دیدهبان اقتصاد جهان
رکود تولید ناخالص داخلی آمریکا در سهماهه نخست
اقتصاد ایالات متحده در سهماهه نخست سال ۲۰۲۵ با نرخ ۰.۳ درصد منقبض شد؛ رقمی که اندکی فراتر از پیشبینیها بود و نخستین کاهش از ابتدای سال ۲۰۲۲ بهشمار میرود. این افت در حالی رخ داده که در سهماهه پیشین رشد ۲.۴ درصدی ثبت شده بود و بیانگر چرخش ناگهانی در روند رشد است.
یکی از مهمترین عوامل این کاهش، رشد چشمگیر واردات به میزان ۴۱.۳ درصد بود؛ اقدامی که ناشی از تلاش شرکتها برای انبار کردن کالا پیش از افزایش احتمالی تعرفهها بوده است. این موضوع شکاف تجاری را بهطور قابل توجهی گسترش داد، بهطوریکه صادرات خالص نزدیک به ۵ واحد درصد از رشد اقتصادی را کاهش داد؛ رقمی که بزرگترین اثر منفی ثبتشده در تاریخ آمارهای آمریکا محسوب میشود.
کاهش در هزینههای دولت نیز به افت رشد کمک کرد و برای نخستین بار از سال ۲۰۲۲، ۰.۲۵ درصد از رشد تولید ناخالص داخلی کاست. همچنین، مخارج خصوصی با افت محسوسی همراه بود؛ چراکه کسبوکارها و سرمایهگذاران، فصل را با تردید و نااطمینانی زیادی پشت سر گذاشتند.
شاخص PCE و بازار کار
شاخص قیمت PCE، که معیار ترجیحی فدرال رزرو برای سنجش تورم محسوب میشود، در ماه مارس اندکی بالاتر از انتظارات منتشر شد، اما روند نزولی داشته است. قیمت PCE نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲.۳ درصد افزایش یافت؛ کمترین رشد در پنج ماه گذشته، اما اندکی بالاتر از پیشبینی ۲.۲ درصدی بازار. در همین حال، رقم ماه فوریه به ۲.۷ درصد بازبینی شده است.
در سوی دیگر، تعداد درخواستهای هفتگی برای بیمه بیکاری به بالاترین سطح خود از فوریه ۲۰۲۵ رسید. این دو داده میتوانند برای سیاستگذاران فدرال رزرو نگرانکننده باشند؛ چراکه نگرانیها از ورود اقتصاد به وضعیت «رکود تورمی» در حال افزایش است.
کاهش فعالیت تولید در چین
شاخص PMI بخش تولید چین در ماه آوریل افتی فراتر از انتظار داشت و وارد محدوده انقباض شد. رشد بخش خدمات نیز کمتر از پیشبینیها بود. همچنان نگرانیهایی در خصوص پیامدهای اقتصادی تنشهای تجاری وجود دارد، چراکه مشخص نیست آیا پکن و واشنگتن واقعاً در حال مذاکره برای کاهش تنشها هستند یا خیر. در حال حاضر، مقامهای چینی رویکردی محتاطانه در پیش گرفتهاند و بهجای سیاستهای محرک گسترده، به اقدامات تدریجی روی آوردهاند.
تغییر تمرکز بازارها
با تغییر موضع دولت آمریکا درباره تعرفهها در هفته گذشته، توجه بازارها بار دیگر به تأثیرات تجاری بر رشد جهانی معطوف شده است. افت شدید قیمت کالاهای اساسی (کامودیتیها) نشاندهنده انتظار گسترده سرمایهگذاران برای کند شدن اقتصاد جهانی است، هرچند میزان و مدت این افت هنوز مشخص نیست.
فضای کلان اقتصادی در حال حاضر بیش از سهام، بر بازار بدهی و کالاها فشار وارد کرده است. در حالی که از شدت نوسانات کاسته شده، اما نااطمینانی همچنان در فضای بازارها حاکم است.
نگاهی به هفته پیشرو
تقویم اقتصادی این هفته خبر از یک هفته شلوغ و پر از انتشار آمارهای اقتصادی از سراسر جهان میدهد.
تصمیمگیری بانکهای مرکزی در مرکز توجه
این هفته با دو نشست کلیدی از بانکهای مرکزی همراه است: جلسه کمیته بازار آزاد فدرال رزرو (FOMC) در روز چهارشنبه و اعلام سیاستهای پولی بانک انگلستان در روز پنجشنبه. انتظار میرود فدرال رزرو نرخ بهره هدف خود را در بازه ۴.۲۵ تا ۴.۵ درصد حفظ کند. در مقابل، بازارها پیشبینی میکنند بانک انگلستان نرخ بهره را از ۴.۵ درصد به ۴.۲۵ درصد کاهش دهد (کاهش ۲۵ واحد پایه). این تصمیمها برای بازار ارز اهمیت بالایی خواهند داشت، زیرا نشاندهنده واگرایی مسیرهای سیاست پولی در اقتصادهای بزرگ است.
شاخصهای PMI جهانی در صدر تقویم اقتصادی
هفته با انتشار نهایی دادههای PMI ماه آوریل در اقتصادهای بزرگ آغاز میشود که نمای روشنی از روند فعالیتهای تجاری ارائه میدهد. روز دوشنبه، نسخه نهایی شاخصهای خدمات و ترکیبی PMI ایالات متحده منتشر میشود و روز سهشنبه، نوبت به شاخص خدمات Caixin چین میرسد.
روز سهشنبه، شاخصهای PMI نهایی فرانسه، آلمان و منطقه یورو به همراه PMI خدمات بریتانیا نیز اعلام خواهند شد. دادههای PMI ژاپن در روز چهارشنبه و شاخص PMI ساختوساز بریتانیا در ادامه این روند منتشر خواهند شد و تصویری جامع از وضعیت فعالیت اقتصادی جهانی را ترسیم میکنند.
آمار تولید صنعتی برای ارزیابی سلامت بخش تولید
طی این هفته، چندین اقتصاد بزرگ آمار مربوط به تولید صنعتی خود را اعلام خواهند کرد. فرانسه روز سهشنبه با انتشار آمار تولید ماهانه آغازگر این روند خواهد بود (پیشبینی: رشد ۰.۳ درصدی نسبت به ماه قبل). آلمان نیز روز چهارشنبه آمار سفارشات کارخانهای (پیشبینی: رشد ۲.۱ درصدی) و روز پنجشنبه آمار تولید صنعتی (پیشبینی: رشد ۱.۰ درصدی) را منتشر میکند. در پایان هفته، بریتانیا با اعلام دادههای تولید صنعتی و تولید کارخانهای در روز جمعه، تکمیلکننده چشمانداز جهانی صنعت خواهد بود؛ آنهم در شرایطی که همچنان ابهامات اقتصادی پابرجا هستند.
دادههای بازار کار و تجارت خارجی برای ارزیابی رشد اقتصادی
کسری تراز تجاری آمریکا قرار است روز سهشنبه منتشر شود و پیشبینی میشود این رقم اندکی کاهش یافته و به ۱۱۹.۵ میلیارد دلار برسد (در مقایسه با ۱۲۲.۷ میلیارد دلار قبلی). همچنین آمار اشتغال کانادا در روز جمعه منتشر خواهد شد؛ انتظار میرود ۲۵ هزار شغل به اقتصاد این کشور افزوده شده باشد که جبران بخشی از کاهش ۳۲۶۰۰ نفری ماه گذشته خواهد بود. نرخ بیکاری نیز احتمالاً بدون تغییر و در سطح ۶.۷ درصد باقی میماند. این گزارشها برای درک میزان تابآوری اقتصاد آمریکای شمالی در برابر تحولات سیاست پولی، اهمیت زیادی خواهند داشت.