صرافی متمرکز چیست؟ + تفاوت صرافی های متمرکز و غیر متمرکز

ویژگی های اصلی یک صرافی متمرکز

یک صرافی متمرکز باید دارای ویژگی‌های منحصر به فردی باشد که آن را از سایر پلتفرم‌های معاملاتی متمایز کند. مهم‌ترین خصیصه این صرافی‌ها، ساختار مدیریتی متمرکز آنهاست. برخلاف صرافی‌های غیرمتمرکز که توسط جامعه کاربران اداره می‌شوند، صرافی متمرکز تحت مدیریت یک شرکت یا سازمان مشخص قرار دارد. این ساختار متمرکز امکان تصمیم‌گیری سریع‌تر و اجرای کارآمدتر استراتژی‌های تجاری را فراهم می‌کند.

یکی دیگر از ویژگی‌های بارز صرافی متمرکز، استفاده از کیف پول‌های امانی است. در این سیستم، کاربران دارایی‌های خود را به حساب‌هایی واریز می‌کنند که تحت کنترل صرافی است. اگرچه کاربران می‌توانند به این حساب‌ها دسترسی داشته باشند، اما کلیدهای خصوصی در اختیار صرافی قرار دارد. برای محافظت از دارایی‌های کاربران، صرافی‌های معتبر از سیستم‌های امنیتی پیشرفته‌ای استفاده می‌کنند:

• نگهداری بخش عمده دارایی‌ها در کیف پول‌های سرد
• استفاده از سیستم‌های تایید چندامضایی
• احراز هویت دو مرحله‌ای
• پایش مداوم تراکنش‌های مشکوک

الزام به احراز هویت کاربران یکی دیگر از ویژگی‌های مهم صرافی‌های متمرکز است. این پلتفرم‌ها برای رعایت قوانین مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم، از کاربران می‌خواهند مدارک شناسایی معتبر ارائه دهند. این فرآیند که به KYC (شناخت مشتری) معروف است، شامل تایید هویت، آدرس و در برخی موارد منابع مالی کاربران می‌شود. همین امر باعث شده که دسترسی ایرانیان به بهترین صرافی‌های متمرکز خارجی به دلیل تحریم‌ها محدود شود.

پشتیبانی از ارزهای فیات یکی از مزیت‌های رقابتی صرافی‌های متمرکز است. کاربران می‌توانند با استفاده از روش‌های پرداخت متداول مانند کارت‌های اعتباری، حواله بانکی یا سیستم‌های پرداخت الکترونیک، ارزهای دیجیتال خریداری کنند.

رابط کاربری حرفه‌ای و ابزارهای معاملاتی پیشرفته از دیگر ویژگی‌های صرافی‌های متمرکز است. این پلتفرم‌ها معمولاً دارای امکانات زیر هستند:

• نمودارهای تکنیکال پیشرفته
• شاخص‌های معاملاتی متنوع
• امکان تنظیم هشدارهای قیمتی
• گزارش‌های تحلیلی بازار
• سیستم پشتیبانی 24/7

صرافی‌های متمرکز همچنین به طور مداوم عملکرد سیستم‌های خود را بهبود می‌بخشند و با توجه به نیازهای کاربران و تغییرات بازار، خدمات جدیدی را معرفی می‌کنند.

مزایا و معایب صرافی متمرکز

صرافی‌های متمرکز علی‌رغم محبوبیت بالا، دارای نقاط قوت و ضعف متعددی هستند که در ادامه مورد بررسی قرار می‌گیرند.

مزایای صرافی متمرکز

در بخش مزایا، اولین و مهم‌ترین ویژگی مثبت این صرافی‌ها، نقدشوندگی بالای آنهاست. به دلیل حجم بالای معاملات و تعداد زیاد کاربران، معامله‌گران می‌توانند به سرعت و با کمترین تاثیر بر قیمت بازار، سفارشات خود را اجرا کنند.

امنیت قابل اتکا یکی دیگر از مزایای صرافی‌های متمرکز است. این پلتفرم‌ها معمولاً از پروتکل‌های امنیتی پیشرفته و سیستم‌های نظارتی دقیق استفاده می‌کنند. به علاوه، بسیاری از صرافی‌های معتبر، دارایی‌های کاربران را در برابر هک و سرقت بیمه می‌کنند که این موضوع مهمی به حساب می‌آید.

رابط کاربری ساده و کاربرپسند از دیگر نقاط قوت صرافی متمرکز است. این پلتفرم‌ها معمولاً دارای محیطی مشابه پلتفرم‌های معاملاتی سنتی هستند که برای کاربران تازه‌وارد آشنا و قابل درک است. همچنین وجود پشتیبانی 24 ساعته و آموزش‌های متنوع، تجربه معاملاتی را برای کاربران آسان‌تر می‌کند.

معایب صرافی متمرکز

اما در کنار این مزایا، صرافی‌های متمرکز با چالش‌ها و محدودیت‌هایی نیز روبرو هستند. یکی از مهم‌ترین معایب این پلتفرم‌ها، ریسک هک و حملات سایبری است. تاریخ صرافی‌های متمرکز نشان می‌دهد که حتی بزرگترین پلتفرم‌ها نیز قربانی حملات هکرها شده‌اند و میلیون‌ها دلار از دارایی‌های کاربران به باد رفته است.

عدم کنترل کاربران بر کلیدهای خصوصی خود یکی دیگر از نقاط ضعف اساسی است. وقتی کاربران دارایی‌های خود را به صرافی متمرکز منتقل می‌کنند، در واقع کنترل کامل آن را به صرافی می‌سپارند. این موضوع با اصل اساسی ارزهای دیجیتال یعنی «کلید خصوصی شما، دارایی شما» در تضاد است.

محدودیت‌های قانونی و نظارتی نیز از دیگر چالش‌های صرافی‌های متمرکز به شمار می‌رود. این پلتفرم‌ها باید قوانین و مقررات کشورهای مختلف و تحریم‌های وضع شده را رعایت کنند که گاهی منجر به محدودیت در ارائه خدمات یا مسدود شدن حساب‌های کاربران ایرانی می‌شود. همچنین، نیاز به ارائه اطلاعات شخصی برای احراز هویت، حریم خصوصی کاربران را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

کارمزدها در صرافی‌های متمرکز نیز معمولاً بالاتر از صرافی‌های غیرمتمرکز است. این کارمزدها شامل هزینه‌های معامله، برداشت و در برخی موارد واریز می‌شود.

تفاوت صرافی متمرکز با صرافی غیرمتمرکز

مهم‌ترین تمایز بین صرافی متمرکز و غیرمتمرکز در ساختار و نحوه عملکرد آنهاست. صرافی‌های متمرکز توسط یک نهاد مرکزی مدیریت می‌شوند، در حالی که صرافی‌های غیرمتمرکز با استفاده از قراردادهای هوشمند و بدون نیاز به واسطه فعالیت می‌کنند. این تفاوت اساسی منجر به ایجاد تمایزهای کلیدی در جنبه‌های مختلف می‌شود.

تفاوت‌های اصلی در زمینه مکانیزم معاملات:

• صرافی متمرکز: استفاده از دفتر سفارشات سنتی برای تطبیق خریداران و فروشندگان
• صرافی غیرمتمرکز: استفاده از بازارساز خودکار (AMM) و استخرهای نقدینگی

در زمینه نگهداری دارایی‌ها، صرافی‌های متمرکز از سیستم کیف پول امانی استفاده می‌کنند و کنترل کلیدهای خصوصی در اختیار صرافی است. در مقابل، در صرافی‌های غیرمتمرکز، کاربران همواره مالکیت و کنترل کامل دارایی‌های خود را در اختیار دارند و معاملات مستقیماً از کیف پول شخصی آنها انجام می‌شود.

یکی از تفاوت‌های مهم دیگر، نحوه تعامل با ارزهای فیات است. صرافی‌های متمرکز امکان خرید و فروش ارزهای دیجیتال با پول‌های رایج را فراهم می‌کنند، اما صرافی‌های غیرمتمرکز معمولاً فقط امکان معامله رمزارز با رمزارز را ارائه می‌دهند. این موضوع صرافی‌های متمرکز را به گزینه مناسب‌تری برای تازه‌واردان تبدیل می‌کند.

در زمینه الزامات قانونی و احراز هویت نیز تفاوت‌های زیادی وجود دارد:

• صرافی متمرکز:

  • نیاز به احراز هویت کامل (KYC)
  • پیروی از قوانین و مقررات کشورها و تحریم‌ها
  • گزارش‌دهی به نهادهای نظارتی

• صرافی غیرمتمرکز:

  • عدم نیاز به احراز هویت
  • حفظ حریم خصوصی کاربران
  • عملکرد کاملاً غیرمتمرکز

از نظر سرعت و کارایی معاملات، صرافی‌های متمرکز معمولاً عملکرد بهتری دارند. آنها می‌توانند حجم بالایی از معاملات را در ثانیه پردازش کنند، در حالی که صرافی‌های غیرمتمرکز به دلیل محدودیت‌های بلاکچین، سرعت پایین‌تری دارند.

رابط کاربری و تجربه استفاده نیز از دیگر وجوه تمایز این دو نوع صرافی است. صرافی‌های متمرکز معمولاً رابط کاربری ساده‌تر و آشناتری دارند، در حالی که استفاده از صرافی‌های غیرمتمرکز به دانش فنی بیشتری نیاز دارد. همچنین، صرافی‌های متمرکز خدمات پشتیبانی ارائه می‌دهند، اما در صرافی‌های غیرمتمرکز چنین خدماتی وجود ندارد.

برای معامله‌گران تازه‌کار و کسانی که به دنبال راهکارهای امن و قانونی هستند، صرافی متمرکز گزینه مناسب‌تری به شمار می‌آید. در مقابل، برای کاربرانی که حفظ حریم خصوصی و کنترل کامل دارایی‌ها برایشان اولویت دارد، صرافی غیرمتمرکز می‌تواند انتخاب بهتری باشد.

معرفی معروف ترین صرافی های متمرکز

حال که با کلیات صرافی متمرکز آشنا شدیم، بد نیست درباره بهترین‌های این حوزه نیز اطلاعات کسب کنیم.

بایننس

بایننس (Binance) به عنوان بزرگترین صرافی متمرکز جهان از نظر حجم معاملات، از سال 2017 فعالیت خود را آغاز کرده است. این صرافی با ارائه بیش از 350 ارز دیجیتال مختلف و کارمزدهای پایین، توانسته محبوبیت زیادی در میان معامله‌گران کسب کند. بایننس علاوه بر خدمات معاملاتی پایه، امکانات پیشرفته‌ای مانند معاملات آتی، استیکینگ و صندوق‌های شاخصی را نیز ارائه می‌دهد. اگرچه این صرافی در برخی کشورها مثل ایران با محدودیت‌های قانونی مواجه شده، اما همچنان به عنوان یکی از پیشگامان صنعت کریپتو شناخته می‌شود.

کوین‌بیس

کوین‌بیس (Coinbase) که از سال 2012 فعالیت می‌کند، به عنوان اولین صرافی ارز دیجیتال که در بازار سهام آمریکا پذیرفته شده، شناخته می‌شود. این صرافی با تمرکز بر امنیت و رعایت قوانین، اعتماد سرمایه‌گذاران نهادی و کاربران تازه‌وارد را جلب کرده است. کوین‌بیس با ارائه رابط کاربری ساده و آموزش‌های جامع، مسیر ورود به دنیای ارزهای دیجیتال را برای تازه‌کارها هموار کرده است.

کراکن

کراکن (Kraken) از قدیمی‌ترین صرافی‌های فعال در حوزه ارزهای دیجیتال است که از سال 2011 خدمات خود را ارائه می‌دهد. این صرافی به دلیل تمرکز بر امنیت و شفافیت عملکرد، به یکی از معتبرترین پلتفرم‌های معاملاتی تبدیل شده است. کراکن علاوه بر معاملات اسپات (نقدی)، امکان معاملات مارجین با اهرم بالا را نیز فراهم می‌کند که برای معامله‌گران حرفه‌ای جذاب است.

جمینای

جمینای (Gemini) که توسط برادران وینکلواس تاسیس شده، به عنوان یکی از امن‌ترین صرافی‌های متمرکز شناخته می‌شود. این صرافی با تمرکز بر رعایت مقررات و همکاری نزدیک با نهادهای نظارتی، استانداردهای بالایی در زمینه امنیت و حفاظت از دارایی‌های کاربران ارائه می‌دهد. جمینای همچنین از پیشگامان ارائه خدمات سپرده‌گذاری و کسب سود از دارایی‌های دیجیتال است.

همانطور که می‌دانید هیچ یک از این صرافی‌ها به دلیل تحریم‌ها به ایرانیان خدمات ارائه نمی‌دهند. در ایران بهتر است از صرافی‌های محبوب داخلی مثل نوبیتکس، بیت پین، تترلند، تبدیل و والکس استفاده کنید.

جهت مشاهده لیست بهترین صرافی های ارز دیجیتال می‌توانید به وب‌سایت کدام بروکر سری بزنید.

در انتخاب صرافی متمرکز، باید فاکتورهای مختلفی مانند اعتبار صرافی، سابقه امنیتی، کارمزدها، تنوع ارزها، محدودیت‌های جغرافیایی و کیفیت پشتیبانی را در نظر بگیرید. همچنین توصیه می‌شود قبل از واریز مبالغ بالا، با مبالغ کوچک عملکرد صرافی را تست کنند.

نکات امنیتی استفاده از صرافی متمرکز

امنیت در استفاده از صرافی متمرکز یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کاربران است. تاریخ پر فراز و نشیب این صرافی‌ها و وقوع حوادثی مانند هک و سرقت دارایی‌ها، اهمیت رعایت نکات امنیتی را دوچندان کرده است. اولین و مهم‌ترین اصل امنیتی، عدم نگهداری تمام دارایی‌ها در صرافی است. توصیه می‌شود تنها مقداری از دارایی خود را که برای معاملات روزانه نیاز دارید در صرافی نگهداری کرده و مابقی را به کیف پول‌های شخصی منتقل کنید.

احراز هویت دو مرحله‌ای (2FA) یکی از ضروری‌ترین لایه‌های امنیتی است که هر کاربری باید آن را فعال کند. این سیستم با افزودن یک مرحله تایید اضافه به فرآیند ورود به حساب و برداشت دارایی، امنیت حساب را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. استفاده از اپلیکیشن‌های احراز هویت مانند Google Authenticator یا Authy به جای پیامک، امنیت شما را دو چندان می‌کند.

در زمینه مدیریت کلمه عبور، توصیه‌های زیر را مد نظر قرار دهید:

• استفاده از کلمه عبور پیچیده و منحصر به فرد برای هر پلتفرم
• تغییر دوره‌ای کلمه عبور
• عدم استفاده از اطلاعات شخصی در کلمه عبور
• استفاده از پسورد منیجرهای امن

آدرس ایمیل مورد استفاده برای ثبت‌نام در صرافی نیز باید از امنیت بالایی برخوردار باشد. توصیه می‌شود از یک ایمیل جداگانه و مخصوص معاملات ارز دیجیتال استفاده کنید و برای آن نیز احراز هویت دو مرحله‌ای فعال شود.

در هنگام واریز و برداشت دارایی، نکات زیر باید رعایت شود:

• بررسی دقیق آدرس‌های مقصد قبل از ارسال
• ارسال مبلغ آزمایشی قبل از انتقال مبالغ بالا
• توجه به شبکه انتقال ارز دیجیتال
• بررسی کارمزدهای شبکه و حداقل مبلغ قابل برداشت

در ضمن باید نسبت به حملات فیشینگ و کلاهبرداری هوشیار باشید. هرگز نباید روی لینک‌های مشکوک در ایمیل‌ها یا پیام‌های دریافتی کلیک کنید و همیشه باید آدرس صرافی را به صورت مستقیم در مرورگر وارد کنید. استفاده از آنتی‌ویروس معتبر و به‌روز نگه داشتن سیستم‌عامل و مرورگر نیز در افزایش امنیت موثر است.

مدیریت ریسک نیز بخش مهمی از امنیت در معاملات است. شما باید:

• از سرمایه‌گذاری بیش از توان مالی خود خودداری کنید
• پورتفوی خود را متنوع نگه دارید
• از استراتژی‌های مدیریت ریسک استفاده کنید
• همیشه برای شرایط اضطراری آماده باشید

کلام پایانی

صرافی متمرکز نقش حیاتی در اکوسیستم ارزهای دیجیتال ایفا می‌کند و به عنوان پلی میان دنیای مالی سنتی و فناوری بلاکچین شناخته می‌شود. این پلتفرم‌ها با ارائه خدمات متنوع معاملاتی، رابط کاربری ساده و امکان تبادل ارزهای فیات با ارزهای دیجیتال، مسیر ورود کاربران جدید به این حوزه را تسهیل کرده‌اند.

با این حال، استفاده از صرافی‌های متمرکز با چالش‌هایی همراه است که مهم‌ترین آنها عدم کنترل کاربران بر کلیدهای خصوصی و ریسک هک و سرقت دارایی‌هاست. به همین دلیل، رعایت اصول امنیتی مانند فعال‌سازی احراز هویت دو مرحله‌ای و نگهداری حداقل دارایی در صرافی ضروری است.

انتخاب یک صرافی متمرکز معتبر و قانونی، همراه با درک کامل مزایا و معایب آن، می‌تواند به تجربه معاملاتی امن و موفق در بازار ارزهای دیجیتال منجر شود. باید با توجه به نیازها و اهداف معاملاتی خود، صرافی مناسب را انتخاب کنید و همواره اصول مدیریت ریسک را رعایت نمایید.

منابع:

What is a Centralized Exchange? | Koinly

What Are Centralized Cryptocurrency Exchanges?

What is a Centralized Exchange (CEX)? | Learn about crypto and DeFi | Get Started with Bitcoin.com

What is a Centralized Cryptocurrency Exchange (CEX)? | Ledger

Centralized vs. Decentralized Crypto Exchanges | CoinLedger

Centralized Crypto Exchanges Examined | Gemini