرمایه‌گذاری در دیفای با ریسک‌هایی همراه است. برای کاهش این ریسک‌ها، باید قبل از سرمایه‌گذاری به نقدینگی توکن‌ها، مدت زمان فعالیت پروتکل دیفای و میزان کل سپرده‌های آن توجه کنید. همچنین می‌توانید به وبسایت پروژه مراجعه کنید تا ببینید آیا اقدامات منطقی برای کاهش ریسک‌های خود انجام داده‌اند یا خیر. توجه داشته باشید که هیچ پروتکل دیفای بدون ریسک وجود ندارد، اما با تحقیق کافی می‌توانید ریسک سرمایه‌گذاری خود را ارزیابی کنید.
من امیرحسین پیروزی هستم از سال 2012 وارد بازارهای مالی شدم و سرمایه گذاری خود را در بورس شروع کردم؛ سپس در سال 2016 وارد بازار فارکس شدم و سعی کردم تجربیات خود را در تحلیل تکنیکال، معامله بر روی سرمایه جذب شده …
در حال مطالعه
دیفای(DeFi) چیست؟ + آموزش سرمایه‌گذاری و وامدهی در دنیای بلاک چین
