دیدهبان اقتصاد جهان
تنزل رتبه اعتباری آمریکا از سوی مؤسسه مودیز
مودیز، رتبه اعتباری دولت ایالات متحده را به سطح Aa1 کاهش داد و علت این اقدام را تضعیف چشمانداز اعتباری کشور اعلام کرد. مودیز آخرین مؤسسه از سه آژانس اصلی اعتبارسنجی است که بدهی آمریکا را تنزل رتبه داده است. این کاهش رتبه در حالی اتفاق میافتد که دولت ایالات متحده در تلاش است لایحه مالیاتی مشهور به “لایحه بزرگ و زیبا” ترامپ را به تصویب برساند. این لایحه در مجلس نمایندگان توسط جمهوریخواهان تصویب شده و اکنون به سنای آمریکا ارسال شدهاست، جایی که انتظار میرود با مخالفت دموکراتها روبهرو شود.
واکنش بازار اوراق جهانی
مزایده اوراق ۲۰ ساله آمریکا در هفته جاری با تقاضایی کمتر از انتظار مواجه شد و این موضوع باعث افزایش نرخ بازده شد. بازده اوراق ۳۰ ساله به ۵.۰۹ درصد رسید. روند مشابهی نیز در بازارهای ژاپن و اروپا مشاهده شدهاست. به نظر میرسد بازارها در حال واکنش نشان دادن به کسریهای مالی فزاینده هستند. ایالات متحده در سال ۲۰۲۵ با سررسید حدود ۳ تریلیون دلار بدهی مواجه است که بخش عمدهای از آن کوتاهمدت بوده و در شرایط نرخهای بهره بالا، پرداخت سود این بدهیها فشار مضاعفی بر چشمانداز اعتباری این کشور وارد میکند. برای آمریکا، زمان مناسبی برای بازپرداخت یا تجدید ساختار ۲۵ درصد از بدهیهای خود نیست.
از سرگیری ضعف دلار
بین بعدازظهر جمعه تا پایان معاملات روز گذشته، دلار آمریکا حدود ۱ درصد کاهش یافت. این کاهش، واکنشی مستقیم به تنزل رتبه اعتباری ایالات متحده از سوی مودیز بود. برخلاف موارد گذشته که کاهش رتبه اعتباری باعث افزایش ارزش دلار به دلیل هجوم سرمایهگذاران به داراییهای امن میشد، این بار واکنش بازارها بهوضوح متفاوت بودهاست.
دادههای کلان در حاشیه توجه
در شرایطی که تمرکز اصلی بازارها بر سیاستهای مالی بودهاست، برخی دادههای کلان اقتصادی نیز در هفته جاری بیسر و صدا تأثیرگذار ظاهر شدند. نکات برجسته عبارتند از: شاخص PMI تولیدی آمریکا برای ماه می به ۵۲.۳ رسید (در برابر پیشبینی ۴۹.۹ و مقدار قبلی ۵۰.۲)، شاخص PMI بخش خدمات نیز به ۵۲.۳ افزایش یافت (در مقایسه با پیشبینی ۵۱.۰ و عدد قبلی ۵۰.۸)، و شاخص ترکیبی PMI به ۵۲.۱ رسید (در برابر پیشبینی ۵۰.۳ و مقدار قبلی ۵۰.۶). این نتایج نشاندهنده بهبود قابلتوجهی در سراسر بخشهای اقتصادی است.
تمرکز بازارها بر نگرانیهای مالی آمریکا
ترکیب تنزل رتبه اعتباری آمریکا از سوی مؤسسه مودیز با استقبال سرد از لایحه پیشنهادی کاهش مالیات در کنگره، بر نگرانیهای بلندمدت در خصوص پایداری مالی ایالات متحده تأکید میکند. این وضعیت میتواند موجب تسریع روند تنوعبخشی داراییها به سمت گزینههایی غیر از داراییهای دلاری شود. درواقع، همبستگی معکوس ادامهدار میان بازده اوراق خزانهداری آمریکا و ارزش دلار، نشاندهنده تغییر ساختاری مهمی در رفتار بازار است.
دادههای ضعیف منطقه یورو
مجموعهای از دادههای ضعیف PMI برای اقتصادهای کلیدی منطقه یورو، از جمله فرانسه، آلمان و کل منطقه، تصویری از ادامه ضعف فعالیت اقتصادی در این منطقه ترسیم میکند. شاخص ترکیبی PMI منطقه یورو در ماه می از ۵۰.۴ به ۴۹.۵ کاهش یافت؛ بخشی که بیشترین سهم را در این افت داشته، بخش خدمات بوده است. در حالی که بخش تولید از مدتها پیش در رکود بوده، اکنون بخش خدمات که پیشتر مقاوم ظاهر میشد نیز وارد محدوده انقباض شدهاست. با این حال، افت ارزش یورو محدود بود؛ موضوعی که نشان میدهد بازارها همچنان یورو را در این مقطع زمانی نسبت به دلار در موقعیت برتری میبینند.
تابآوری مصرفکنندگان بریتانیا
بازنگری در انتظارات بازار نسبت به نرخ بهره بانک انگلستان موجب تقویت پوند شدهاست. جلسه سیاستگذاری ماه می با رویکردی انقباضی و انتشار دادههای تورمی بالاتر از انتظار، عملاً احتمال کاهش نرخ بهره در ماه ژوئن را از بین برد. اکنون بازارها تنها انتظار ۴۰ واحد پایه کاهش نرخ بهره در سال ۲۰۲۵ را دارند؛ این عدد پیشتر ۹۶ واحد پایه بود. شاخص شگفتی اقتصادی (Citi Economic Surprise Index) برای بریتانیا که میزان تفاوت دادههای اقتصادی با انتظارات بازار را نشان میدهد، به بالاترین سطح خود از ژوئیه ۲۰۲۴ رسیدهاست؛ افزایشی که با رشد فروش خردهفروشی برای چهارمین ماه متوالی نیز تقویت شدهاست.
نمودار بالا شاخص غافلگیری اقتصادی سیتی را برای کشورهای مختلف (چین، بریتانیا، نیوزلند، نروژ، منطقه یورو، آمریکا، کانادا، ژاپن) در نیمه اول و دوم سال ۲۰۲۴ مقایسه میکند. نقاط بنفش رنگ دادههای فعلی و نقاط سیاه دادههای سال گذشته را نشان میدهند. این نمودار نشان میدهد که دادههای اقتصادی بریتانیا در سال جاری به طور مداوم بهتر از حد انتظار بوده است.
توافق جزئی بریتانیا و اتحادیه اروپا
دولت کارگر بریتانیا موفق به امضای توافقی در زمینه استانداردهای دامپزشکی با اتحادیه اروپا شدهاست. این توافق موجب هماهنگی استانداردهای غذایی دو طرف، حذف بازرسیهای مرزی و کاهش اصطکاک تجاری میشود. در مقابل، قایقهای ماهیگیری اتحادیه اروپا تا ۱۲ سال آینده اجازه فعالیت در آبهای بریتانیا را خواهند داشت و مذاکراتی نیز درخصوص مهاجرت جوانان در حال انجام است. دو طرف همچنین بر تقویت همکاریهای دفاعی و روابط دیپلماتیک توافق کردهاند.
نگاهی به هفته پیشرو
در تقویم اقتصادی این هفته، تمرکز بازارها بر دادههای تورمی و شاخصهای رشد اقتصادی خواهد بود. در ادامه مهمترین رویدادهای هفته آخر ماه می را بررسی میکنیم:
انتشار دادههای تورمی در کانون توجه
در هفته جاری، تقویم اقتصادی شامل مجموعهای از گزارشهای مهم تورمی از اقتصادهای عمده جهان خواهد بود. از جمله گزارشهای شاخص میتوان به شاخص قیمت مصرفکننده فرانسه در روز سهشنبه، شاخص قیمت مصرفکننده استرالیا در روز چهارشنبه، و دادههای مقدماتی تورم آلمان در روز جمعه اشاره کرد. بازارها این دادهها را با دقت دنبال خواهند کرد تا نشانههایی از تداوم فشارهای قیمتی بیابند؛ عواملی که میتوانند بر انتظارات نسبت به سیاستهای پولی بانکهای مرکزی تأثیرگذار باشند.
شاخصهای رشد نیز در کانون توجه قرار دارند
در کنار دادههای تورمی، مجموعهای از آمارهای مرتبط با رشد اقتصادی نیز منتشر خواهد شد. در روز پنجشنبه، گزارش تولید ناخالص داخلی ایالات متحده منتشر میشود که انتظار میرود تأییدکننده انقباض سالانه ۰.۳ درصدی در سهماهه نخست سال باشد. همچنین در روز جمعه، آمار تولید ناخالص داخلی ماهانه کانادا برای ماه مارس و همچنین رقم سالانهشده برای سهماهه نخست سال منتشر خواهد شد که تصویری دقیقتر از وضعیت اقتصاد این کشور ارائه خواهد داد.
تمرکز بر احساس و رفتار مصرفکننده
در روز سهشنبه، دادههای مربوط به اعتماد مصرفکننده در ایالات متحده برای ماه می منتشر خواهد شد؛ عدد مورد انتظار در حدود ۸۷ است که نسبت به ماه قبل اندکی بهبود یافتهاست. همچنین در روز جمعه، گزارش درآمد و هزینهکرد شخصی شهروندان آمریکایی در ماه آوریل منتشر میشود. انحراف معنادار این دادهها از انتظارات بازار میتواند تأثیر قابلتوجهی بر فضای کلی بازار داشته باشد.
تصمیم سیاستگذاری بانک مرکزی نیوزیلند در کانون ریسکهای مهم هفته
تصمیم نرخ بهره بانک مرکزی نیوزیلند که در روز چهارشنبه اعلام خواهد شد، یکی از رویدادهای کلیدی و بالقوه پرریسک برای دلار نیوزیلند محسوب میشود. بازارها انتظار دارند که نرخ بهره ۲۵ واحد پایه کاهش یابد و به ۳.۲۵ درصد برسد. هرگونه انحراف از این سناریو میتواند موجب نوسانات شدید در جفتارزهای مرتبط با دلار نیوزیلند شود.
شرایط نقدشوندگی در ابتدای هفته زیر ذرهبین
با توجه به تعطیلی بازارهای آمریکا و بریتانیا در روز دوشنبه، حجم معاملات در آغاز هفته احتمالاً کمتر از حد معمول خواهد بود. این مسئله میتواند موجب نوسانات نامنظم بهویژه در جفتارزهای مربوط به دلار و پوند شود. انتظار میرود با گذشت هفته و افزایش مشارکت معاملهگران، شرایط نقدشوندگی بهبود یابد.