استیبل کوین لونا چیست؟ بررسی کامل با قیمت آن

مکانیزم عملکرد سیستم UST-LUNA

سیستم دو توکنی UST و استیبل کوین لونا به‌عنوان یکی از پیچیده‌ترین مکانیزم‌های استیبل کوین‌های الگوریتمی شناخته می‌شد. بر اساس وایت پیپر ترا، پروتکل زیربنایی آن بر سیستمی دو توکنی متکی بود که به جای پشتوانه‌های سنتی (مانند ارز فیات یا طلا)، از یک مکانیزم الگوریتمی استفاده می‌کرد.

در این سیستم، ترا به‌عنوان استیبل کوینی طراحی شده بود که ارزش آن به ارزهای فیات مختلف متصل می‌شد و منجر به ایجاد استیبل کوین‌هایی مانند TerraUSD ،‌TerraEUR و TerraKRW شد. در مقابل، استیبل کوین لونا (LUNA) به‌عنوان وزنه تعادل برای حذف (یا حداقل کاهش) نوسانات از UST عمل می‌کرد.

مکانیزم حفظ پگ UST بر دو مفهوم اصلی استوار بود:

1. 1. پروتکل با اطمینان از تعادل عرضه و تقاضا از طریق آربیتراژ، قیمت UST را تثبیت می‌کرد. این کار با انقباض (یا انبساط) استخر UST با استفاده از استخر استیبل کوین لونا به‌عنوان وزنه متقابل انجام می‌شد.

1. 1. از طریق ماژول بازار الگوریتمی پروتکل ترا، آربیتراژگران می‌توانستند 1 دلار استیبل کوین لونا را با 1 UST مبادله کنند و برعکس، صرف نظر از قیمت استیبل کوین لونا و UST.

برای درک بهتر این مکانیزم، مثالی عددی می‌زنیم: فرض کنید سیستم با 100 توکن UST و 20 توکن استیبل کوین لونا شروع می‌شود. در این حالت، از آنجا که یک UST همیشه معادل 1 دلار از استیبل کوین لونا است، می‌توانید 1 UST را بفروشید و 1/5 استیبل کوین لونا دریافت کنید. بنابراین، یک توکن کامل استیبل کوین لونا ارزشی معادل 5 دلار خواهد داشت.

اگر قیمت UST به زیر 1 دلار، مثلاً 90 سنت، سقوط کند، معامله‌گران می‌توانند:

• • 1 UST را با قیمت کمتر از یک دلار خریداری کنند

• • آن را با 1 دلار ارزش توکن‌های استیبل کوین لونا معاوضه کنند

• • استیبل کوین لونا را به 1 دلار بفروشند و سود 10 سنتی را قفل کنند

قرارداد هوشمند به طور خودکار مقدار UST در گردش را یک توکن کاهش می‌داد و مقدار توکن‌های استیبل کوین لونا را 1/5 توکن افزایش می‌داد. معامله‌گران این فرآیند آربیتراژ را ادامه می‌دادند تا زمانی که نرم‌افزار به اندازه کافی UST از گردش خارج کند تا قیمت به 1 دلار بازگردد.

پروتکل Anchor نقش مهمی در حفظ ثبات قیمت UST داشت. این پروتکل وام‌دهی غیرمتمرکز با ارائه نرخ بهره حدود 20 درصد برای سپرده‌های UST، تقاضای قابل توجهی برای این توکن ایجاد می‌کرد. در ازای این نرخ بهره بالا، Anchor پروتکل، UST (و سایر ارزهای دیجیتال) را به کاربرانی که به توکن‌ها برای کسب پاداش‌های استیکینگ نیاز داشتند، وام می‌داد.

Luna Foundation Guard (LFG) به‌عنوان یک سازمان غیرانتفاعی در سنگاپور با مدیریت دو کوان، نقش مهمی در پشتیبانی از اکوسیستم ترا داشت. LFG با استفاده از سودهای حاصل از فروش UST، ذخایری را برای تثبیت قیمت UST نگهداری می‌کرد. تا 7 می 2022، درست قبل از شکستن پگ UST، شرکت LFG دارای ذخایری شامل 80,394 بیت کوین به ارزش تقریبی 2.4 میلیارد دلار بود.

با این حال، این سیستم پیچیده یک نقطه ضعف اساسی داشت: اگر کسی اعتماد خود را به Terraform Labs از دست می‌داد، احتمال فروش همزمان UST و استیبل کوین لونا وجود داشت که می‌توانست کل سیستم را به خطر بیندازد. دقیقاً همین اتفاق در می 2022 رخ داد.

تیم استیبل کوین لونا و ساختار مدیریتی

Terraform Labs در سال 2018 توسط دو کوان و دنیل شین (که با نام شین هیون-سونگ نیز شناخته می‌شود) در سئول کره جنوبی تأسیس شد. کوان، فارغ‌التحصیل دانشگاه استنفورد و مهندس سابق اپل و گوگل، همراه با شین توانستند بیش از 200 میلیون دلار سرمایه از شرکت‌های سرمایه‌گذاری معتبری مانند Arrington Capital، Coinbase Ventures، Galaxy Digital و Lightspeed Venture Partners جذب کنند.

ساختار مالکیت Terraform Labs در ابتدا به‌صورت مساوی بین دو بنیانگذار تقسیم شده بود، به طوری که هر کدام یک سهم داشتند و 50 درصد قدرت کنترلی را در اختیار داشتند. با این حال، بعداً کوان سهام خود را به یازده سهم افزایش داد که این امر باعث شد 91.7 درصد مالکیت به او و 8.3 درصد باقیمانده به شین تعلق گیرد.

در ژانویه 2022، Luna Foundation Guard (LFG) به‌عنوان یک سازمان غیرانتفاعی در سنگاپور تأسیس و دو کوان به‌عنوان مدیر آن منصوب شد. Terraform Labs بخشی از سود حاصل از فروش UST را به LFG اختصاص می‌داد تا به‌عنوان ذخیره برای تثبیت قیمت UST استفاده شود. تا 7 می 2022، درست قبل از شکستن پگ UST، این سازمان ذخایری شامل 80,394 بیت کوین به ارزش تقریبی 2.4 میلیارد دلار در اختیار داشت.

نکته مهم در مورد ساختار شرکتی استیبل کوین لونا این بود که Terraform Labs Pte. Ltd، شرکت پشت پروژه ترا، در سنگاپور ثبت شده بود اما طبق گزارش The Straits Times، درخواستی برای دریافت مجوز تحت قانون خدمات پرداخت ارائه نکرده بود. همچنین این شرکت یک نهاد اعلام شده نبود، به این معنی که معافیت موقت از داشتن مجوز توسط مقام پولی سنگاپور به آن اعطا نشد.

طبق اسناد ثبت شده توسط کوان در دفتر ثبت دادگاه عالی کره، او درخواست انحلال شرکت کره‌ای را در 30 آوریل 2022 ثبت و در 4 می 2022 تأیید آن را دریافت کرد. این اقدام درست قبل از سقوط پروژه انجام شد که بعدها سوالات زیادی درباره انگیزه‌های پشت این تصمیم‌گیری ایجاد کرد.

شین و شرکت Chai، یک شرکت خدمات پرداخت در اکوسیستم ترا که او تأسیس کرده بود، در 18 می 2022 اعلام کردند که شین دیگر هیچ سهمی در Terraform Labs ندارد. با این حال، مقام تنظیم‌کننده حساب‌ها و شرکت‌های سنگاپور فاش کرد که شین همچنان 8.3 درصد مالکیت Terraform Labs را در اختیار دارد. شرکت Chai اعلام کرد که شین نتوانسته است «مالکیت باقیمانده خود را به موقع نقد کند.» اسناد مقام سنگاپوری همچنین نشان داد که تا 18 می، شین 51.2 درصد و کوان 22.4 درصد از مالکیت Chai Holdings، شرکت مادر Chai Corporation را در اختیار داشتند.

کوان در یکی از اظهارات عمومی خود، اعلام کرده بود که 95 درصد شرکت‌های وارد شده به بازار کریپتو از بین خواهند رفت و تماشای مرگ این شرکت‌ها سرگرم‌کننده است. حدود یک هفته پس از این اظهارنظر، TerraUSD (UST)، استیبل کوینی که طبق گفته بنیانگذارانش قرار بود سیستم نقدی جدید همتا به همتا باشد، پگ خود را به دلار آمریکا از دست داد و فرو ریخت.

سقوط لونا: روایت کامل

در می 2022، اکوسیستم ترا با یک بحران بی‌سابقه مواجه شد که منجر به یکی از بزرگترین سقوط‌های تاریخ ارزهای دیجیتال شد. این بحران با دو اتفاق کلیدی آغاز شد که به‌عنوان جرقه‌های اولیه سقوط ترا شناخته می‌شوند.

علت دقیق شروع فروش UST/Luna مشخص نیست، اما برخی تحلیلگران کاهش نرخ بهره توسط پروتکل Anchor از حدود 20 درصد در 2 می را عامل اولیه سقوط استیبل کوین لونا می‌دانند. پس از آن، دو برداشت بزرگ از صرافی غیرمتمرکز Curve Finance به ارزش حدود 250 میلیون دلار انجام شد. منابع رسانه‌ای این امر را به یک «حمله هماهنگ شده» نسبت می‌دهند که در آن بازیگران بازار به طور استراتژیک از سرمایه خود برای بی‌ثبات کردن پگ UST و کسب سود استفاده کردند.

در 7 می 2022، استخر نقدینگی Curve-3pool مورد «حمله استخر نقدینگی» قرار گرفت که منجر به اولین جدا شدن UST از پگ دلار و کاهش آن به زیر 0.99 دلار شد. نکته قابل توجه این است که در 1 آوریل 2022، کوان راه‌اندازی یک استخر نقدینگی جدید (4pool) را با همکاری Frax Finance و Redacted Cartel اعلام کرده بود. در نتیجه، انتظار می‌رفت سرمایه‌ها به استخر جدید منتقل شوند و این باعث شد Curve-3pool در وضعیت گذار، نقدینگی کمتری داشته و مستعد حملات باشد.

پس از حمله مذکور، از 8 می 2022، Luna Foundation Guard (LFG) شروع به معامله ذخایر خود برای بازگرداندن پگ استیبل کوین لونا کرد. در نتیجه این اقدام، توانستند تا 9 می 2022 ثبات نسبی حول 0.995 دلار برای استیبل کوین لونا ایجاد کنند. اما در این روز، به دلیل فشار فروش قوی و مکرر، UST برای دومین و آخرین بار پگ خود را به دلار از دست داد.

در 10 می 2022، LFG ذخایر اضافی را برای دفاع از پگ استیبل کوین لونا فروخت، اما موفقیتی حاصل نشد. ذخایر ترا شامل مقدار قابل توجهی بیت کوین بود و طبق شایعات رسانه‌های اجتماعی، مهاجمان می‌توانستند LFG را مجبور به فروش بیت کوین در بازار کنند، قیمت آن را کاهش دهند و سود خود را که بر پایه موقعیت‌های فروش استقراضی بیت کوین بود، افزایش دهند.

برای نجات پروژه ترا، در 11 می 2022 ساعت 10:10 صبح (UTC)، تیم ترا پروپوزال 1164 را تایید کرد که اجازه می‌داد مکانیزم کارآمدتری برای سوزاندن UST و ضرب استیبل کوین لونا ایجاد شود. با این حال، اعتماد جامعه به پروژه از دست رفته بود و این امر منجر به سقوط کامل هر دو توکن شد. استیبل کوین لونا و UST از قیمت 87 دلار و 1 دلار در 5 می 2022، به کمتر از 0.00005 دلار و 0.2 دلار در 13 می 2022 سقوط کردند.

سود احتمالی برای مهاجمان بیش از 800 میلیون دلار تخمین زده می‌شود. البته باید توجه داشت که «حمله هماهنگ شده» با استفاده از بیت کوین برای بی‌ثبات کردن پگ UST ممکن است اصلاً رخ نداده باشد، زیرا ادعاهای مربوط به وجود آن بر اساس شایعات متناقض رسانه‌های اجتماعی است. به عبارت دیگر، حمله به ترا که با «حمله استخر نقدینگی» روی Curve-3pool آغاز شد و وجود احتمالی موقعیت‌های فروش استقراضی علیه بیت‌ کوین، می‌توانست دو عملیات نامرتبط باشد که توسط بازیگران مختلف بازار اجرا شده است.

در این میان، تأثیر این سقوط بر بازار ارزهای دیجیتال گسترده بود و بیش از 400 میلیارد دلار خسارت به کل بازار وارد کرد. هزاران سرمایه‌گذار میلیون‌ها دلار از دست دادند و برخی حتی پس‌انداز عمر خود را از دست دادند.

بیشتر بخوانید: تتر چیست؟ صفر تا 100 استیبل کوین USDT

لونا 2.0 و لونا کلاسیک

پس از سقوط فاجعه‌بار پروژه ترا، دو کوان تصمیم به راه‌اندازی مجدد پروژه با نام ترا 2.0 گرفت، اما این بار بدون هیچ ارتباطی با استیبل کوین الگوریتمی. توسعه‌دهندگان یک بلاکچین جدید به نام Terra 2.0 را به‌عنوان یک هارد فورک از بلاکچین اصلی ترا راه‌اندازی کردند. بلاکچین اصلی به Terra Classic تغییر نام داد و توکن اصلی استیبل کوین لونا نیز به Luna Classic (LUNC) تغییر نام یافت.

توکن جدید LUNA 2.0 با عرضه کل محدود 1 میلیارد توکن طراحی شد که در مقایسه با عرضه 6.5 تریلیونی توکن کلاسیک، بسیار بهتر بود.

توزیع توکن‌های جدید استیبل کوین لونا به این صورت انجام شد:

• • 35 درصد به دارندگان قبلی و فعلی LUNC از طریق ایردراپ

• • 10 درصد به کسانی که قبل از سقوط UST توکن را داشتند

• • 25 درصد به کسانی که همچنان LUNC و UST را نگه داشته بودند

• • 30 درصد به استخر جامعه

• • 10 درصد به توسعه‌دهندگان

برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها در بلاکچین ترا 2.0، از مکانیزم اجماع اثبات سهام (PoS) استفاده می‌شود. در هر زمان، 130 ولیدیتور در اجماع شبکه مشارکت دارند و حقوق رأی آنها بر اساس مقدار LUNA 2.0 متصل به هر نود تعیین می‌شود. پاداش‌ها از طریق گس فی و نرخ تورم ثابت سالانه 7 درصد LUNA 2.0 تولید می‌شوند.

دارندگان توکن LUNA 2.0 می‌توانند با واگذاری توکن‌های خود به یک ولیدیتور انتخابی، در اجماع مشارکت کنند. ولیدیتورها، مانند نمایندگان، معمولاً سهم خود را نیز به اشتراک می‌گذارند. در این طرح، نود اعتبارسنجی قبل از اعطای پاداش به واگذارکنندگان، کمیسیونی را نگه می‌دارد.

با این حال، واگذاری با ریسک‌هایی همراه است. به‌عنوان مثال، ولیدیتورها می‌توانند به دلیل رفتار نادرست جریمه شوند که منجر به اسلشینگ LUNA 2.0 واگذار شده می‌شود. حتی اگر ولیدیتورها به طور اشتباهی برای مدت کوتاهی خاموش شوند نیز ممکن است اسلشینگ اتفاق بیفتد.

نکته مهم در مورد ترا 2.0 این است که برخلاف نسخه قبلی، شامل استیبل کوین الگوریتمی نیست. هر برنامه غیرمتمرکزی که برای Terra Luna راه‌اندازی شده، برای LUNA 2.0 ترجیح داده می‌شود و جامعه توسعه‌دهندگان شروع به ساخت DApp‌ها و ارائه کاربرد برای توکن جدید کرده‌اند.

با این وجود، جامعه Terra Classic همچنان طرفداران زیادی دارد و جامعه توافق کرده که شروع به سوزاندن تعداد زیادی از توکن‌های LUNC کند تا عرضه توکن را کاهش داده و قیمت هر توکن را افزایش دهد.

آینده LUNA 2.0 با توجه به سقوط استیبل کوین UST آن غیرقابل پیش‌بینی است. اگرچه استیبل کوین لونا قبلاً میزبان برخی از پروژه‌های بسیار محبوب دیفای بود، اما در حال حاضر تعداد کمی از آن‌ها فعال هستند.

برای مشاهده بهترین صرافی ارز دیجیتال خرید استیبل کوین لونا می‌توانید به وب‌سایت کدام بروکر مراجعه کنید.

مسائل حقوقی و نظارتی

پروژه ترا از ابتدای تأسیس با چالش‌های قانونی متعددی روبرو بود. در سال 2021، کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) احضاریه‌ای برای Terraform Labs و دو کوان صادر کرد. این احضاریه به طور خاص در مورد پروتکل Mirror بود که مشتقات مالی طراحی و ارائه می‌کرد که دقیقاً مثل سهام لیست شده بودند. کوان از پذیرش احضاریه خودداری کرد و در عوض اعلام کرد که از SEC شکایت خواهد کرد. با این حال، علی‌رغم تلاش‌های او برای مخالفت و اجتناب از تحقیقات SEC، دادگاهی در منهتن در فوریه 2022 به نفع حق SEC برای ادامه تحقیقات درباره کوان و Terraform Labs رأی داد.

پس از سقوط پروژه، در 18 می 2022، وزیر دادگستری جدید کره، هان دونگ-هون، بخش تحقیقات جرایم اقتصادی دفتر دادستانی منطقه جنوبی سئول را گسترش داد. او قول داد «وجوه غیرقانونی و انتقال سرمایه را ردیابی کند، با فرار مالیاتی مقابله کند، امور مالی شرکت را حسابرسی کند، داده‌های تراکنش را جمع‌آوری و عواید فعالیت‌های مالی مجرمانه را ضبط کند.» تیم تحقیقات مشترک جرایم مالی و اوراق بهادار در اولین روز فعالیت خود، بحران استیبل کوین لونا و Terra را به‌عنوان اولین هدف تحقیقات خود انتخاب کرد.

در ژوئن 2022، خبرگزاری یونهاپ گزارش داد که 15 نفر، از جمله توسعه‌دهندگان سابق Terraform برای پروتکل وام‌دهی Anchor، با محدودیت‌های مسافرتی از سوی دولت کره مواجه شده‌اند. در 29 نوامبر 2022، دادستان‌های کره جنوبی حکم بازداشتی برای دنیل شین صادر کردند.

یک دادخواست گروهی به نام Patterson v. TerraForm Labs Pte Ltd. et al در 17 ژوئن 2022 علیه Terraform Labs و دیگران در دادگاه منطقه‌ای ایالات متحده برای منطقه شمالی کالیفرنیا ثبت شد. در سپتامبر 2022، یک دادخواست گروهی 56.9 میلیون دلاری در دادگاه عالی سنگاپور علیه دو کوان، Terraform Labs، نیکولاس الکساندروس پلاتیاس و Luna Foundation Guard ثبت شد.

در 23 مارس 2023، کوان تلاش کرد با استفاده از اسناد جعلی کاستاریکایی به دبی سفر کند، در حالی که اسناد مسافرتی جعلی بلژیکی نیز همراه داشت، اما در فرودگاه پودگوریتسا در مونته‌نگرو دستگیر شد. متعاقباً، یک هیئت منصفه فدرال در منهتن هشت اتهام علیه کوان مطرح کرد، از جمله کلاهبرداری در اوراق بهادار، کلاهبرداری در کالا، کلاهبرداری دیجیتال و توطئه برای کلاهبرداری.

ماه بعد، KBS News گزارش داد که قبل از سقوط TerraUSD، کوان 9 میلیارد وون (معادل 7 میلیون دلار) به مؤسسه حقوقی Kim & Chang فرستاده بود.

در 21 ژانویه 2024، Terraform Labs در ایالات متحده اعلام ورشکستگی فصل 11 کرد و دارایی‌ها و بدهی‌های خود را در محدوده 100 تا 500 میلیون دلار اعلام کرد.

کلام پایانی

سقوط پروژه ترا و استیبل کوین لونا یکی از بزرگترین فجایع در تاریخ ارزهای دیجیتال بود که نه تنها باعث از بین رفتن 45 میلیارد دلار ارزش بازار در عرض یک هفته شد، بلکه اعتماد به استیبل کوین‌های الگوریتمی را به شدت تضعیف کرد.

اگرچه ترا با راه‌اندازی نسخه 2.0 تلاش کرد تا دوباره اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب کند، اما چالش‌های حقوقی متعدد و دستگیری دو کوان نشان می‌دهد که مسیر طولانی برای بازیابی اعتماد از دست رفته در پیش است.

مقالات پیشنهادی سردبیر: 

• انواع ارز دیجیتال چیست؟
• نکات مهم در خرید طلای دست دوم 
• لیست بهترین استیبل کوین های متمرکز و غیرمتمرکز
• ارز دیجیتال منصوری چیست؟ معرفی کامل ارز MN$SY