زمانی که دو معاملهگر تازهکار را با یک استراتژی یکسان در مقابل مانیتور قرار دهید و از آنها بخواهید در جهتهای مخالف معامله کنند، احتمالاً هر دو با ضرر مواجه خواهند شد. اما اگر همین آزمایش را با دو معاملهگر حرفهای انجام دهید، به احتمال زیاد هر دو سود خواهند کرد. تفاوت اصلی این دو گروه در چیست؟ پاسخ این سوال در یک عبارت خلاصه میشود: مدیریت سرمایه در ترید.
طبق آمار، بیش از ۹۰ درصد معاملهگران در بازارهای مالی شکست میخورند و دلیل اصلی این شکست، عدم رعایت اصول مدیریت سرمایه در ترید است. مدیریت سرمایه مانند تمرین بدنسازی یا رژیم غذایی است – همه از اهمیت آن آگاه هستند اما تعداد کمی آن را در عمل رعایت میکنند. در این مقاله قصد داریم تا شما را با مفاهیم اصلی مدیریت سرمایه در فارکس آشنا کنیم و روشهای عملی برای پیادهسازی آن را به شما آموزش دهیم.
این مقاله توسط تحلیلگر بازار مالی
امیرحسین پیروزی
تأیید شده است.
لطفا قبل از انجام معامله، آموزشهای لازم را بگذرانید.
ارکان اصلی موفقیت در ترید
ارکان اصلی موفقیت در ترید
موفقیت در بازارهای مالی بر سه رکن اساسی استوار است که هر تریدری باید از همان ابتدای مسیر خود با آنها آشنا شود:
سیستم معاملاتی
مدیریت سرمایه در ترید
مدیریت ریسک
نادیده گرفتن هر یک از این سه رکن میتواند به بیثباتی در معاملات و در نهایت از دست دادن سرمایه منجر شود.
سیستم معاملاتی
سیستم معاملاتی مجموعهای از قوانین و استراتژیهایی است که به شما میگوید چه زمانی وارد بازار شوید و چه زمانی از آن خارج شوید. این سیستم باید بر اساس تحلیلهای تکنیکال، فاندامنتال یا ترکیبی از هر دو طراحی شود و قوانین مشخصی برای ورود و خروج داشته باشد. حتی ادوارد تورپ، مدیر پورتفوی موفق، در کتاب خود «مردی برای تمام بازارها» نشان داده که اگر سیستم شما تنها چند درصد برایتان سود داشته باشد، با اضافه کردن مدیریت سرمایه در ترید مناسب میتوانید به طور مداوم سود کسب کنید.
مدیریت ریسک
مدیریت ریسک و مدیریت سرمایه در ترید اگرچه به نظر مشابه میرسند، اما دو مفهوم کاملاً متفاوت هستند. مدیریت ریسک به فرآیند شناسایی، ارزیابی و کنترل خطرات احتمالی در معاملات میپردازد. این فرآیند شامل ارزیابی ریسک یک معامله خاص، محاسبه سود احتمالی و تعیین میزان مناسب سرمایه برای تخصیص به آن معامله است.
مدیریت سرمایه در ترید
مدیریت سرمایه در ترید تعیین میکند که چه مقدار از سرمایه باید به هر معامله یا سرمایهگذاری اختصاص یابد. این فرآیند شامل تعیین نسبت ریسک به ریوارد، مشخص کردن حداکثر مقدار سرمایهای که در هر معامله به خطر میافتد و مدیریت اندازه پوزیشنها به صورت متناسب است.
تفاوتهای کلیدی بین مدیریت سرمایه در ترید و مدیریت ریسک را میتوان اینگونه خلاصه کرد:
هدف: مدیریت ریسک عمدتاً بر محافظت از سرمایه در برابر زیانهای احتمالی تمرکز دارد، در حالی که هدف مدیریت سرمایه در ترید بهینهسازی بازده در عین حفظ سرمایه است.
محدوده: مدیریت ریسک با ارزیابی و کاهش زیان در فعالیتهای معاملاتی سروکار دارد، در حالی که مدیریت سرمایه در ترید شامل مدیریت منابع مالی معاملهگر و تخصیص مناسب سرمایه بین معاملات مختلف است.
چرا مدیریت سرمایه در فارکس برای معامله گران ضروری است؟
اهمیت مدیریت سرمایه در ترید زمانی آشکار میشود که به آمار شکست معاملهگران در بازارهای مالی نگاه کنیم
اهمیت مدیریت سرمایه در ترید زمانی آشکار میشود که به آمار شکست معاملهگران در بازارهای مالی نگاه کنیم. بیش از ۹۰ درصد معاملهگران سرمایه خود را از دست میدهند و این اتفاق نه به دلیل نداشتن استراتژی معاملاتی مناسب، بلکه عمدتاً به دلیل عدم رعایت اصول مدیریت سرمایه رخ میدهد. در این بخش به بررسی دقیق دلایل اهمیت مدیریت سرمایه در ترید و تأثیر آن بر موفقیت یا شکست معاملهگران میپردازیم.
در کتاب «تحلیل تکنیکال بازارهای مالی»، جان مورفی، تحلیلگر تکنیکال مشهور، درباره تجربه خود از انتقال از یک تحلیلگر تحقیقاتی به مدیریت سرمایه در ترید مشتریان صحبت میکند و میگوید:
من از تأثیر عواملی مانند اندازه حساب، تخصیص وجوه و مقدار پولی که به هر معامله اختصاص داده میشود بر نتایج نهایی شگفتزده شدم.
برای درک بهتر اهمیت مدیریت سرمایه در ترید، به جدول بازگشت سرمایه پس از ضرر توجه کنید:
از دست دادن ۲۵٪ سرمایه نیاز به ۳۳٪ سود برای جبران دارد
از دست دادن ۵۰٪ سرمایه نیاز به ۱۰۰٪ سود برای جبران دارد
از دست دادن ۷۵٪ سرمایه نیاز به ۳۰۰٪ سود برای جبران دارد
از دست دادن ۹۰٪ سرمایه نیاز به ۹۰۰٪ سود برای جبران دارد
این اعداد به خوبی نشان میدهند که چرا حفظ سرمایه مهمتر از کسب سود است. یک تریدر که ۵۰٪ سرمایه خود را از دست داده، باید ۱۰۰٪ سود کند تا فقط به نقطه شروع خود برگردد – کاری که کمتر از ۱٪ تریدرها در سراسر جهان موفق به انجام آن میشوند.
یکی از خطرناکترین دامهایی که معاملهگران در آن میافتند، رویای «معامله بزرگ» است – معاملهای که قرار است آنها را میلیونر کند و اجازه دهد در جوانی بازنشسته شوند. در بازار فارکس، این فانتزی با داستانهایی مانند معامله معروف جورج سوروس که با شورت گرفتن روی پوند انگلیس در یک روز یک میلیارد دلار سود کرد، تقویت میشود. اما واقعیت تلخ برای اکثر معاملهگران خرد این است که به جای تجربه «سود بزرگ»، قربانی یک «ضرر بزرگ» میشوند که میتواند آنها را برای همیشه از بازار خارج کند.
خطرات نادیده گرفتن مدیریت سرمایه در معاملات شامل موارد زیر است:
از دست دادن کل سرمایه به دلیل عدم کنترل ریسک
بیاطلاعی از میزان مناسب ریسک در هر پوزیشن
میانگینگیری در معاملات زیانده
معاملات انتقامجویانه پس از ضرر
افزایش حجم معاملات برای جبران ضررهای قبلی
عدم توانایی در افزودن حجم به پوزیشنهای سودده
ناتوانی در کاهش حجم معاملات در دورههای ضررده
یک تریدر حرفهای میداند که باید در زمان ضرر، حجم معاملات خود را کاهش دهد یا معامله را متوقف کند تا زمانی که نتایج سیستم معاملاتیاش با نتایج بکتست مطابقت پیدا کند. این در حالی است که تریدر آماتور در چنین شرایطی به این فکر میکند که «برای جبران تمام ضررهای قبلی، معامله بعدی باید چقدر بزرگ باشد؟» – تفکری که معمولاً به فاجعه منجر میشود.
انواع روش های مدیریت سرمایه در ترید مثل درک روانشناسی معامله فارکس،تعیین نسبت ریسک به پاداش در هر معامله و… هستند که هر تریدر می تواند برای مدیریت پول در حساب معاملاتی فارکس خود استفاده کند.
معرفی سبک های مدیریت سرمایه در ترید
استراتژیهای مدیریت سرمایه در ترید به دو دسته کلی محافظهکارانه و تهاجمی تقسیم میشوند. هر کدام از این روشها مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب آنها باید بر اساس شخصیت معاملهگر، میزان تجربه و اهداف معاملاتی او صورت گیرد.
روشهای محافظهکارانه مدیریت سرمایه در ترید
معامله با لات ثابت (Standard Lot): این روش سادهترین شکل مدیریت سرمایه در ترید است که در آن معاملهگر از یک حجم ثابت برای تمام معاملات خود استفاده میکند. برای مثال، معاملهگر همیشه با یک لات استاندارد معامله میکند، صرف نظر از اینکه حساب او ۱۰,۰۰۰ دلار باشد یا ۲۰,۰۰۰ دلار. این روش مزایای خاص خود را دارد:
سادگی در اجرا و عدم نیاز به محاسبات پیچیده
مناسب برای معاملهگران تازهکار
امکان تست استراتژی در شرایط واقعی بازار با حداقل ریسک
اما معایب قابل توجهی نیز دارد:
عدم استفاده بهینه از سرمایه در زمان سودآوری
ریسک بالا در صورت کاهش موجودی حساب
عدم تطابق با شرایط واقعی بازار
معامله با لات ثابت
درصد ثابت سرمایه (Fixed Percentage): در این روش، ریسک هر معامله به صورت درصدی از کل سرمایه تعریف میشود. برای مثال، اگر سرمایه معاملهگر ۳۰,۰۰۰ دلار باشد و او تصمیم بگیرد ۱٪ ریسک کند، در هر معامله ۳۰۰ دلار را به خطر میاندازد. مزایای این روش عبارتند از:
جلوگیری از از دست دادن کل سرمایه
رشد تصاعدی حساب در معاملات سودده
کاهش خودکار حجم معاملات پس از ضررهای متوالی
ریسک ثابت در هر معامله (Fixed Risk): در این روش، معاملهگر مقدار ثابتی را برای ریسک در هر معامله تعیین میکند. برای مثال، معاملهگری با سرمایه ۱۰,۰۰۰ دلار تصمیم میگیرد همیشه ۲۰۰ دلار در هر معامله ریسک کند، صرف نظر از فاصله حد ضرر. این روش امکان محاسبه دقیق حجم معاملات را فراهم میکند و از ریسکهای غیرضروری جلوگیری میکند.
روشهای تهاجمی مدیریت سرمایه در ترید
استراتژی مارتینگل (Martingale): این روش شامل دو برابر کردن حجم معامله پس از هر ضرر است. هدف این است که با یک معامله سودده، تمام ضررهای قبلی جبران شود. اگرچه این روش در کوتاه مدت میتواند موفق به نظر برسد، اما بسیار خطرناک است زیرا:
یک دوره ضرر میتواند به افت شدید سرمایه منجر شود
نیاز به سرمایه بسیار زیاد دارد
معمولاً به از دست دادن کل سرمایه منجر میشود
پیرامیدینگ (Pyramiding): در این روش، معاملهگر پس از هر معامله سودده، حجم معامله بعدی را افزایش میدهد. این روش امنترین روش در میان استراتژیهای تهاجمی است، زیرا:
افزایش حجم معاملات با سود قبلی پوشش داده میشود
از ماهیت سریالی معاملات سودده استفاده میکند
ریسک کمتری نسبت به سایر روشهای تهاجمی دارد
میانگینگیری (Averaging): این روش شامل اضافه کردن حجم بیشتر به پوزیشنهای زیانده است. هدف این است که با بهبود قیمت، کل پوزیشنها با سود بسته شوند. این روش بسیار خطرناک است و فقط باید با حد ضرر کلی مشخص استفاده شود.
انواع حد ضرر در مدیریت سرمایه
حد ضرر در مدیریت سرمایه
حد ضرر یکی از مهمترین ابزارهای مدیریت سرمایه در ترید است که به معاملهگران کمک میکند تا از سرمایه خود محافظت کنند. در معاملات حرفهای، چهار نوع اصلی حد ضرر وجود دارد که هر کدام کاربرد و ویژگیهای خاص خود را دارند.
حد ضرر سرمایه (Equity Stop)
این سادهترین نوع حد ضرر است که در آن معاملهگر فقط درصد مشخصی از سرمایه خود را در هر معامله به خطر میاندازد. به عنوان مثال، در یک حساب ۱۰,۰۰۰ دلاری، معاملهگر میتواند با استفاده از قانون ۲٪، حداکثر ۲۰۰ دلار در هر معامله ریسک کند. این مقدار میتواند معادل ۲۰۰ پیپ در یک مینی لات EUR/USD یا ۲۰ پیپ در یک لات استاندارد باشد. برخی معاملهگران تهاجمی ممکن است تا ۵٪ ریسک کنند، اما این مقدار معمولاً حد بالای مدیریت سرمایه محتاطانه محسوب میشود، زیرا ۱۰ معامله متوالی با شکست میتواند ۵۰٪ حساب را از بین ببرد.
نقطه ضعف اصلی حد ضرر سرمایه این است که نقطه خروج را به صورت دلخواه تعیین میکند و نه بر اساس شرایط واقعی بازار. معامله نه به دلیل تغییر در شرایط بازار، بلکه صرفاً برای رعایت کنترلهای داخلی ریسک بسته میشود.
حد ضرر تکنیکال (Chart Stop)
حد ضرر تکنیکال
این نوع حد ضرر بر اساس تحلیل تکنیکال و الگوهای نمودار تعیین میشود. معاملهگران تکنیکال معمولاً این نوع حد ضرر را با قوانین حد ضرر سرمایه ترکیب میکنند. یک مثال کلاسیک از حد ضرر تکنیکال، استفاده از نقاط سوینگ بالا/پایین است. برای مثال، یک معاملهگر با حساب ۱۰,۰۰۰ دلاری میتواند با استفاده از حد ضرر تکنیکال، یک مینی لات را با ریسک ۱۵۰ پیپ (معادل ۱.۵٪ حساب) معامله کند.
حد ضرر نوسان (Volatility Stop)
این نوع پیشرفتهتر حد ضرر از نوسانات قیمت برای تعیین پارامترهای ریسک استفاده میکند. ایده اصلی این است که در محیطهای با نوسان بالا که قیمتها دامنه وسیعی را طی میکنند، معاملهگر باید با شرایط فعلی تطبیق پیدا کند و به پوزیشن فضای بیشتری برای نوسان بدهد تا از خروج زودهنگام به دلیل نویز بازار جلوگیری کند. برعکس، در محیطهای کم نوسان، پارامترهای ریسک باید محدودتر شوند.
متد استاپ نوسان
یکی از روشهای ساده برای اندازهگیری نوسانات، استفاده از باندهای بولینگر است که از انحراف معیار برای اندازهگیری تغییرات قیمت استفاده میکند. حد ضرر نوسان همچنین به معاملهگر اجازه میدهد تا از رویکرد ورود تدریجی برای دستیابی به قیمت «میانگین» بهتر و نقطه سر به سر سریعتر استفاده کند.
حد ضرر نوسان
حد ضرر مارجین (Margin Stop)
این حد ضرر شاید نامتعارفترین استراتژی مدیریت سرمایه در ترید باشد، اما میتواند در فارکس، اگر با دقت استفاده شود، موثر باشد. برخلاف بازارهای مبتنی بر بورس، بازارهای فارکس ۲۴ ساعته هستند و کارگزاران میتوانند تقریباً به محض فعال شدن مارجین کال، پوزیشنهای مشتریان خود را ببندند. به همین دلیل، مشتریان فارکس به ندرت در معرض خطر ایجاد بالانس منفی در حساب خود هستند.
در این استراتژی، تریدر سرمایه خود را به ۱۰ قسمت مساوی تقسیم میکند. برای مثال، در یک حساب ۱۰,۰۰۰ دلاری، معاملهگر میتواند با واریز ۱,۰۰۰ دلار به حساب معاملاتی شروع کند و ۹,۰۰۰ دلار باقیمانده را در حساب بانکی خود نگه دارد. با اهرم ۱:۱۰۰، این ۱,۰۰۰ دلار به معاملهگر اجازه میدهد تا یک لات استاندارد ۱۰۰,۰۰۰ واحدی را کنترل کند.
نکته مهم: صرف نظر از نوع حد ضرر انتخابی، استفاده از آن در هر معامله ضروری است. معامله بدون حد ضرر شبیه به قمار است و دیر یا زود به از دست دادن سرمایه منجر خواهد شد.
آموزش مدیریت سرمایه در ترید در بازارهای مختلف
مدیریت سرمایه در بازارهای مختلف مالی با توجه به ویژگیهای خاص هر بازار، تفاوتهای زیادی دارد. در این بخش به بررسی نحوه مدیریت سرمایه در سه بازار اصلی میپردازیم.
مدیریت سرمایه در فارکس
بازار فارکس با نقدشوندگی بالا و نوسانات شدید خود شناخته میشود. در این بازار، مدیریت سرمایه در ترید به دلیل وجود اهرم بالا اهمیت ویژهای پیدا میکند. یکی از مزایای منحصر به فرد فارکس این است که به دلیل معاملات مبتنی بر اسپرد، هزینه هر تراکنش برای همه معاملهگران یکسان است. برای مثال، در جفت ارز EUR/USD، اسپرد معمولاً ۳ پیپ است که معادل ۳/۱۰۰ درصد از حجم معامله است. این هزینه، صرف نظر از اینکه معاملهگر با لات ۱۰۰ واحدی معامله میکند یا یک میلیون واحدی، از نظر درصدی یکسان خواهد بود.
برای محاسبه حجم معاملات در فارکس، میتوان از فرمول زیر استفاده کرد:
حجم پوزیشن = (درصد ریسک × موجودی کل) ÷ فاصله حد ضرر
به عنوان مثال، اگر سرمایه شما ۱۰,۰۰۰ دلار باشد، حد ضرر ۵۰ پیپ و میخواهید فقط ۱٪ سرمایه خود را ریسک کنید، حجم معامله مناسب ۰.۲ لات خواهد بود.
مدیریت سرمایه در ترید برای بازار سهام
در بازار سهام، اصل اساسی مدیریت سرمایه در ترید، تنوعبخشی پورتفولیو و تخصیص سرمایه بین سهام مختلف است. برخلاف فارکس، در بازار سهام کارمزد معاملات میتواند برای حجمهای مختلف متفاوت باشد. برای مثال، کارمزد معامله ۱۰۰ سهم یا ۱۰۰۰ سهم از یک سهم ۲۰ دلاری ممکن است ۴۰ دلار ثابت باشد، که این یعنی هزینه موثر معامله برای ۱۰۰ سهم ۲٪ و برای ۱۰۰۰ سهم تنها ۰.۲٪ است.
در تحلیل فاندامنتال بازار سهام، مدیریت سرمایه در ترید نقش مهمی در پیشبینی شرایط آینده بازار دارد. معاملهگران میتوانند از این سبک تحلیل برای کسب اطلاعات موثر درباره سهام مختلف استفاده کنند و دید گستردهتری برای سرمایهگذاری در هر یک به دست آورند.
مدیریت سرمایه در ترید برای بازار ارزهای دیجیتال
بازار ارزهای دیجیتال پرنوسانترین و غیرقابل پیشبینیترین بازاری است که یک معاملهگر میتواند در آن فعالیت کند. این بازار نوظهور در تاریخ کوتاه خود، شاهد افت و خیزهای شدید در داراییهای مختلف بوده است. اصل مهم مدیریت سرمایه در این بازار، تنوعبخشی سرمایه بین ارزهای دیجیتال مختلف است. در این صورت، اگر یک دارایی سقوط کند، افزایش قیمت دیگری میتواند تا حد زیادی ضررهای معاملهگر را جبران کند.
نقش روانشناسی در مدیریت سرمایه در ترید
کنترل احساسات یکی از مهمترین عوامل در موفقیت مدیریت سرمایه در ترید است. حتی بهترین استراتژیهای مدیریت سرمایه در ترید نیز بدون کنترل احساسات میتوانند به شکست منجر شوند. در این بخش به بررسی تأثیر عوامل روانشناختی بر مدیریت سرمایه در ترید میپردازیم.
ترس و طمع در معاملات
ترس و طمع دو احساس مخرب و خطرناکی هستند که معاملهگر در طول معاملات با آنها روبرو میشود. در میان این دو احساس، طمع به مراتب خطرناکتر است و معاملهگران باید نسبت به آنچه میتوانند به طور واقعبینانه از بازار به دست آورند، محتاط باشند. معاملهگران باید همیشه به یاد داشته باشند که هدف اصلی در بازارهای مالی، حفظ سرمایه است. معامله بیش از حد و تعیین اهداف سود غیرواقعی که دستنیافتنی هستند، معمولاً به ضرر منجر میشود.
روانشناسی معاملات و تأثیر آن بر مدیریت سرمایه در ترید
یکی از اصول مهم در معاملهگری، دستیابی به نسبت بهینه ریسک به ریوارد است. این امر تنها در صورتی امکانپذیر است که استراتژی، برنامه معاملاتی و پایبندی به قوانین مدیریت سرمایه در ترید در کنار به حداقل رساندن تأثیر دو مشکل اصلی معاملهگر وجود داشته باشد: ترس و طمع. ترس میتواند شما را وادار کند که در اولین ضرر پوزیشن خود را ببندید، در حالی که طمع میتواند باعث شود معامله سودده را زودتر از موعد ببندید و از حداکثر سود بالقوه محروم شوید.
راهکارهای کنترل احساسات در معاملات
استفاده از برنامه معاملاتی: داشتن یک برنامه معاملاتی جامع نقش مهمی در جلوگیری از تصمیمگیری احساسی دارد. این برنامه باید شامل نقاط ورود، خروج، حد ضرر و حد سود باشد. زمانی که معاملهگر از یک برنامه ساختاریافته پیروی میکند، کمتر تحت تأثیر احساسات در موقعیتهای بحرانی قرار میگیرد و تصمیمات منطقیتری میگیرد.
تنظیم و پایبندی به حد ضرر: تنظیم حد ضرر به شما کمک میکند از دام امید واهی دوری کنید. معاملهگرانی که بدون حد ضرر وارد بازار میشوند، عموماً در معرض ضررهای قابل توجه قرار میگیرند. در چنین مواردی، یک ضرر کوچک میتواند سریعاً به یک عقبنشینی مالی یا حتی از دست دادن تمام سرمایه منجر شود.
محدود کردن تعداد معاملات روزانه: یکی از نشانههای معمول معاملات احساسی، معامله بیش از حد است که اغلب به دلیل هیجان و اشتیاق برای کسب سود بیشتر رخ میدهد. این رفتار نه تنها هزینههای معاملاتی را افزایش میدهد، بلکه میزان قرار گرفتن در معرض ریسک را نیز بالا میبرد.
تمرکز بر درصد سود و زیان به جای مبالغ پولی: تمرکز بیش از حد روی مقدار پولی که در لحظه در حال از دست دادن آن هستید، معمولاً استرس را افزایش میدهد و منجر به تصمیمات احساسی میشود. به جای آن، بهتر است روی درصدهای سود و زیان تمرکز کنید. این روش به شما کمک میکند معاملات را با دیدگاهی منطقیتر مدیریت کنید و از واکنشهای احساسی ناگهانی اجتناب کنید.
مدیریت ذهن و تمرین کنترل احساسات: حفظ آرامش ذهنی در حین معامله به میزان قابل توجهی واکنشهای احساسی را کاهش میدهد. تمرینهای ذهنی مانند مدیتیشن، تنفس عمیق و تمرینات آرامسازی میتواند استرس را کاهش داده و تمرکز را بهبود بخشد. علاوه بر این، نگهداری یک دفترچه از احساسات و واکنشهای خود در طول معاملات به شما کمک میکند الگوهای رفتاری خود را شناسایی کنید.
روانشناسی معامله با پذیرش این واقعیت آغاز میشود که هر معاملهگری در فارکس متحمل ضرر میشود و نباید پس از یک ضرر دچار پریشانی شد. قدم دوم این است که سعی کنید ضررهای احتمالی از یک معامله را در محدوده ۲-۳٪ سرمایه خود نگه دارید و نسبت ریسک به ریوارد حداقل ۱ به ۲ را در بدترین حالت حفظ کنید.
اصول طلایی مدیریت سرمایه در ترید
یکی از مهمترین اصول مدیریت سرمایه در ترید، تعیین حداکثر ریسک مجاز برای هر معامله است
یکی از مهمترین اصول مدیریت سرمایه در ترید، تعیین حداکثر ریسک مجاز برای هر معامله است. لری هایت، معاملهگر روزانه و دنبالهرو روند، در کتاب مشهور «جادوگران بازار» جک شوگر این توصیه عملی را ارائه میدهد:
هرگز بیش از ۱٪ کل سرمایه را در یک معامله ریسک نکنید. با ریسک تنها ۱٪، من نسبت به هر معامله خاص بیتفاوت هستم.
این رویکرد بسیار خوبی است زیرا حتی با ۲۰ معامله متوالی بازنده، معاملهگر همچنان ۸۰٪ سرمایه خود را حفظ میکند.
تنوعبخشی داراییها و معاملات یکی دیگر از روشهای موثر مدیریت ریسک است. با توزیع سرمایه در بازارها یا جفت ارزهای مختلف، میتوانید تأثیر زیانهای احتمالی را کاهش دهید. اگر یک بازار منجر به ضرر شود، معاملات سودآور در بازارهای دیگر میتوانند آن را جبران کنند. این روش یکی از موثرترین استراتژیها برای کاهش ریسکهای غیرمنتظره و حفظ سرمایه در بلندمدت است.
بسیاری از معاملهگران هرگز سود خود را برداشت نمیکنند یا برنامه منظمی برای این کار ندارند. اگر در حساب معاملاتی خود سود قابل توجهی کسب کردید، مقداری از آن را برداشت کنید، از آن لذت ببرید و کار ارزشمندی با آن پول انجام دهید. برداشت سود از فارکس به شما احساس رضایت میدهد و میتوانید با آرامش خاطر بیشتری روی معاملات بعدی تمرکز کنید.
معامله در بازارهای مالی ماهیت سریالی دارد، به این معنی که یک سری معاملات سودآور با یک سری معاملات زیانده دنبال میشود و برعکس. بنابراین، مدیریت سرمایه در ترید باید در طول یک سری معاملات زیانده، ضررهای نسبتاً کوچکی را در چارچوب مدیریت ریسک ایجاد کند و در طول یک سری معاملات سودآور، سود را به حداکثر برساند تا ضررهای قبلی را جبران کند و منحنی سرمایه را به سقفهای جدیدی برساند.
نکات اساسی در مدیریت سرمایه:
هرگز با پولی که نمیتوانید از دست بدهید معامله نکنید: حتی اگر استراتژی معاملاتیای پیدا کردید که کاملاً به آن اطمینان دارید، هرگز پول قرض نکنید، خودروی خود را نفروشید یا با پولی که به آن نیاز دارید معامله نکنید. معامله یک ابزار بسیار پرریسک برای کسب سود است.
همیشه از حد ضرر استفاده کنید: قبل از باز کردن معامله، باید مقدار ضرری را که میتوانید تحمل کنید محاسبه کنید تا تصمیم بگیرید آیا وارد معامله شوید یا خیر. معامله بدون حد ضرر مانند قمار است و دیر یا زود به شکست شما منجر خواهد شد.
نسبت مناسب ریسک به ریوارد را حفظ کنید: هدف سود شما باید حداقل ۲-۳ برابر حد ضرر شما باشد. تعیین درست نسبت ریسک به ریوارد بسیار مهم است. با رویکرد درست، میتوانید به سرعت ضررهای قبلی را جبران و سود کسب کنید.
دقیقاً بدانید چه زمانی معامله را باز و بسته کنید: این بدان معناست که باید یک برنامه معاملاتی داشته باشید و همیشه به آن پایبند باشید. معامله در فارکس باید به صورت سیستماتیک انجام شود و تصمیمات سریع اما دقیق و حساب شده گرفته شود.
مدیریت مارجین و اهرم: اهرم ابزاری است که میتواند سودهای شما را چند برابر کند، اما همچنین ریسک معاملاتی شما را نیز به همان نسبت افزایش میدهد. استفاده هوشمندانه و استراتژیک از اهرم به شما اجازه میدهد از فرصتهای سودآور بازار بهرهمند شوید بدون اینکه سرمایه خود را در معرض ریسک بیش از حد قرار دهید.
اشتباهات رایج در مدیریت سرمایه
یکی از بزرگترین اشتباهاتی که معاملهگران مرتکب میشوند، ورود به معاملات با حجم بالا بدون در نظر گرفتن اصول مدیریت سرمایه در ترید است. اندازه معامله شما باید با سرمایه و تحمل ریسکتان متناسب باشد. معاملهگران تازهکار اغلب با این تصور که «یک معامله عالی نهایتاً مرا از شغل بیارزشم نجات خواهد داد» وارد معاملات با حجم بالا میشوند. این طرز فکر نادرست است – معاملهگری اینگونه کار نمیکند. در عوض، معاملهگران باید ثبات ایجاد کنند و یاد بگیرند چگونه مهارت خود را به طور مداوم و پایدار در بازارها اعمال کنند.
بسیاری از معاملهگران بدون تنظیم حد ضرر وارد بازار میشوند. این شاید خطرناکترین اشتباه در مدیریت سرمایه در ترید باشد. وقتی معاملهگر بدون حد ضرر معامله میکند، در واقع هیچ محدودیتی برای ضرر خود تعیین نکرده است. این امر میتواند منجر به از دست دادن بخش بزرگی از سرمایه یا حتی کل آن شود. حتی معاملهگران با تجربه نیز همیشه از حد ضرر استفاده میکنند، زیرا میدانند که بازار همیشه میتواند آنها را غافلگیر کند.
استفاده از پول قرضی یا وام برای معامله یکی از اشتباهات فاجعهبار در مدیریت سرمایه در ترید است. این کار نه تنها فشار روانی زیادی ایجاد میکند، بلکه میتواند منجر به تصمیمگیریهای احساسی و عجولانه شود. معاملهگران باید فقط با پولی که میتوانند از دست بدهند معامله کنند و هرگز از پولهای ضروری زندگی مانند اجاره، وامها یا هزینههای غذا برای معامله استفاده نکنند.
معاملات احساسی و مبتنی بر انتقام یک منطقه خطر بزرگ برای حساب معاملاتی سالم است. معاملهگران باید هر کاری که میتوانند انجام دهند تا هر شکلی از معاملات انتقامجویانه را حذف کنند. هر معامله باید مستقل از معامله قبلی و با امید و توانایی تمرکز بر اجرای با کیفیت یک برنامه معاملاتی در نظر گرفته شود.
میانگینگیری در ضرر این همیشه در نهایت باعث مرگ حساب معاملاتی خواهد شد. ممکن است امسال یا سال آینده اتفاق نیفتد، اما اگر معاملهگران به اندازه کافی میانگینگیری کنند و این کار را به صورت تهاجمی انجام دهند، سرانجام همه چیز را از دست خواهند داد. میانگینگیری در ضرر همچنین به عنوان استراتژی اندازهگیری پوزیشن مارتینگل شناخته میشود که در آن معاملهگران در زمان ضرر، اندازه پوزیشن خود را افزایش میدهند. این خلاف معاملهگری حرفهای است.
نکات مهم برای جلوگیری از این اشتباهات:
همیشه قبل از ورود به معامله، حد ضرر و حد سود خود را تعیین کنید.
هرگز بیش از ۲٪ سرمایه خود را در یک معامله ریسک نکنید.
از احساسات خود در تصمیمگیریهای معاملاتی استفاده نکنید.
پس از چند ضرر متوالی، معامله را متوقف کنید و استراتژی خود را بازنگری کنید.
هرگز سعی نکنید ضررهای خود را با افزایش حجم معاملات جبران کنید.
فرمول های کاربردی مدیریت سرمایه در ترید
محاسبه حجم پوزیشن: فرمول اصلی برای محاسبه حجم مناسب معاملات به این صورت است:
حجم پوزیشن = (درصد ریسک × کل سرمایه) ÷ فاصله حد ضرر
برای مثال، اگر سرمایه شما ۱۰,۰۰۰ دلار است و میخواهید ۲٪ ریسک کنید، با حد ضرر ۵۰ پیپی، محاسبه به این صورت خواهد بود:
مقدار ریسک مجاز = ۱۰,۰۰۰ × ۰.۰۲ = ۲۰۰ دلار
ارزش هر پیپ برای یک لات استاندارد = ۱۰ دلار
فاصله حد ضرر × ارزش هر پیپ = ۵۰ × ۱۰ = ۵۰۰ دلار
حجم مناسب = ۲۰۰ ÷ ۵۰۰ = ۰.۴ لات
محاسبه درصد ریسک: برای محاسبه درصد ریسک در هر معامله از این فرمول استفاده میشود:
درصد ریسک = (مقدار ریسک به دلار ÷ کل سرمایه) × ۱۰۰
به عنوان مثال، اگر در یک حساب ۲۰,۰۰۰ دلاری، ۳۰۰ دلار ریسک میکنید: درصد ریسک = (۳۰۰ ÷ ۲۰,۰۰۰) × ۱۰۰ = ۱.۵٪
محاسبه حداکثر افت سرمایه:
برای محاسبه حداکثر افت سرمایه (Drawdown) از فرمول زیر استفاده میشود: درصد افت = (بالاترین مقدار حساب – پایینترین مقدار حساب) ÷ بالاترین مقدار حساب × ۱۰۰
برای مثال، اگر حساب شما از ۱۰,۰۰۰ دلار به ۷,۰۰۰ دلار کاهش یافته است: درصد افت = (۱۰,۰۰۰ – ۷,۰۰۰) ÷ ۱۰,۰۰۰ × ۱۰۰ = ۳۰٪
محاسبه نقطه سر به سر: برای محاسبه نقطه سر به سر در معاملات باید تمام هزینهها از جمله اسپرد را در نظر بگیرید: نقطه سر به سر = قیمت ورود + (اسپرد + کمیسیون) ÷ حجم معامله
به عنوان مثال، اگر شما فقط ۲٪ از سرمایه خود را در هر معامله ریسک میکنید: حداکثر اهرم مجاز = ۱ ÷ (۰.۰۲ × ۲) = ۱:۲۵
کلام پایانی
مدیریت سرمایه در ترید یکی از مهمترین ارکان موفقیت در بازارهای مالی است که متأسفانه اغلب معاملهگران تازهکار آن را نادیده میگیرند. همانطور که در این مقاله بررسی کردیم، مدیریت سرمایه مجموعهای از قوانین و اصول است که به معاملهگر کمک میکند تا با تعیین حجم معاملات مناسب، استفاده درست از حد ضرر و کنترل ریسک، از سرمایه خود محافظت کند.
روشهای مختلف مدیریت سرمایه در ترید از محافظهکارانه تا تهاجمی وجود دارند که هر معاملهگر باید متناسب با شخصیت، سرمایه و اهداف خود از آنها استفاده کند. نکته کلیدی این است که هیچ استراتژی معاملاتی، هر چقدر هم که قوی باشد، بدون مدیریت سرمایه مناسب نمیتواند موفقیت پایدار ایجاد کند.
چه درصدی از سرمایه را باید در هر معامله ریسک کنیم؟
بر اساس اصول مدیریت سرمایه، معاملهگران نباید بیش از ۱ تا ۲ درصد از کل سرمایه خود را در یک معامله به خطر بیندازند. معاملهگران با تجربهتر ممکن است تا ۳ درصد هم ریسک کنند، اما افزایش ریسک بیش از این مقدار میتواند خطرناک باشد زیرا در صورت چند معامله متوالی بازنده، بخش قابل توجهی از سرمایه از دست خواهد رفت.
بهترین روش مدیریت سرمایه برای تازهکاران چیست؟
برای معاملهگران تازهکار، استفاده از روش لات ثابت با حجم کم بهترین گزینه است. در این روش، معاملهگر همیشه با یک حجم ثابت و کوچک معامله میکند و به تدریج با کسب تجربه و افزایش سرمایه میتواند به روشهای پیچیدهتر مانند درصد ثابت یا ریسک ثابت روی بیاورد. این روش به معاملهگر اجازه میدهد تا با حداقل ریسک، تجربه کسب کند.
چطور میتوان فهمید که مدیریت سرمایه ما درست است؟
مدیریت سرمایه مناسب باید منجر به حفظ سرمایه در دورههای ضرر و رشد تدریجی در دورههای سود شود. اگر معاملهگر میتواند بدون افت شدید سرمایه به معامله ادامه دهد و ضررهای متوالی باعث خارج شدن او از بازار نمیشود، میتوان گفت که مدیریت سرمایه او مناسب است. همچنین، باید بتوان با چند معامله سودده، ضررهای قبلی را جبران کرد.
از سال 95 ویراستاری انجام میدهم و از سال 97 به طور حرفهای وارد نویسندگی و تولید محتوای متنی و تصویری شدم. عمده فعالیت من در زمینه فناوریهای دیجیتال بود و در حال حاضر 1 سال هست که به تیم کدام بروکر پیوستم. سمت من در کدام بروکر سردبیر مقالات و نویسنده حوزه فارکس و کریپتو هست.