مارجین چیست؟
در بازارهای مالی Margin معادل مقدار پولی است که معامله‌گر نزد بروکر به «وثیقه» می‌گذارد و در مقابل بروکر در قالب وام امکان معامله با مقدار پول بیشتری را به معامله‌گر می‌دهد. خرید روی مارجین زمانی رخ می‌دهد که معامله‌گر برای معامله از پول وام گرفته شده از بروکر استفاده می‌کند. در نظر داشته باشیم در دنیای اقتصاد Margin به معانی دیگر نیز به کار می‌رود که هیچ‌کدام آنها موضوع این مقاله نیستند.
معاملات مارجینی یا Margin trading چیست؟
برای انجام معاملات مارجینی لازم است فرد معامله‌گر به جای افتتاح حساب استاندارد، یک حساب مارجینی در بروکر خود افتتاح کند. اکثر بروکرهای مطرح فارکس امکان افتتاح این نوع حساب را برای مشتریان خود فراهم کرده‌اند. حساب مارجینی به معامله‌گر این امکان را می‌دهد که نسبت به مجموع دارایی خود در حساب بروکر، معاملات بیشتری انجام داده و حجم معاملات خود را نسبت به اصل دارایی خود افزایش دهد. طبیعی است که در چنین معاملاتی هم مقدار سود و هم مقدار ضرر چند برابر حالت عادی خواهد بود.
این یک مبادله دوطرفه است، زیرا همانطور که معامله‌گر از دسترسی به سرمایه بیشتر در قالب وام بهره‌مند می‌شود، بروکر هم با دریافت بهره در نظر گرفته‌شده برای وام کسب منفعت می‌کند. نکته‌ی قابل توجه اینجاست که در این مبادله تقریباً همیشه بروکر برنده است، زیرا اصل وام و بهره‌ی خود را باز می‌ستاند، حتی اگر معامله‌گر در معامله‌ای که با مارجین انجام داده دچار ضرر و زیان شود. به عبارت دقیق‌تر در هنگام فروش ابتدا طلب بروکر یعنی مجموع وام و بهره تسویه می‌شود و باقی‌مانده متعلق به معامله‌گر خواهد بود. در نتیجه شرط برنده بودن معامله‌گر در معاملات مارجینی، منتهی شدن معامله به سود است.
به این مثال توجه کنید:
فرض کنیم بروکر مورد نظر مقدار مارجین اولیه را ۶۰٪ اعلام می‌کند (این مقدار در بروکرهای مختلف متفاوت است که معمولاً حداقل مقدار ۵۰٪ می‌باشد). معامله‌گر قصد دارد دارایی‌هایی به مجموع ارزش ۱۰.۰۰۰ دلار از طریق معامله مارجینی خریداری کند. در چنین حالتی لازم است معامله‌گر حساب مارجینی خود را ۶۰۰۰ دلار شارژ کند و ۴۰۰۰ دلار باقی‌مانده برای انجام معامله، توسط بروکر در اختیار معامله‌گر قرار می‌گیرد. این ۶۰۰۰ دلار همان مارجین یا وثیقه یا تضمین حساب مارجینی می‌باشد. بعد از مدتی قیمت بازاری دارایی خریداری‌شده ۲۰٪ افزایش می‌یابد و معامله‌گر اقدام به فروش دارایی می‌کند. در این حالت معامله‌گر به ظاهر ۲۰۰۰ دلار سود کسب می‌کند، اما بخش کوچکی از آن به عنوان بهره‌ی ۴۰۰۰ دلار وام مستقیماً به حساب بروکر واریز می‌شود.
در این مثال اگر معامله‌گر قصد داشت با یک حساب عادی اقدام به خرید کند، حد سود او با ۶۰۰۰ دلار سرمایه معادل ۱۲۰۰ دلار بود، اما با استفاده از معامله مارجینی حد سود خود را با همان سرمایه، به ۲۰۰۰ دلار افزایش داد.
مقدار بهره دریافتی از بروکری به بروکر دیگر متفاوت است و معمولاً روزانه محاسبه می‌شود، به این شکل که هرچه معامله مدت طولانی‌تری باز بماند مقدار بهره‌ی تعلق گرفته به وام در زمان بازپرداخت افزایش می‌یابد. طبیعی است اگر مدت زمان باز بودن معامله خیلی طولانی شود مقدار بهره به حدی افزایش می‌یابد که منفعت معامله‌گر از دریافت وام را به کلی تصاحب می‌کند. در نتیجه می‌توان گفت معاملات مارجینی برای معاملات بلند مدت گزینه مناسبی نیستند.
نکته: در مثال قبلی شما ۶۰۰۰ دلار موجودی دارید، اما ۱۰.۰۰۰ دلار قدرت خرید. بنا به انتخاب خودتان می‌توانید تا سقف ۶۰۰۰ دلار خرید اول از وام استفاده نکنید، اما اگر بعد از وارد کردن ۶۰۰۰ دلار به معامله قصد باز کردن معامله جدیدی را داشته باشید، معامله جدید با اعتبار ۴۰۰۰ دلاری که بروکر در اختیارتان گذاشته باز می‌شود و قواعد معاملات مارجینی در آن صادق خواهد بود (بهره به آن تعلق می‌گیرد). همچنین سهامی که به ارزش ۶۰۰۰ دلار اولیه خریداری کرده‌اید حکم همان مارجین یا وثیقه برای ۴۰۰۰ دلار معامله بعدی‌تان را خواهد داشت.
