بازار فارکس محلی برای معاملات طیف گستردهای از مشارکتکنندگان است که از بانکهای مرکزی و تجاری گرفته تا صندوقهای سرمایهگذاری و معاملهگران خردهپا در آن حضور دارند. گردش مالی عظیم فارکس، نه تنها نشاندهنده اهمیت این بازار در اقتصاد جهانی است، بلکه بیانگر نقدینگی بینظیر و فرصتهای بالقوه سودآوری برای معاملهگران نیز هست. در این مقاله، به بررسی دقیقتر ابعاد مختلف حجم معاملات روزانه در فارکس، عوامل موثر بر آن و تاثیراتش بر فضای اقتصادی و معاملاتی خواهیم پرداخت.
در ابتدا قبل از اینکه این مقاله را مطالعه کنید، اگر در حال یادگیری فارکس هستید و نیاز به یک آموزش کامل دارید، توصیه میکنیم وارد صفحه آموزش فارکس شوید.
گردش مالی روزانه فارکس
بر اساس آخرین آمارهای بانک تسویه بینالمللی (BIS)، حجم معاملات روزانه در فارکس حدود 7.5 تریلیون دلار است. این رقم شامل معاملات نقدی، معاملات آتی، سوآپ و سایر ابزارهای مشتقه ارزی میشود. در واقع بازار فارکس با اختلاف زیادی بزرگترین و نقدشوندهترین بازار مالی در جهان محسوب میشود. حجم معاملات روزانه آن تقریباً برابر با کل تولید ناخالص داخلی ایالات متحده در یک هفته است. این نقدینگی بالا به معاملهگران اجازه میدهد تا به سرعت و با نوسانات کم، پوزیشنهای بزرگی را باز و بسته کنند.
اما توزیع این حجم معاملات بین ارزهای مختلف یکسان نیست. دلار آمریکا با سهم حدود 88 درصدی، پرمعاملهترین ارز در بازار فارکس است. پس از آن یورو با 32 درصد، ین ژاپن با 17 درصد و پوند انگلیس با 13 درصد قرار دارند (توجه داشته باشید که مجموع درصدها به دلیل احتساب هر معامله در دو طرف برابر با 200 درصد است). جفت ارزهایی مانند یورو/دلار، دلار/ین و پوند/دلار بیشترین حجم معاملات روزانه در فارکس را به خود اختصاص میدهند. با وجود گردش مالی بسیار بالای فارکس، این بازار به دلیل ماهیت غیرمتمرکز (OTC) خود، کمتر تحت نظارت مستقیم قرار دارد.
برای مطالعه بیشتر راجب بخش پایه فارکس میتوانید به مقاله آموزش مقدماتی فارکس مراجعه کنید.
فهرست مطالب
چرا گردش مالی روزانه فارکس اهمیت دارد؟
دانستن گردش مالی بازار فارکس از چند جنبه حائز اهمیت است. اول اینکه آگاهی از حجم معاملات روزانه در فارکس به معاملهگران کمک میکند تا بهتر ریسکهای موجود را ارزیابی کنند و استراتژیهای معاملاتی مناسبی اتخاذ نمایند. با توجه به اینکه روزانه حدود ۷ تریلیون دلار در این بازار معامله میشود، نوسانات قیمتی میتواند بسیار شدید و غیرقابل پیشبینی باشد. بنابراین، معاملهگران باید با احتیاط عمل کنند و از حد ضرر مناسب استفاده نمایند. همچنین دانستن میزان نقدینگی بالای بازار به آنها کمک میکند تا بتوانند به سرعت پوزیشنهای خود را باز و بسته کنند.
از سوی دیگر آگاهی از حجم معاملات روزانه در فارکس، اهمیت و تاثیرگذاری این بازار بر اقتصاد جهانی را نشان میدهد. نوسانات نرخ ارز میتواند بر تجارت بینالمللی، سرمایهگذاریهای خارجی، تورم، نرخ بهره و سایر متغیرهای کلان اقتصادی اثرگذار باشد. از این رو، بانکهای مرکزی، سیاستگذاران پولی و سایر نهادهای مالی نیز به دقت تحولات این بازار را زیر نظر دارند. درک صحیح از حرکتهای حاکم بر بازار ارز و میزان گردش مالی آن، به تصمیمگیریهای اقتصادی کلان کمک شایانی میکند. بنابراین فارکس نه تنها برای معاملهگران بلکه برای همه فعالان عرصه اقتصاد و سیاستگذاری حائز اهمیت است.
نقش بازارهای اصلی در گردش مالی فارکس
بازارهای اصلی فارکس نقش کلیدی در گردش مالی روزانه ۷.۵ تریلیون دلاری این بازار ایفا میکنند. این بازارها شامل لندن، نیویورک، سنگاپور، هنگ کنگ، توکیو و سیدنی هستند که بخش عمدهای از معاملات ارزی در آنها انجام میشود. در این میان لندن و نیویورک از اهمیت ویژهای برخوردارند. بر اساس آمار BIS، این دو مرکز مالی مجموعاً حدود ۶۰ درصد از کل حجم معاملات روزانه در فارکس را پوشش میدهند. به عبارت دیگر روزانه بیش از ۴ تریلیون دلار در این دو بازار مبادله میشود. دلیل اصلی این امر، حضور بانکهای بزرگ، صندوقهای سرمایهگذاری، شرکتهای چندملیتی و سایر نهادهای مالی تاثیرگذار در این مراکز است.
همچنین همپوشانی ساعات کاری این بازارها نقش مهمی در نقدشوندگی بالای فارکس دارد. وقتی بازار توکیو در حال بسته شدن است، بازار لندن فعالیت خود را آغاز میکند و هنگام بسته شدن لندن، نوبت به نیویورک میرسد. این چرخه معاملاتی ۲۴ ساعته، به برقراری جریان نقدینگی مداوم در بازار کمک شایانی میکند. با این حال بیشترین حجم معاملات روزانه در فارکس زمانی رخ میدهد که ساعات کاری دو یا چند بازار اصلی با یکدیگر همپوشانی دارند. برای مثال، در پوشش معاملاتی لندن و نیویورک، نوسانات قیمتی و حجم مبادلات به طور چشمگیری افزایش مییابد. بنابراین، فعالان بازار همواره ساعات کاری و تقویم اقتصادی این مراکز مهم را زیر نظر دارند.
با توجه به اینکه روزانه حدود 7 تریلیون دلار در این بازار معامله میشود، نوسانات قیمتی میتواند بسیار شدید و غیرقابل پیشبینی باشد. بنابراین، معاملهگران باید با احتیاط عمل کنند و از حد ضرر مناسب استفاده نمایند.
تاثیر نوسانات نرخ ارز بر گردش مالی فارکس
نوسانات نرخ ارز تاثیر قابل توجهی بر حجم معاملات روزانه در فارکس دارد. در واقع، این نوسانات موتور محرکه اصلی معاملات ارزی محسوب میشوند. هنگامی که ارزش یک ارز در برابر ارزهای دیگر دستخوش تغییر میشود، معاملهگران و سرمایهگذاران برای کسب سود یا مدیریت ریسک، اقدام به خرید یا فروش آن ارز میکنند. هرچه نوسانات بیشتر باشد، حجم معاملات و در نتیجه گردش مالی بازار افزایش مییابد. به عنوان مثال، در جریان رویدادهای مهم اقتصادی یا سیاسی مانند انتشار دادههای اشتغال آمریکا، تصمیمات بانک مرکزی اروپا یا تحولات ژئوپلیتیکی، بازار فارکس با نوسانات شدید و افزایش حجم معاملات مواجه میشود.
از سوی دیگر، کاهش نوسانات نرخ ارز نیز میتواند به کاهش حجم معاملات روزانه در فارکس منجر شود. در دورههای آرامش نسبی بازار که تغییرات قیمتی محدود است، معاملهگران انگیزه کمتری برای ورود به بازار پیدا میکنند. این وضعیت اصطلاحاً بازار راکد (Ranging Market) نامیده میشود. کاهش تمایل به معامله، به ویژه از سوی معاملهگران کوتاهمدت و روزانه، میتواند حجم مبادلات را به طور قابل ملاحظهای کاهش دهد. با این حال حتی در چنین شرایطی، گردش مالی فارکس همچنان بسیار بالاتر از سایر بازارهای مالی باقی میماند.
چگونگی تاثیر اخبار اقتصادی بر گردش مالی فارکس
اخبار و رویدادهای اقتصادی نقش بسزایی در نوسانات نرخ ارز و به تبع آن، حجم معاملات روزانه در فارکس ایفا میکنند. انتشار شاخصهای کلیدی اقتصادی مانند نرخ تورم، نرخ بیکاری، تولید ناخالص داخلی و تراز تجاری کشورها، همواره مورد توجه فعالان بازار قرار دارد. زمانی که دادههای اقتصادی بهتر یا بدتر از حد انتظار گزارش میشوند، معاملهگران پوزیشنهای خود را تعدیل میکنند و موجی از معاملات را رقم میزنند. برای مثال اگر نرخ بهره آمریکا افزایش یابد، احتمالاً ارزش دلار در برابر سایر ارزها تقویت میشود.
در این شرایط، حجم معاملات جفت ارزهای مرتبط با دلار به شدت افزایش مییابد و گردش مالی بازار جهش پیدا میکند. علاوه بر دادههای آماری، سخنرانیها و بیانیههای مقامات بانکهای مرکزی و سیاستگذاران پولی نیز اهمیت زیادی دارند. بازار به دقت نظرات و سیگنالهای این مقامات در خصوص سیاستهای پولی آتی را رصد میکند.
اظهارات غیرمنتظره یا تغییر لحن مقامات میتواند منجر به واکنش سریع بازار و افزایش ناگهانی حجم حجم معاملات روزانه در فارکس شود. معاملهگران در تلاشاند با تحلیل اخبار و پیشبینی روند آتی نرخ ارز، از نوسانات قیمتی سود ببرند. همین امر به تقویت نقدینگی و گردش مالی فارکس در زمان انتشار اخبار مهم میانجامد.
نقش بانکهای مرکزی در تعیین گردش مالی فارکس
بانکهای مرکزی به عنوان سیاستگذاران پولی، نقش مهمی در تعیین حجم معاملات روزانه در فارکس ایفا میکنند. این نهادها با اتخاذ تصمیمات کلیدی مانند تغییر نرخ بهره، خرید یا فروش اوراق قرضه و مداخله مستقیم در بازار ارز، بر ارزش پول ملی تاثیر میگذارند. زمانی که بانک مرکزی یک کشور نرخ بهره را افزایش میدهد، سرمایهگذاری در آن ارز جذابتر میشود. این امر منجر به افزایش تقاضا برای آن ارز و رشد گردش مالی در بازار میشود. در مقابل کاهش نرخ بهره میتواند به خروج سرمایه و کاهش ارزش پول منجر شود.
وقتی بانک مرکزی به طور مستقیم در بازار ارز مداخله میکند و اقدام به خرید یا فروش حجم زیادی از ارز مینماید، عرضه و تقاضای بازار را تحت تاثیر قرار میدهد. سخنرانیها و بیانیههای مقامات بانکهای مرکزی نیز اهمیت زیادی در نوسانات نرخ ارز و گردش مالی فارکس دارند. بازار به دقت سیگنالها و چشمانداز اقتصادی اعلام شده توسط این مقامات را تحلیل میکند.
اگر لحن بانک مرکزی در مورد اقتصاد خوشبینانه باشد، احتمال افزایش نرخ بهره و تقویت ارز وجود دارد. چنین شرایطی میتواند به افزایش حجم معاملات روزانه در فارکس و نقدینگی بازار منجر شود.
چگونه حجم معاملات بر قیمتها در فارکس تاثیر میگذارد؟
حجم معاملات یکی از عوامل کلیدی تاثیرگذار بر قیمت جفتارزها در این بازار است. در واقع حجم نشاندهنده میزان پول و نقدینگی در گردش بازار است. هنگامی که حجم معاملات بالا باشد، یعنی تعداد زیادی از معاملهگران در حال خرید و فروش هستند. این امر به معنای آن است که بازار فعال و پویاست و نوسانات قیمتی بیشتری را میتوان انتظار داشت.
در مقابل زمانی که حجم پایین است، یعنی تریدرهای کمتری در بازار حضور دارند و نقدینگی محدودتر است. در چنین شرایطی، حرکات قیمتی معمولاً کوچکتر و کمدامنهتر هستند. بنابراین حجم معاملات میتواند به عنوان یک شاخص مهم برای ارزیابی قدرت و استمرار روندهای قیمتی مورد استفاده قرار گیرد.
علاوه بر این، حجم معاملات روزانه در فارکس میتواند سیگنالهای مهمی در مورد رفتار بازار و احتمال تغییر روند ارائه دهد. برای مثال، اگر قیمت یک جفت ارز در حال افزایش باشد اما حجم معاملات به تدریج کاهش یابد، این میتواند نشانهای از ضعف روند صعودی و احتمال وقوع اصلاح قیمت یا حتی برگشت روند باشد. در مقابل، افزایش همزمان قیمت و حجم، حاکی از قدرت و پایداری روند است. معاملهگران حرفهای همواره حجم معاملات را در کنار سایر فاکتورهای تکنیکال و بنیادی تحلیل میکنند تا درک بهتری از حرکت بازار به دست آورند.
بررسی نقش کارگزاران و معاملهگران خردهپا در گردش مالی فارکس
کارگزاران و معاملهگران خردهپا نقش قابل توجهی در حجم معاملات روزانه در فارکس ایفا میکنند. کارگزاران (Brokers) به عنوان واسطه بین معاملهگران و بازار عمل میکنند و دسترسی آنها به نقدینگی و قیمتهای لحظهای را فراهم میآورند. با گسترش فناوری و ظهور پلتفرمهای معاملاتی آنلاین، تعداد کارگزاران و تریدرهای خردهپا در سالهای اخیر به شدت افزایش یافته است. این امر منجر به تسهیل دسترسی به بازار و افزایش حجم معاملات شده است.
تریدرهای خردهپا اگرچه به صورت انفرادی مبالغ کوچکتری را معامله میکنند، اما به دلیل تعداد بسیار زیادشان، در مجموع سهم قابل توجهی از گردش مالی روزانه فارکس را تشکیل میدهند. با این حال تاثیر کارگزاران و معاملهگران خردهپا بر نوسانات قیمتی و روندهای بلندمدت بازار در مقایسه با معاملهگران نهادی و بانکهای بزرگ، محدودتر است. بسیاری از معاملهگران خردهپا به دلیل سرمایه محدود، بیشتر به دنبال کسب سودهای کوچک از نوسانات کوتاهمدت هستند.
آنها معمولاً در معاملات خود از اهرم بالا استفاده میکنند که این امر ریسک معاملاتی را افزایش میدهد. همچنین رفتار معاملاتی این گروه اغلب تحت تاثیر احساسات و هیجانات بازار قرار دارد که در حجم معاملات روزانه در فارکس هم اثرگذار خواهد بود.
مقایسه گردش مالی فارکس با سایر بازارهای مالی
بازار فارکس با گردش مالی روزانه حدود 7.5 تریلیون دلار، بزرگترین و نقدشوندهترین بازار مالی در جهان محسوب میشود. این رقم چشمگیر بیش از 25 برابر حجم معاملات روزانه بورس نیویورک (NYSE) با گردش مالی تقریبی 300 میلیارد دلار است. حتی اگر تمامی بورسهای سهام جهان را در نظر بگیریم، گردش مالی روزانه آنها کمتر از 1 تریلیون دلار برآورد میشود.
بازار اوراق قرضه جهانی نیز با وجود حجم عظیم خود، گردش مالی روزانهای در حدود 700 میلیارد دلار دارد. بازار کالاها مانند نفت، طلا و غلات هم از نظر نقدینگی قابل مقایسه با فارکس نیستند و هر یک به تنهایی گردش مالی روزانهای کمتر از 500 میلیارد دلار را ثبت میکنند. از همین رو به نظر میرسد حجم معاملات روزانه در فارکس تا مدتها دستنیافتنی است.
دلایل مختلفی برای برتری قاطع گردش مالی بازار فارکس وجود دارد. اول اینکه معاملات ارزی به صورت 24 ساعته و در 5 روز هفته انجام میشود در حالی که سایر بازارها معمولاً ساعات معاملاتی محدودتری دارند. همچنین نقدشوندگی بسیار بالای فارکس است که ناشی از حضور طیف گستردهای از معاملهگران اعم از بانکهای مرکزی، بانکهای تجاری، صندوقهای سرمایهگذاری، شرکتهای چندملیتی و معاملهگران خردهپاست.
سوم، ماهیت جهانی و غیرمتمرکز بازار فارکس است که امکان معامله همزمان در مراکز مالی مختلف جهان را فراهم میکند. همچنین رشد پلتفرمهای معاملاتی آنلاین و افزایش دسترسی به اینترنت، مشارکت در بازار ارز را برای معاملهگران خرد تسهیل کرده است که به افزایش حجم معاملات روزانه در فارکس منجر میشود.
آینده گردش مالی در بازار فارکس: پیشبینیها و چشماندازها
آینده حجم معاملات روزانه در فارکس با توجه به روندهای فعلی و پیشبینیهای کارشناسان، همچنان رو به رشد ارزیابی میشود. انتظار میرود با گسترش فناوریهای مالی (Fintech)، افزایش دسترسی به اینترنت و ظهور پلتفرمهای معاملاتی کاربرپسند، تعداد معاملهگران خردهپا در سالهای آینده به طور چشمگیری افزایش یابد. این امر میتواند به رشد پایدار حجم معاملات و گردش مالی در بازار منجر شود. همچنین با تداوم جهانیسازی اقتصاد و افزایش مبادلات بینالمللی، نیاز به معاملات ارزی بیش از پیش احساس خواهد شد.
با این حال، عوامل متعددی میتوانند آینده حجم معاملات روزانه در فارکس را تحت تاثیر قرار دهند. نوسانات اقتصادی، تغییرات سیاسی، تنشهای ژئوپلیتیکی و بحرانهای احتمالی، همگی قادرند به طور موقت یا درازمدت بر حجم معاملات تاثیر بگذارند. همچنین ظهور ارزهای دیجیتال و فناوری بلاکچین، چشماندازهای جدیدی را پیش روی صنعت مالی قرار داده است.
اگرچه در حال حاضر سهم ارزهای دیجیتال در گردش مالی جهانی محدود است، اما با گسترش پذیرش و نهادینه شدن آنها، ممکن است در آینده شاهد تغییراتی در ساختار بازار فارکس باشیم. در مجموع علیرغم وجود عوامل نااطمینانی، انتظار میرود گردش مالی فارکس در میانمدت و بلندمدت به رشد خود ادامه دهد.
آنچه در مقاله گردش مالی بازار فارکس خواندید:
بازار فارکس با گردش مالی روزانه بیش از 7.5 تریلیون دلار، جایگاه خود را به عنوان بزرگترین بازار مالی جهان تثبیت کرده است. حجم معاملات چشمگیر، نقدینگی فوقالعاده، ماهیت جهانی و بازار 24 ساعته، از مهمترین دلایل برتری فارکس نسبت به سایر بازارها هستند. با وجود نوسانات و چالشهای احتمالی، انتظار میرود روند رشد حجم معاملات روزانه در فارکس در آینده نیز ادامه یابد. تحولات فناوری، دسترسی آسانتر به بازار و افزایش مشارکت معاملهگران خردهپا، از جمله عواملی هستند که میتوانند بر رشد حجم معاملات تاثیر مثبت بگذارند. امیدواریم که شما هم بتوانید با آموزش درست و حرفهای، بهترین سود را در این بازار مهم به دست آورید.
سوالات متداول
آیا گردش مالی بالای فارکس به معنای ریسک کمتر است؟
لزوماً اینطور نیست. گردش مالی بالا به معنای نقدشوندگی بیشتر است، اما ریسکهای دیگری مانند نوسانات شدید قیمت و اهرم بالا همچنان در این بازار وجود دارند.
آیا گردش مالی فارکس در آینده همچنان رشد خواهد کرد؟
با توجه به روندهای فعلی مانند گسترش فناوری، افزایش دسترسی به بازار و رشد تجارت بینالمللی، انتظار میرود گردش مالی فارکس در آینده نیز به رشد خود ادامه دهد.
چه عواملی بر گردش مالی فارکس تاثیر میگذارند؟
عواملی مانند سیاستهای پولی بانکهای مرکزی، تحولات اقتصادی، رویدادهای ژئوپلیتیکی، معاملات بینبانکی و مشارکت تریدرهای خردهپا، همگی بر گردش مالی فارکس اثرگذار هستند.