استیبل کوین دای (DAI) یکی از مهمترین ارزهای دیجیتال با ارزش ثابت در دنیای رمزارزهاست که توسط پروتکل غیرمتمرکز میکر (Maker) ایجاد شده و هدف آن حفظ ارزشی برابر با یک دلار آمریکا است. برخلاف سایر استیبل کوینها که توسط شرکتهای متمرکز منتشر و کنترل میشوند، دای یک ارز دیجیتال کاملاً غیرمتمرکز است که از طریق قراردادهای هوشمند و با پشتوانه سایر داراییهای رمزنگاری شده مدیریت میشود.
در این مقاله به بررسی کامل استیبل کوین دای، نحوه عملکرد، مزایا و معایب، کاربردها و روشهای استفاده از آن خواهیم پرداخت.
این مقاله توسط تحلیلگر بازار مالی
امیرحسین پیروزی
تأیید شده است.
لطفا قبل از انجام معامله، آموزشهای لازم را بگذرانید.
ارز دیجیتال دای چیست؟
استیبل کوین دای یک رمزارز مبتنی بر شبکه اتریوم است که در تلاش است تا ارزش خود را برابر با یک دلار آمریکا حفظ کند.
استیبل کوین دای یک رمزارز مبتنی بر شبکه اتریوم است که در تلاش است تا ارزش خود را برابر با یک دلار آمریکا حفظ کند. این ارز دیجیتال از طریق سیستم پیشرفته قراردادهای هوشمند و پشتوانهسازی با داراییهای رمزنگاری شده اداره میشود و یکی از مهمترین پروژههای حوزه دیفای (DeFi) به شمار میرود.
استیبل کوین دای اولین نمونه موفق از یک برنامه غیرمتمرکز (dApp) است که توانسته به پذیرش قابل توجهی در بازار دست پیدا کند. این استیبل کوین توسط پروتکل میکر ایجاد و مدیریت میشود و بهعنوان یک نوآوری در دنیای ارزهای دیجیتال شناخته میشود، چرا که برخلاف سایر استیبل کوینها، به هیچ نهاد مرکزی وابسته نیست.
وامهای با وثیقه در سیستم استیبل کوین دای به گونهای طراحی شدهاند که امنیت وامدهنده را تضمین میکنند. در این سیستم، داراییهای وامگیرنده در قراردادهای هوشمند قفل میشوند و در صورت عدم بازپرداخت وام، این داراییها میتوانند برای جبران بخشی از وام نقد شوند. این وامها معمولاً نرخ بهره پایینتری نسبت به وامهای بدون وثیقه دارند.
استیبل کوین دای از طریق سیستم بدهی با وثیقه یا CDPs فعالیت میکند. CDPها در واقع قراردادهای هوشمندی هستند که کاربران میتوانند داراییهای خود مانند اتریوم یا سایر توکنهای تأیید شده را در آنها قفل کنند و در ازای آن ارز دیجیتال DAI دریافت کنند. میتوان CDPها را بهعنوان گاوصندوقهای امنی در نظر گرفت که امکان قفل کردن وثیقه و دریافت ارز دیجیتال باثبات را فراهم میکنند.
عرضه استیبل کوین دای کاملاً بر اساس تقاضا تعیین میشود. زمانی که کاربری اتریوم یا هر توکن ERC-20 دیگری را در پلتفرم بهعنوان وثیقه قرار میدهد، دای جدید ایجاد میشود و بهصورت وام با نسبت وثیقه به وام 66 درصد به کاربر داده میشود. این فرآیند باعث افزایش عرضه کلی ارز دیجیتال DAI میشود و ارزش دای عمدتاً از همین جا نشأت میگیرد.
برخلاف استیبل کوینهای متمرکز که توسط یک شرکت خصوصی و بر اساس سیاستهای انتشار خودشان تولید میشوند، توکنهای جدید دای میتوانند توسط هر کاربری با استفاده از عملکرد CDP پروتکل میکر تولید شوند. استیبل کوین دای روی بلاکچین اتریوم اجرا میشود و نرمافزار میکر کنترل عرضه آن را بر عهده دارد. برای حفظ ثبات قیمت نسبت به دلار آمریکا، پروتکل میکر طوری برنامهریزی شده که اطمینان حاصل کند هر توکن دای موجود با مقدار مناسبی از سایر رمزارزها پشتیبانی میشود.
برای آشنایی بیشتر با استیبل کوینها، میتوانید مطلب استیبل کوین چیست را در وبسایت کدام بروکر مطالعه کنید.
تاریخچه و بنیانگذاران استیبل کوین دای
پروژه MakerDAO در سال ۲۰۱۴ توسط یک کارآفرین دانمارکی به نام رون کریستنسن (Rune Christensen) پایهگذاری شد. کریستنسن که با چالشهای نوسانات شدید قیمت در بازار ارزهای دیجیتال آشنا بود، ایده ایجاد یک ارز دیجیتال باثبات را مطرح کرد. نام «دای» از کاراکتر چینی 貸 گرفته شده که به معنای «وام دادن یا تامین سرمایه برای وام» است و به خوبی ماهیت این پروژه را نشان میدهد.
در اواخر سال ۲۰۱۷، استیبل کوین دای رسماً در شبکه اصلی اتریوم راهاندازی شد. در نسخه اولیه، تنها اتریوم بهعنوان دارایی وثیقه پذیرفته میشد و سیستم بهصورت تکوثیقهای عمل میکرد. با این حال، دای توانست در سال اول فعالیت خود، علیرغم کاهش ۸۰ درصدی قیمت اتریوم، ارزش خود را نزدیک به یک دلار حفظ کند که موفقیت بزرگی برای این پروژه محسوب میشد.
در سپتامبر ۲۰۱۸، شرکت سرمایهگذاری Andreessen Horowitz با خرید ۶ درصد از کل توکنهای MKR، پانزده میلیون دلار در این پروژه سرمایهگذاری کرد که نشان از اعتماد سرمایهگذاران بزرگ به آینده این پروژه داشت. در همان سال، بنیاد میکر در کپنهاگ تاسیس شد تا از توسعه پروژههای مرتبط با این اکوسیستم حمایت کند.
نقطه عطف مهم دیگر در تاریخ استیبل کوین دای، نوامبر ۲۰۱۹ بود که سیستم از حالت تکوثیقهای به چند وثیقهای تغییر کرد. این بهروزرسانی امکان استفاده از سایر توکنهای ERC-20 مانند Basic Attention Token (BAT) و یو اس دی کوین (USDC) را بهعنوان وثیقه فراهم کرد. این تغییر باعث کاهش ریسک کاربران و افزایش ثبات قیمت استیبل کوین دای شد.
در مارس ۲۰۲۰، همزمان با شروع همهگیری کووید-۱۹ و نوسانات شدید بازار، ارز دیجیتال DAI با چالش جدی مواجه شد و قیمت آن تا ۱.۱۱ دلار افزایش یافت. با این حال، مکانیزمهای تعبیه شده در سیستم توانستند به سرعت قیمت را به سطح هدف یک دلار بازگردانند که نشاندهنده استحکام این سیستم بود.
در جولای ۲۰۲۱، بنیاد میکر در یک اقدام تاریخی، کنترل کامل نرمافزار را به MakerDAO، یک سازمان خودمختار غیرمتمرکز، واگذار کرد. این انتقال قدرت، ارز دیجیتال DAI را به یکی از غیرمتمرکزترین پروژههای دنیای ارزهای دیجیتال تبدیل کرد. امروزه بنیاد دای، یک سازمان غیرانتفاعی مستقر در دانمارک، تنها مسئولیت نگهداری از جنبههایی از پروژه را بر عهده دارد که امکان غیرمتمرکزسازی آنها وجود ندارد، مانند حقوق کپیرایت.
یکی از مهمترین درگیریهای داخلی MakerDAO در سال ۲۰۱۹ رخ داد، زمانی که بحث بر سر ادغام بیشتر با سیستم مالی سنتی مطرح شد. کریستنسن طرفدار انطباق بیشتر با قوانین و مقررات بود تا امکان استفاده از داراییهای غیر رمزارزی بهعنوان وثیقه فراهم شود. این اختلاف نظر منجر به خروج مدیر فنی MakerDAO از پروژه شد.
استیبل کوین دای یک رمزارز مبتنی بر شبکه اتریوم است که در تلاش است تا ارزش خود را برابر با یک دلار آمریکا حفظ کند.
نحوه عملکرد استیبل کوین دای
استیبل کوین دای از طریق یک سیستم پیچیده وثیقهگذاری و قراردادهای هوشمند عمل میکند. در این سیستم، کاربران میتوانند با قرار دادن داراییهای رمزنگاری شده خود در قراردادهای هوشمند که به آنها Maker Vault گفته میشود، توکن دای تولید کنند. این فرآیند در واقع یک نوع وامگیری است که به جای دریافت وام از بانک یا موسسه مالی، از طریق قراردادهای هوشمند انجام میشود.
مکانیزم وثیقهگذاری در دای بهصورت بیشوثیقهای عمل میکند. بهعنوان مثال، برای دریافت 100 دای، کاربر باید داراییهایی به ارزش حداقل 150 دلار در قرارداد هوشمند قرار دهد. این نسبت وثیقهگذاری بالا (معمولاً بین 110 تا 200 درصد) برای محافظت از سیستم در برابر نوسانات قیمت داراییهای وثیقهگذاری شده طراحی شده است.
برای تعیین ارزش داراییهای وثیقهگذاری شده، سیستم از اوراکلهای غیرمتمرکز استفاده میکند. این اوراکلها به طور مداوم قیمت داراییها را به قراردادهای هوشمند گزارش میکنند. اگر ارزش وثیقه به دلیل کاهش قیمت بازار از حد مشخصی پایینتر برود، سیستم به طور خودکار فرآیند نقدکردن وثیقه را آغاز میکند.
نقدکردن وثیقه از طریق یک مکانیزم حراج داخلی انجام میشود. در این فرآیند، بخشی از وثیقه در یک صرافی غیرمتمرکز فروخته میشود تا دای کافی برای پوشش بدهی و پرداخت پاداش به حسابهایی که فرآیند نقدکردن را آغاز کردهاند، فراهم شود. این مکانیزم اطمینان میدهد که سیستم همواره به اندازه کافی تامین مالی شده باقی میماند.
در سیستم دای، چهار نوع حراج مختلف وجود دارد:
حراج وثیقه: فروش داراییهای حسابهای نقد شده با کسر جریمه
حراج معکوس وثیقه: بازگرداندن مازاد وثیقه به مالک اصلی
حراج بدهی: فروش توکنهای MKR جدید در صورت کمبود خریدار در حراج وثیقه
حراج مازاد: فروش دای اضافی در ازای MKR که سپس سوزانده میشود
برای بازپرداخت وام و آزادسازی وثیقه، کاربران باید مقدار دای قرض گرفته شده به علاوه کارمزد ثبات (Stability Fee) را به سیستم برگردانند. این کارمزد که توسط دارندگان توکن MKR تعیین میشود، مشابه نرخ بهره در وامهای سنتی عمل میکند و برای تنظیم عرضه و تقاضای دای استفاده میشود.
عرضه دای کاملاً بر اساس تقاضا تعیین میشود. هر زمان که کاربری اتریوم یا سایر توکنهای پشتیبانی شده را در پلتفرم بهعنوان وثیقه قرار میدهد، دای جدید ایجاد میشود و زمانی که وامها بازپرداخت میشوند، دای از گردش خارج و نابود میشود. این مکانیزم دینامیک عرضه کمک میکند تا ارزش دای نزدیک به یک دلار باقی بماند.
برای حفظ ثبات بیشتر، سیستم دای از «Keepers» یا نگهدارندهها استفاده میکند. نگهدارندهها معمولاً برنامههای خودکاری هستند که وقتی قیمت دای از یک دلار پایینتر میرود، آن را میخرند و وقتی قیمت بالاتر میرود، میفروشند. این فرآیند آربیتراژ فشار مداومی برای حفظ قیمت دای در محدوده هدف ایجاد میکند.
برای حفظ ثبات بیشتر، سیستم دای از «Keepers» یا نگهدارندهها استفاده میکند.
ساختار حاکمیتی دای از طریق سازمان خودمختار غیرمتمرکز MakerDAO اداره میشود. در این سیستم، دارندگان توکن MKR نقش کلیدی در تصمیمگیریهای مربوط به پروتکل دارند. این توکن نه تنها حق رای به دارندگان خود میدهد، بلکه بهعنوان یک سرمایهگذاری در سیستم MakerDAO نیز عمل میکند.
ساختار حاکمیتی دای از طریق سازمان خودمختار غیرمتمرکز MakerDAO اداره میشود.
فرآیند تصمیمگیری در MakerDAO از طریق دو نوع رایگیری انجام میشود:
نظرسنجیهای حاکمیتی
رایگیریهای اجرایی
در نظرسنجیهای حاکمیتی، پیشنهادات مختلف مورد بررسی قرار میگیرند تا نظر جامعه سنجیده شود. سپس در رایگیریهای اجرایی، تغییرات نهایی در پروتکل اعمال میشوند. هر دارنده توکن MKR میتواند به نسبت تعداد توکنهای خود در این رایگیریها شرکت کند.
یکی از مهمترین پارامترهایی که توسط دارندگان MKR تعیین میشود، نرخ پسانداز دای (DAI Savings Rate یا DSR) است. این نرخ، مشابه نرخ بهره در سیستم بانکی سنتی عمل میکند. کاربران میتوانند استیبل کوین دای خود را در قرارداد هوشمند DSR قفل کنند و بهره دریافت کنند. این نرخ در طول زمان متغیر بوده و حتی به 8.75 درصد سالانه نیز رسیده است. در شرایط خاص، مانند زمانی که قیمت دای بالاتر از یک دلار معامله میشود، دارندگان MKR میتوانند برای کاهش تقاضا، این نرخ را کاهش دهند.
سیستم حراجها یکی دیگر از مکانیزمهای مهم در مدیریت اکوسیستم استیبل کوین دای است. این حراجها در موارد مختلف از جمله نقدکردن وثیقهها، مدیریت بدهیها و تنظیم عرضه توکن MKR استفاده میشوند. درآمد حاصل از کارمزدها و جریمهها برای خرید و سوزاندن توکنهای MKR استفاده میشود که باعث کاهش عرضه و افزایش ارزش این توکن در بلندمدت میشود.
برای محافظت از سیستم در برابر رویدادهای فاجعهبار احتمالی، پروتکل میکر دارای یک مکانیزم خاموشی اضطراری است. این فرآیند میتواند توسط گروهی از افراد مورد اعتماد که کلیدهای تسویه جهانی را در اختیار دارند، فعال شود. در صورت فعال شدن این مکانیزم، کل پروتکل میکر متوقف میشود و دارندگان دای میتوانند توکنهای خود را با داراییهای وثیقهگذاری شده اولیه مبادله کنند.
علاوه بر رایگیریهای آنچین، MakerDAO مکانیزمهای حاکمیتی خارج از زنجیره نیز دارد. سهامداران MKR میتوانند از طریق انجمنها و تماسهای ویدیویی عمومی مربوط به حاکمیت، در بحثهای مربوط به توسعه پروتکل شرکت کنند. این رویکرد چند لایه به حاکمیت، اطمینان حاصل میکند که تصمیمات مهم با مشارکت و توافق گسترده جامعه گرفته میشوند.
MakerDAO همچنین از طریق تیمهای تخصصی مختلف اداره میشود که هر کدام مسئولیت بخش خاصی از پروتکل را بر عهده دارند. این تیمها در زمینههایی مانند توسعه فنی، مدیریت ریسک، روابط عمومی و توسعه کسب و کار فعالیت میکنند و گزارشهای منظمی به جامعه ارائه میدهند.
برخلاف استیبل کوینهایی مانند تتر (USDT) و یواسدی کوین (USDC) که با دلار آمریکا پشتیبانی میشوند، دای از یک سیستم پشتوانه چند دارایی استفاده میکند. این رویکرد متنوع به پشتوانهگذاری، ریسک سیستم را کاهش میدهد و ثبات بیشتری را برای این استیبل کوین فراهم میکند.
در حال حاضر، USDC و پکس دلار (USDP) بزرگترین سهم را در پشتوانه دای دارند. پس از آنها، اتریوم (ETH)، بیت کوین رپ شده (WBTC)، توکن Basic Attention (BAT)، کامپاند (COMP) و TrueUSD (TUSD) قرار دارند. این ترکیب متنوع از داراییها به دای اجازه میدهد تا از مزایای هر کدام بهرهمند شود و در عین حال ریسکهای مرتبط با هر دارایی را مدیریت کند.
استفاده از اتریوم بهعنوان یکی از اصلیترین داراییهای پشتوانه، از همان ابتدای راهاندازی دای وجود داشته است. اتریوم به دلیل نقدشوندگی بالا و پذیرش گسترده در جامعه رمزارزها، گزینه مناسبی برای وثیقهگذاری است. با این حال، نوسانات قیمت اتریوم باعث میشود که نسبت وثیقهگذاری برای این دارایی بالاتر در نظر گرفته شود.
استیبل کوینهایی مانند USDC نیز نقش مهمی در پشتوانه دای دارند. این داراییها به دلیل ثبات قیمتی که دارند، میتوانند با نسبت وثیقهگذاری پایینتری پذیرفته شوند. با این حال، استفاده از استیبل کوینهای متمرکز مانند USDC یک نقطه ضعف برای دای محسوب میشود، زیرا در صورت مشکل در این استیبل کوینها، دای نیز تحت تأثیر قرار میگیرد.
بیت کوین رپ شده (WBTC) نیز یکی دیگر از داراییهای مهم پشتوانه دای است. WBTC نسخهای از بیت کوین است که روی شبکه اتریوم قرار دارد و امکان استفاده از قدرت بازار بیت کوین را در اکوسیستم دای فراهم میکند. این دارایی نیز مانند اتریوم به دلیل نوسانات قیمتی، نیازمند نسبت وثیقهگذاری بالاتری است.
سایر توکنهای ERC-20 مانند BAT و COMP نیز میتوانند بهعنوان وثیقه در سیستم دای استفاده شوند. این توکنها پس از بررسیهای دقیق و رایگیری توسط دارندگان MKR به لیست داراییهای پشتیبانی شده اضافه میشوند. معیارهای اصلی برای پذیرش یک دارایی جدید شامل نقدشوندگی، ثبات قیمت، امنیت قرارداد هوشمند و اعتبار پروژه است.
مدیریت ریسک در سیستم چند وثیقهای دای از طریق تنظیم پارامترهای مختلف برای هر دارایی انجام میشود. این پارامترها شامل:
نسبت وثیقهگذاری حداقل
سقف بدهی برای هر نوع دارایی
کارمزد ثبات
جریمه نقدشوندگی
حد آستانه نقدشوندگی
مزایای استفاده از استیبل کوین دای
ثبات قیمت دای یکی دیگر از مزایای کلیدی استیبل کوین دای است.
استیبل کوین دای با ویژگیهای منحصر به فرد خود، مزایای متعددی را برای کاربران فراهم میکند که در ادامه آنها را مرور میکنیم.
تمرکززدایی
یکی از مهمترین این مزایا، غیرمتمرکز بودن استیبل کوین دای است. برخلاف سایر استیبل کوینها که توسط شرکتهای متمرکز کنترل میشوند، استیبل کوین دای توسط قراردادهای هوشمند و جامعه کاربران مدیریت میشود. این ویژگی باعث میشود که هیچ نهاد مرکزی نتواند حسابها را مسدود یا در عملکرد سیستم دخالت کند.
ثبات
ثبات قیمت دای یکی دیگر از مزایای کلیدی استیبل کوین دای است. این استیبل کوین با حفظ ارزشی نزدیک به یک دلار آمریکا، ابزار مناسبی برای محافظت از سرمایه در برابر نوسانات بازار ارزهای دیجیتال فراهم میکند. معاملهگران میتوانند در زمانهای پرنوسان، داراییهای خود را به دای تبدیل و از کاهش ارزش سرمایه خود جلوگیری کنند.
عدم نیاز به حداقل موجودی
یکی از جنبههای مثبت دیگر دای، عدم نیاز به حداقل موجودی است. در حالی که بسیاری از افراد در سراسر جهان به دلیل نداشتن حداقل دارایی لازم نمیتوانند حساب بانکی باز کنند، برای استفاده از دای هیچ حداقل موجودی الزامی وجود ندارد. این ویژگی دسترسی به خدمات مالی را برای افراد بیشتری امکانپذیر میکند.
ارزی مناسب در کشورهای ضعیف
دای همچنین میتواند بهعنوان یک ارز جایگزین باثبات در کشورهایی که با بیثباتی اقتصادی شدید مواجه هستند، مورد استفاده قرار گیرد. برخلاف ارزهای محلی که ممکن است دچار تورم شدید شوند، دای با حفظ ارزش خود نسبت به دلار، میتواند راهی برای حفظ ارزش داراییها در این شرایط باشد.
سیستم DSR دای
امکان کسب درآمد از طریق سیستم نرخ پسانداز دای (DSR) نیز یکی دیگر از مزایای این استیبل کوین است. کاربران میتوانند با قفل کردن استیبل کوین دای خود در قراردادهای هوشمند، بهره دریافت کنند. این سیستم کاملاً شفاف و خودکار است و نیازی به واسطههای مالی سنتی ندارد.
کاهش کارمزد
سرعت بالا و هزینه پایین تراکنشها نیز از دیگر مزایای استیبل کوین دای است. در مقایسه با انتقالهای بینالمللی سنتی که میتوانند روزها طول بکشند و هزینههای بالایی داشته باشند، انتقال استیبل کوین دای بین کیف پولها سریع و با کارمزد پایین انجام میشود. این ویژگی به خصوص برای پرداختهای بینالمللی و حوالهها بسیار مفید است.
شفافیت
شفافیت یکی دیگر از مزایای کلیدی دای است. تمام تراکنشها و عملیات سیستم روی بلاکچین اتریوم ثبت میشوند و برای همه قابل مشاهده هستند. این شفافیت به کاربران اجازه میدهد تا عملکرد سیستم را به طور مستقیم بررسی کنند و از سلامت آن اطمینان حاصل کنند.
دسترسی همه روزه
دسترسی 24/7 به سیستم دای نیز یکی دیگر از مزایای آن است. برخلاف موسسات مالی سنتی که فقط در ساعات کاری فعال هستند، سیستم دای همیشه در دسترس است و کاربران میتوانند در هر زمان از شبانهروز و در تمام روزهای سال از آن استفاده کنند.
پذیرش گسترده
کاربردپذیری گسترده در اکوسیستم دیفای نیز یکی از نقاط قوت استیبل کوین دای است. این استیبل کوین در بیش از 400 کیف پول و برنامه غیرمتمرکز پشتیبانی میشود و میتواند برای طیف وسیعی از کاربردها از جمله وامدهی، معامله، تامین نقدینگی و پرداخت استفاده شود.
ریسک های استیبل کوین دای
وابستگی بالا به USDC یکی از نقاط ضعف استیبل کوین دای محسوب میشود.
علیرغم مزایای متعدد، استیبل کوین دای با ریسکها و چالشهای مهمی نیز روبرو است که درک آنها میتواند به افزایش آگاهی از این اکوسیستم کمک کند.
الگوریتمی بودن دای
یکی از مهمترین این ریسکها مربوط به ماهیت الگوریتمی دای است. برخلاف استیبل کوینهایی مانند USDC که با داراییهای دلاری پشتیبانی میشوند، دای از الگوریتمهای پیچیده برای حفظ ارزش خود استفاده میکند که میتواند در شرایط بحرانی بازار آسیبپذیر باشد.
وابستگی به USDC
وابستگی بالا به USDC یکی دیگر از نقاط ضعف استیبل کوین دای محسوب میشود. بخش بزرگی از وثیقههای استیبل کوین دای را USDC تشکیل میدهد و این وابستگی میتواند مشکلساز شود. بهعنوان مثال، در مارس 2023 با ورشکستگی بانک Silicon Valley و تأثیر آن بر USDC، قیمت دای نیز تا 13 درصد کاهش یافت.
پشتوانه نوسانی دای
پشتیبانی با داراییهای نوساندار نیز یکی دیگر از چالشهای استیبل کوین دای است. بخشی از وثیقههای دای را ارزهای دیجیتالی مانند اتریوم، بیت کوین رپ شده و BAT تشکیل میدهند که قیمت آنها میتواند به شدت نوسان داشته باشد. اگرچه سیستم بیشوثیقهگذاری تا حدی این ریسک را پوشش میدهد، اما در صورت سقوط شدید قیمت این داراییها، ارزش پشتوانه دای کاهش مییابد و میتواند باعث جدا شدن قیمت دای از دلار شود.
ریسک فنی
ریسکهای فنی و عملیاتی نیز از دیگر چالشهای مهم هستند. قراردادهای هوشمند دای، علیرغم ممیزیهای متعدد، میتوانند در معرض باگها، حملات هکری یا مشکلات فنی قرار بگیرند. همچنین، پیچیدگی سیستم میتواند باعث شود که برخی کاربران در درک کامل مکانیزمهای آن با مشکل مواجه شوند.
ریسک طرف قرارداد
ریسک طرف قرارداد نیز یکی دیگر از چالشهای استیبل کوین دای است. از آنجا که بخش زیادی از پشتوانه استیبل کوین دای را USDC تشکیل میدهد و USDC نیز ذخایر خود را در بانکهای متمرکز نگهداری میکند، مشکلات این بانکها میتواند بهصورت زنجیرهوار بر دای تأثیر بگذارد. این دقیقاً همان اتفاقی است که در جریان داستان بانک Silicon Valley رخ داد.
وابستگی دای به استیبل کوینهای متمرکز
چالش دیگر، وابستگی به استیبل کوینهای متمرکز است. بخش قابل توجهی از وثیقههای استیبل کوین دای را استیبل کوینهایی تشکیل میدهند که توسط شرکتهای متمرکز مدیریت میشوند. این شرکتها میتوانند حسابها را مسدود کنند یا داراییهای دزدیده شده را بازیابی کنند که این امر با فلسفه غیرمتمرکز بودن دای در تضاد است.
حفظ ثبات
همچنین در شرایط بحرانی بازار، مانند آنچه در مارس 2020 در ابتدای همهگیری کووید-19 رخ داد، دای میتواند با چالشهای جدی در حفظ ثبات قیمت مواجه شود. در آن زمان، قیمت دای تا 1.11 دلار افزایش یافت که نشان میدهد حتی مکانیزمهای پیچیده ثبات قیمت نیز میتوانند در شرایط استرس شدید بازار با مشکل مواجه شوند.
پیچیدگی MakerDAO
علاوه بر اینها، پیچیدگی سیستم حاکمیتی MakerDAO نیز میتواند چالشبرانگیز باشد. تصمیمگیری در مورد پارامترهای مهم سیستم نیازمند مشارکت فعال دارندگان توکن MKR است و گاهی ممکن است اختلاف نظرها در مورد مسیر آینده پروژه باعث تأخیر در تصمیمگیریهای مهم شود.
کاربردهای عملی دای
وامدهی و وامگیری یکی از کاربردهای مهم دای است.
استیبل کوین دای به دلیل ویژگیهای منحصر به فرد خود، کاربردهای متنوعی در دنیای ارزهای دیجیتال و فراتر از آن پیدا کرده است. یکی از اصلیترین کاربردهای دای در معاملات است. معاملهگران از این استیبل کوین بهعنوان یک جفت معاملاتی باثبات استفاده میکنند. آنها میتوانند در افت و خیز بازار، داراییهای خود را به استیبل کوین دای تبدیل و از کاهش ارزش سرمایه خود جلوگیری کنند.
وامدهی و وامگیری یکی دیگر از کاربردهای مهم دای است. کاربران میتوانند با وثیقهگذاری داراییهای دیجیتال خود، استیبل کوین دای دریافت کنند و از آن برای مقاصد مختلف استفاده کنند. این سیستم برخلاف سیستم بانکی سنتی، نیازی به بررسی اعتبار ندارد و تمام فرآیند بهصورت خودکار و از طریق قراردادهای هوشمند انجام میشود. همچنین وامدهندگان میتوانند با قرار دادن دای خود در پلتفرمهای وامدهی غیرمتمرکز، سود دریافت کنند.
فارمینگ و تامین نقدینگی از دیگر کاربردهای محبوب دای است. کاربران میتوانند با قرار دادن دای در استخرهای نقدینگی صرافیهای غیرمتمرکز، در کارمزدهای معاملات سهیم شوند و پاداش دریافت کنند. ثبات قیمت استیبل کوین دای باعث میشود که این فعالیتها با ریسک کمتری نسبت به استفاده از سایر ارزهای دیجیتال همراه باشد.
پرداختهای بینالمللی یکی دیگر از حوزههایی است که دای در آن کاربرد گستردهای پیدا کرده است. کارمزد پایین و سرعت بالای تراکنشها، دای را به گزینهای مناسب برای ارسال پول به نقاط مختلف جهان تبدیل کرده است. این مزیت به خصوص برای افرادی که در کشورهای با محدودیتهای ارزی زندگی میکنند، بسیار ارزشمند است.
استیبل کوین دای همچنین بهعنوان یک ابزار ذخیره ارزش استفاده میشود. در کشورهایی که با تورم بالا یا بیثباتی اقتصادی مواجه هستند، مردم میتوانند از دای برای حفظ ارزش داراییهای خود استفاده کنند. این استفاده به خصوص در شرایطی که دولتها محدودیتهایی برای برداشت از حسابهای بانکی اعمال میکنند، اهمیت بیشتری پیدا میکند.
استفاده در برنامههای غیرمتمرکز (dApps) نیز یکی دیگر از کاربردهای استیبل کوین دای است. بسیاری از برنامههای غیرمتمرکز از دای بهعنوان واحد ارزش و پرداخت استفاده میکنند. این کاربرد شامل بازیهای بلاکچینی، پلتفرمهای پیشبینی، سیستمهای پاداش و بسیاری موارد دیگر میشود.
پوشش ریسک یا هجینگ نیز یکی از کاربردهای تخصصی دای است. کسب و کارها و افرادی که درآمد خود را بهصورت ارز دیجیتال دریافت میکنند، میتوانند با تبدیل بخشی از درآمد خود به دای، از نوسانات قیمت در امان بمانند. این استراتژی به خصوص برای شرکتهایی که هزینههای ثابت دارند اما درآمدشان بهصورت ارز دیجیتال است، بسیار مفید است.
در نهایت، دای بهعنوان یک واسطه برای ورود به دنیای دیفای نیز استفاده میشود. شما میتوانید ابتدا استیبل کوین دای خریداری کرده و سپس از طریق آن در سایر پروتکلهای دیفای مشارکت کنید.
خرید و نگهداری استیبل کوین دای از روشهای مختلفی امکانپذیر است:
خرید استیبل کوین دای در صرافیهای متمرکز
خرید استیبل کوین دای در صرافیهای غیرمتمرکز
یکی از سادهترین روشها، خرید مستقیم از صرافیهای متمرکز است. کاربران میتوانند در این صرافیها حساب باز کنند، احراز هویت انجام دهند و با استفاده از ارزهای فیات (مانند دلار، یورو یا ریال در صرافیهای ایرانی) یا سایر ارزهای دیجیتال، دای خریداری کنند.
خرید از صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) نیز یکی دیگر از روشهای دسترسی به دای است. در این روش، کاربران میتوانند بدون نیاز به احراز هویت و تنها با اتصال کیف پول خود به صرافی غیرمتمرکز، دای خریداری کنند.
روش دیگر برای به دست آوردن دای، تولید آن از طریق سیستم وثیقهگذاری MakerDAO است. کاربران میتوانند با مراجعه به داشبورد Oasis Borrow، داراییهای خود مانند اتریوم را وثیقه کرده و در ازای آن دای دریافت کنند. این روش برای افرادی مناسب است که میخواهند از داراییهای خود برای دریافت نقدینگی استفاده کنند بدون اینکه مجبور به فروش آنها باشند.
برای نگهداری استیبل کوین دای، انواع مختلفی از کیف پولها در دسترس هستند:
کیف پولهای سختافزاری
کیف پولهای نرمافزاری
کیف پولهای سختافزاری (Hardware Wallets) امنترین گزینه برای نگهداری دای هستند.
کیف پولهای سختافزاری (Hardware Wallets) امنترین گزینه برای نگهداری دای هستند. کیف پولهای لجر و ترزور از استیبل کوین دای پشتیبانی میکنند و با ذخیرهسازی آفلاین و قابلیت پشتیبانگیری، امنیت بالایی را فراهم میکنند. این کیف پولها اگرچه گرانتر هستند و نیاز به یادگیری بیشتری دارند، اما برای نگهداری مقادیر زیاد استیبل کوین دای مناسبترین گزینه هستند.
کیف پولهای نرمافزاری گزینه دیگری هستند که بهصورت رایگان در دسترس قرار دارند و میتوانند بهصورت اپلیکیشن موبایل یا دسکتاپ نصب شوند. این کیف پولها میتوانند Custodial (تحت کنترل ارائهدهنده سرویس) یا Non-custodial (تحت کنترل کاربر) باشند. کیف پولهای نرمافزاری برای مقادیر کمتر و کاربران تازهکار مناسب هستند.
کیف پولهای تحت وب نیز گزینه دیگری هستند که از طریق مرورگر قابل دسترسی هستند. اگرچه استفاده از این کیف پولها راحت است، اما امنیت کمتری نسبت به گزینههای دیگر دارند. برای استفاده از این نوع کیف پولها، باید از سرویسدهندههای معتبر با سابقه خوب در زمینه امنیت استفاده کرد.
نکات مهم امنیتی برای نگهداری استیبل کوین دای:
همیشه از رمزهای عبور قوی استفاده کنید
کلیدهای خصوصی خود را در جای امن نگهداری کنید
هرگز اطلاعات حساس خود را با دیگران به اشتراک نگذارید
قبل از انجام تراکنشهای مهم، بهصورت آزمایشی تراکنشهای کوچک انجام دهید
همیشه از آخرین نسخه نرمافزار کیف پول استفاده کنید
از احراز هویت دو مرحلهای در صورت امکان استفاده کنید
مراقب حملات فیشینگ و کلاهبرداری باشید
برای خرید و فروش دای، باید به گس فی (gas fee) در شبکه اتریوم توجه داشته باشید. در زمانهای شلوغی شبکه، این کارمزدها میتوانند بالا باشند. برای کاهش هزینهها، میتوان از لایههای مقیاسپذیری مانند پالیگان یا شبکههای جایگزین استفاده کرد.
مقایسه دای با سایر استیبل کوین ها
در مقایسه با استیبل کوینهای الگوریتمی مانند Ampleforth (AMPL)، دای از ثبات بیشتری برخوردار است.
استیبل کوین دای در مقایسه با سایر استیبل کوینهای موجود در بازار، ویژگیهای خاص خود را دارد. برخلاف تتر (USDT) و یواسدی کوین (USDC) که توسط شرکتهای متمرکز مدیریت و با دلار آمریکا پشتیبانی میشوند، دای یک استیبل کوین کاملاً غیرمتمرکز است که از سیستم وثیقهگذاری رمزارزی استفاده میکند.
تتر بهعنوان بزرگترین استیبل کوین بازار، ادعا میکند که هر توکن آن با یک دلار آمریکا پشتیبانی میشود. اما شفافیت در مورد ذخایر پشتوانه تتر همواره محل بحث بوده است. در مقابل، دای از شفافیت کامل برخوردار است و تمام داراییهای وثیقهگذاری شده آن روی بلاکچین قابل مشاهده و بررسی هستند.
USDC که توسط شرکت Circle صادر میشود، از شفافیت بیشتری نسبت به تتر برخوردار است و به طور منظم حسابرسی میشود. با این حال، این استیبل کوین نیز متمرکز است و Circle میتواند حسابها را مسدود کند یا تراکنشها را محدود کند. دای به دلیل ماهیت غیرمتمرکز خود، چنین محدودیتهایی ندارد.
در مقایسه با استیبل کوینهای الگوریتمی مانند Ampleforth (AMPL)، دای از ثبات بیشتری برخوردار است. استیبل کوینهای الگوریتمی صرفاً بر اساس عرضه و تقاضا و بدون پشتوانه عمل میکنند، در حالی که استیبل کوین دای از پشتوانه واقعی برخوردار است و سیستم بیشوثیقهگذاری آن امنیت بیشتری را فراهم میکند.
مقایسه ویژگیهای کلیدی استیبل کوینهای اصلی بازار:
نقطه قوت دای در مقایسه با سایر استیبل کوینها، ترکیب تمرکززدایی با ثبات قیمت است. در حالی که استیبل کوینهای متمرکز مانند تتر و USDC به دلیل وابستگی به شرکتهای مرکزی آسیبپذیر هستند و استیبل کوینهای الگوریتمی ثبات کافی ندارند، ارز دیجیتال DAI توانسته تعادل مناسبی بین این دو ویژگی برقرار کند.
با این حال، استیبل کوین دای نیز محدودیتهای خود را دارد. سیستم بیشوثیقهگذاری آن باعث میشود که استفاده از سرمایه در آن کارآمد نباشد، زیرا برای تولید 100 دلار دای، باید دارایی بیشتری وثیقه شود. همچنین، وابستگی به USDC در پشتوانه دای میتواند در شرایط بحرانی مشکلساز شود.
از نظر کارایی در پرداختها، استیبل کوینهای متمرکز معمولاً سریعتر و ارزانتر هستند، زیرا میتوانند در شبکههای مختلف فعالیت کنند. دای به دلیل وابستگی به شبکه اتریوم، در زمانهای شلوغی شبکه میتواند کارمزدهای بالایی داشته باشد.
با این وجود، دای در زمینه شفافیت، غیرمتمرکز بودن و قابلیت برنامهریزی پیشرو است. این ویژگیها باعث شده که استیبل کوین دای به یکی از مهمترین استیبل کوینها در اکوسیستم دیفای تبدیل شود و برای کاربردهایی مانند وامدهی، معامله و تامین نقدینگی گزینه مناسبی باشد.
کلام پایانی
استیبل کوین دای بهعنوان یکی از جذابترین پروژههای دنیای کریپتو، توانسته با ترکیب ویژگیهای منحصر به فرد خود مانند غیرمتمرکز بودن، شفافیت و سیستم وثیقهگذاری چند دارایی، جایگاه ویژهای در اکوسیستم دیفای پیدا کند. این استیبل کوین که توسط MakerDAO مدیریت میشود، با استفاده از قراردادهای هوشمند و مکانیزمهای پیچیده، تلاش میکند ارزش خود را نزدیک به یک دلار آمریکا حفظ کند.
با این حال، استیبل کوین دای نیز مانند هر پروژه دیگری با چالشهایی روبرو است. وابستگی به USDC در پشتوانه، آسیبپذیری در برابر نوسانات شدید بازار و پیچیدگی سیستم از جمله این چالشها هستند. با این وجود، مزایایی مانند شفافیت، عدم نیاز به واسطههای مالی سنتی و امکان استفاده در طیف وسیعی از کاربردها، دای را به گزینهای جذاب برای کاربران تبدیل کرده است.
دای یک استیبل کوین با پیوند نرم به دلار است، یعنی قیمت آن میتواند اندکی بالاتر یا پایینتر از یک دلار نوسان داشته باشد. دای از مکانیزمهای مختلفی مانند تنظیم نرخ بهره و سیستم حراج برای حفظ قیمت در محدوده هدف استفاده میکند، اما در شرایط استرس شدید بازار ممکن است انحرافات موقتی از قیمت هدف رخ دهد.
چه اتفاقی در صورت خاموشی اضطراری سیستم دای میافتد؟
در صورت فعال شدن خاموشی اضطراری، فرآیند بازخرید وثیقه آغاز میشود و کاربران میتوانند دای خود را با نرخ یک دلار با داراییهای وثیقهگذاری شده مبادله کنند.
آیا دای میتواند بهعنوان یک دارایی بدون ریسک در سبد سرمایهگذاری استفاده شود؟
اگرچه دای یکی از باثباتترین ارزهای دیجیتال است، اما نمیتوان آن را کاملاً بدون ریسک در نظر گرفت. ریسکهایی مانند مشکلات فنی در قراردادهای هوشمند، وابستگی به USDC و احتمال بیثباتی در شرایط بحرانی بازار وجود دارد.
تیم تحریریه ارز دیجیتال کدام بروکر، متشکل از گروهی از متخصصان، تحلیلگران و نویسندگان حرفهای بازار کریپتو است. تیم ما در زمینه بلاکچین، رمزارزها و دنیای مالی غیرمتمرکز (DeFi) فعالیت دارند و اینجا هستیم تا پیچیدگیهای دنیای ارز دیجیتال را برای شما ساده و قابلفهم کنیم و برای شما محتوایی تولید کنیم که علاوه بر کاربردی بودن، به رشد اطلاعات شما هم کمک کند.