دیدهبان اقتصاد جهان
در هفته گذشته در عرصه اقتصادی اتفاقات زیادی در جهان افتاد که مهمترین آنها را در ادامه شرح میدهیم:
پیغامهای متناقض
بازگشتهای ناگهانی همچنان ادامه دارند؛ رئیسجمهور ترامپ، پس از آنکه با حملات مکرر خود علیه سیاستهای فدرال رزرو باعث آشفتگی بازارها شد، اعلام کرد که قصد برکناری رئیس فدرال رزرو، جروم پاول، را ندارد. فضای ریسکپذیری در بازارها بهبود یافت و پس از آنکه ترامپ اشاره کرد آمریکا در حال بررسی کاهش تعرفهها بر برخی محصولات چینی است، این روند تقویت شد. با این حال، وزیر خزانهداری آمریکا، اعلام کرد که ترامپ هیچ پیشنهادی برای کاهش یکجانبه تعرفهها بر چین ارائه نکرده است و این امر، واقعبینی دوبارهای را درباره روند حلوفصل جنگ تجاری آمریکا و چین به بازار تحمیل کرد.
امید به کاهش جنگ تجاری و نرخ بهره
با این وجود، رئیس فدرال رزرو کلیولند، با اظهارات خود فضای بازار را تا حدی آرام کرد؛ او گفت که فدرال رزرو میتواند در صورت مشاهده شواهد روشن از مسیر اقتصاد، از اوایل ماه ژوئن اقدام به کاهش نرخ بهره کند. این دیدگاه بعداً توسط عضو هیئتمدیره فدرال رزرو، کریستوفر والر، نیز تکرار شد؛ او بیان کرد که در صورت افزایش قابل توجه نرخ بیکاری، از کاهش نرخ بهره حمایت خواهد کرد. در تحولی مهم، بلومبرگ گزارش داد که چین در حال بررسی تعلیق تعرفه ۱۲۵ درصدی بر برخی واردات آمریکا است که این مسئله میتواند نشانهای از کاهش تنشهای تجاری باشد.
نوسان همچنان پابرجاست
با این حال، اظهارنظرهای سیاستی که نوسانآفرین هستند، همچنان سرمایهگذاران را تحت فشار قرار میدهند. با وجود تداوم ابهامات اقتصاد کلان و خطرات ژئوپلیتیک، به نظر میرسد سطح نوسانات در بازارهای مالی همچنان بالا باقی بماند. با این حال، در حال حاضر فضای خوشبینی حاکم است؛ چراکه شاخص S&P 500 موفق شد از محدوده اصلاحی خارج شود و بیش از ۱۰ درصد بالاتر از کف اخیر خود که در پی تعرفههای اعلامی ترامپ در دوم آوریل ثبت شده بود، بسته شود.
دلار آمریکا پایدار باقی ماند
پیامرسانیهای متناقض همچنان باعث نگرانی سرمایهگذاران و بیمیلی آنها به نگهداری داراییهای دلاری شده است؛ در حالی که دلار آمریکا همچنان نزدیک به پایینترین سطح سه سال اخیر خود در نوسان است. علیرغم تلاشهای اخیر برای احیای ارزش دلار طی چند روز گذشته، شاخص دلار آمریکا افتی ۸ درصدی از ابتدای سال تاکنون را تجربه میکند که باعث شده سال ۲۰۲۵ سومین شروع بد ثبت شده برای دلار در تاریخ باشد
اختلافات غیرمعمول
ارقام شاخصهای مدیران خرید (PMI) در ماه آوریل کاهشهای قابل توجهی را در منطقه یورو نشان دادند که عمدتاً ناشی از تضعیف بخش خدمات بود. تأثیر مورد انتظار تعرفههای آمریکا بر بخش تولید همچنان نامشخص باقی مانده است و تغییر محسوسی در احساسات تولیدکنندگان مشاهده نمیشود. با این حال، دادههای سنتی مبتنی بر نظرسنجی، مانند PMIها، معمولاً با تأخیر اثرات کامل رویدادهای عمده را منعکس میکنند. بنابراین، آثار تنشهای تعرفهای اخیر و نااطمینانیهای جهانی ممکن است هنوز به طور کامل در دادهها ظاهر نشده باشد. در واقع، انتظارات برای تولیدات آینده به پایینترین سطح خود از اواخر سال ۲۰۲۲ رسیدهاند که نشاندهنده افزایش عدم قطعیت اقتصادی است.
بریتانیا یک استثناست
بخش خصوصی بریتانیا بدترین افت خود در بیش از دو سال گذشته را تجربه کرد؛ به طوری که تعرفههای اعمال شده توسط ترامپ منجر به کاهش قابل توجه سفارشهای خارجی شد و نگرانیها درباره احتمال وقوع رکود اقتصادی را افزایش داد. شاخص ترکیبی PMI بریتانیا در ماه آوریل به ۴۸.۲ سقوط کرد که نسبت به رقم ۵۱.۵ در ماه مارس کاهش قابل توجهی داشته است. این عدد نه تنها از پیشبینی اقتصاددانان مبنی بر ۵۰.۴ کمتر بود، بلکه پایینتر از سطح حیاتی ۵۰ قرار گرفت که نشانهای از انقباض فعالیتهای اقتصادی است.
کاهش رشد فعالیت در آمریکا
شاخص ترکیبی PMI آمریکا در ماه آوریل به ۵۱.۲ رسید که کندترین رشد بخش خصوصی در ۱۶ ماه گذشته را نشان میدهد. شاخص خدمات به ۵۱.۴ کاهش یافت، در حالی که شاخص تولید برخلاف انتظار به ۵۰.۷ افزایش پیدا کرد. انتظارات کسبوکارها به سطوح پایین دوره همهگیری کرونا رسید و قیمتها، بهویژه برای کالاهای تولیدی تحت تأثیر تعرفهها، به شدت افزایش یافتند. چشمانداز اقتصاد آمریکا همچنان مبهم است و در صورت ادامه تضعیف دادههای اقتصادی، روایت “استثناگرایی آمریکا” بیش از پیش تضعیف خواهد شد؛ امری که فشارهای بیشتری بر دلار آمریکا، که هماکنون نیز تحت فشار قرار دارد، وارد خواهد کرد.
نگاهی به هفته پیشرو
هفته پیشرو میتواند برای بازارهای جهانی بسیار مهم باشد، زیرا تمرکز سرمایهگذاران به دادههای CPI و سیاستهای مالی بانکهای مرکزی معطوف خواهد بود. مهمترین رویدادها و دادههای اقتصادی این هفته شامل موارد زیر میشود:
دادههای تورمی
در هفته پیش رو، دادههای تورم محور اصلی توجهات در اقتصادهای بزرگ خواهند بود. در استرالیا، شاخص قیمت مصرفکننده (CPI) سهماهه اول سال (چهارشنبه) منتشر خواهد شد که انتظار میرود رشد ۰.۸ درصدی نسبت به فصل قبل و ۲.۳ درصدی نسبت به سال قبل را نشان دهد. این ارقام میتوانند دیدگاه روشنی درباره مسیر آتی سیاستهای بانک مرکزی استرالیا ارائه دهند. همزمان، آمار مقدماتی تورم از آلمان و فرانسه (چهارشنبه) نیز منتشر خواهد شد که چشمانداز دقیقتری از فشارهای قیمتی درون منطقه یورو ارائه میکند. دادههای منطقه یورو به صورت کلی روز جمعه اعلام خواهند شد و به طور بالقوه بر انتظارات از اقدامات آتی بانک مرکزی اروپا (ECB) تأثیر خواهند گذاشت.
علاوه بر این، ایالات متحده نیز ارقام درآمد و هزینه شخصی (چهارشنبه) را به همراه شاخص قیمت PCE که معیار ترجیحی فدرال رزرو برای سنجش تورم به شمار میرود، منتشر خواهد کرد. این دادهها در بحبوحه گمانهزنیهای مداوم درباره تصمیمات آتی نرخ بهره فدرال رزرو با دقت زیادی رصد خواهند شد.
شاخصهای کلیدی رشد اقتصادی
شاخصهای رشد اقتصادی نیز در کانون توجه قرار دارند. پیشبینی میشود گزارش مقدماتی تولید ناخالص داخلی (GDP) آمریکا برای سهماهه اول (چهارشنبه) رشد سالانهشده ۰.۴ درصدی را نشان دهد. منطقه یورو نیز برآوردهای مربوط به تولید ناخالص داخلی سهماهه نخست را منتشر خواهد کرد. این دادهها به همراه آمار PMI بخش تولید آمریکا (پنجشنبه) و اروپا (جمعه) چشمانداز واضحتری از روند حرکت اقتصادی این مناطق ارائه خواهند داد.
بانک مرکزی ژاپن (BoJ) نیز روز پنجشنبه تصمیم سیاستی خود را اعلام خواهد کرد. انتظار میرود نرخ هدف این بانک بدون تغییر در سطح ۰.۵ درصد باقی بماند.
بازار کار
در نهایت، دادههای بازار کار آمریکا (جمعه) یکی از نکات برجسته هفته خواهد بود. انتظار میرود میزان اشتغال غیرکشاورزی (NFP) در ماه آوریل ۱۲۳ هزار نفر افزایش یابد که نسبت به رشد قوی ۲۲۸ هزار نفری ماه مارس کاهش قابل توجهی را نشان میدهد. همچنین پیشبینی میشود نرخ بیکاری در سطح ۴.۲ درصد ثابت باقی بماند. این ارقام اطلاعات مهمی درباره میزان تابآوری بازار کار آمریکا در مواجهه با شرایط سختتر پولی ارائه خواهند داد.