تصور کنید که می‌توانید بدون نیاز به دانش فنی پیچیده و تنها با دستورات طبیعی، معاملات ارز دیجیتال انجام دهید، سبد سرمایه‌گذاری خود را مدیریت کنید و از فرصت‌های بازار مطلع شوید. این دقیقاً همان چیزی است که دیف آی به ارمغان آورده است.
آمارها نشان می‌دهد که در حال حاضر پروژه‌های پیشرو در این حوزه مانند Griffain با ارزش بازار بیش از 422 میلیون دلار و حجم معاملات روزانه 69 میلیون دلار و AIXBT با رشد هفتگی 50 درصدی و ارزش بازار 579 میلیون دلار، پرچم‌دار دیف آی هستند.
در این مقاله، به بررسی دقیق دیف آی، نحوه عملکرد آن، مزایا و چالش‌های پیش رو و همچنین فرصت‌های سرمایه‌گذاری در این حوزه جدید خواهیم پرداخت.
این مقاله توسط تحلیل‌گر بازار مالی
امیرحسین پیروزی
تأیید شده است.
لطفا قبل از انجام معامله، آموزش‌های لازم را بگذرانید.
دیف آی چیست؟
دیف آی (DeFAI) ترکیبی از دو مفهوم دیفای (DeFi) و هوش مصنوعی (AI) است که به‌عنوان یک چتر گسترده، تمامی فعالیت‌ها و عملکردهای مبتنی بر هوش مصنوعی در اکوسیستم دیفای را پوشش می‌دهد. این فناوری با هدف ساده‌سازی فرآیندهای پیچیده مالی، کاهش نیاز به دخالت انسانی و افزایش کارایی سیستم طراحی شده است.
در قلب دیف آی، الگوریتم‌های پیشرفته‌ای قرار دارند که می‌توانند وظایفی مانند اعتبارسنجی داده‌ها، استیکینگ (staking) و تصمیم‌گیری را به‌صورت خودکار و بدون نیاز به دخالت انسان انجام دهند. تصور کنید که وقتی خواب هستید یا کارهای روزمره خود را انجام می‌دهید، این سیستم به طور مداوم در حال بهینه‌سازی سرمایه‌گذاری‌های شما و اجرای وظایف تکراری است.
یکی از مهم‌ترین کاربردهای دیف آی، خودکارسازی فعالیت‌های آنچین (on-chain) است که از طریق سه رکن اصلی انجام می‌شود:
ایجنت‌های معاملاتی خودمختار: این ایجنت‌ها با استفاده از هوش مصنوعی قادر به تحلیل بازار و انجام معاملات به‌صورت خودکار هستند.
لایه‌های انتزاعی: این لایه‌ها پیچیدگی‌های فنی را از دید کاربر پنهان کرده و تعامل با سیستم را ساده‌تر می‌کنند.
برنامه‌های غیرمتمرکز مبتنی بر هوش مصنوعی (AI-powered dApps): این برنامه‌ها خدمات مالی پیشرفته را با استفاده از هوش مصنوعی ارائه می‌دهند.
نکته قابل توجه در مورد دیف آی این است که این فناوری صرفا به معاملات و مدیریت سرمایه محدود نمی‌شود. دیف آی از طریق پردازش داده‌های درون زنجیره‌ای و برون زنجیره‌ای، قادر به ارائه اطلاعات‌های عمیق و پیش‌بینی‌های دقیق در مورد روندهای بازار است. این سیستم می‌تواند با استفاده از الگوریتم‌های یادگیری ماشین، الگوهای پیچیده‌ای را که ممکن است از چشم انسان پنهان بمانند، شناسایی کند.
تاریخچه پیدایش اصطلاح «دیف آی» به دانیله سستا، توسعه‌دهنده برجسته پروژه‌هایی مانند Wonderland، Popsicle Finance و Abracadabra Money برمی‌گردد. او در مقاله خود با عنوان «DeFAI و طلوع DAOهای مبتنی بر هوش مصنوعی» برای اولین بار این اصطلاح را مطرح کرد. سستا در این مقاله به پتانسیل هوش مصنوعی در رفع آسیب‌پذیری‌ها، پیچیدگی‌ها و ریسک‌های موجود در ساختار فعلی دیفای اشاره کرد.
در حال حاضر، بخش دیف آی با ارزش بازار بیش از 3.4 میلیارد دلار، به سرعت در حال رشد است و پیش‌بینی می‌شود که این رقم در سال‌های آینده همچنان افزایش یابد.
دیف آی (DeFAI) ترکیبی از دیفای (DeFi) و هوش مصنوعی (AI) است.
نحوه عملکرد دیف آی
دیف آی با ترکیب فناوری‌های هوش مصنوعی و دیفای، مکانیزم‌های پیچیده‌ای را برای بهبود عملکرد سیستم‌های مالی غیرمتمرکز به کار می‌گیرد. در قلب این سیستم، الگوریتم‌های پیشرفته یادگیری ماشین قرار دارند که قادرند حجم عظیمی از داده‌های مالی را پردازش کرده و به تصمیمات هوشمند تبدیل کنند.
در لایه اول عملکرد دیف آی، سیستم‌های پردازش زبان طبیعی (NLP) قرار دارند که به کاربران اجازه می‌دهند با استفاده از دستورات ساده و به زبان روزمره با پلتفرم‌های مالی غیرمتمرکز تعامل کنند. برای مثال، در پلتفرم Griffain، کاربران می‌توانند با استفاده از دستورات زبانی ساده، عملیاتی مانند سوآپ توکن‌ها، تنظیم سفارشات لیمیت و حتی راه‌اندازی چندین توکن جدید را انجام دهند.
لایه دوم شامل موتورهای تحلیلی پیشرفته است که به طور مداوم داده‌های درون زنجیره‌ای و برون زنجیره‌ای را تحلیل می‌کنند. این موتورها با استفاده از تکنیک‌های تحلیل داده، الگوهای بازار را شناسایی کرده و فرصت‌های کسب سود از بازار کریپتو را تشخیص می‌دهند. برای نمونه، پلتفرم Hey Anon با استفاده از هوش مصنوعی خود به نام ANON، هوش اجتماعی، تحلیل داده‌های زنجیره‌ای و ارزیابی ریسک را با یکدیگر ترکیب می‌کند تا اطلاعاتی درباره وضعیت بازار به کاربر خود ارائه دهد.
در سطح زیرساختی، دیف آی از سه مکانیزم اصلی برای تضمین امنیت و کارایی استفاده می‌کند:
مکانیزم‌های قابل تأیید: این سیستم‌ها اطمینان حاصل می‌کنند که تصمیمات و اقدامات ایجنت‌های هوش مصنوعی توسط فعالین شبکه قابل تأیید و راستی‌آزمایی است.
فناوری‌های پیشرفته حفظ حریم خصوصی: از جمله این فناوری‌ها می‌توان به اثبات‌های دانش صفر (Zero-Knowledge Proofs)، رمزنگاری همومورفیک کامل (FHE) و محیط‌های اجرایی قابل اعتماد (TEE) که از داده‌های حساس کاربران محافظت می‌کنند، اشاره کرد.
تعاملات یکپارچه درون زنجیره‌ای: این قابلیت به ایجنت‌های هوش مصنوعی اجازه می‌دهد تا به طور مستقیم با قراردادهای هوشمند تعامل کنند و استراتژی‌های خود را بدون نیاز به واسطه اجرا کنند.
یکی از نوآوری‌های مهم در عملکرد دیف آی، استفاده از محیط‌های آزمایشی مانند پلتفرم G.A.M.E در پروتکل Virtuals است. این محیط به کاربران اجازه می‌دهد قبل از راه‌اندازی ایجنت‌های هوش مصنوعی خود در محیط واقعی، آن‌ها را در یک محیط کنترل شده تست کنند.
همچنین، سیستم‌های دیف آی از مکانیزم‌های یادگیری تقویتی استفاده می‌کنند که به ایجنت‌های هوش مصنوعی اجازه می‌دهد با گذشت زمان و بر اساس نتایج عملکرد خود، استراتژی‌هایشان را بهتر کنند. این امر باعث می‌شود سیستم به طور مداوم خود را با شرایط متغیر بازار تطبیق دهد و عملکرد بهتری داشته باشد.
در نهایت، باید توجه داشت که عملکرد دیف آی به شدت وابسته به کیفیت داده‌های ورودی است. به همین دلیل، این سیستم‌ها از شبکه‌های گسترده‌ای از اوراکل‌ها و منابع داده استفاده می‌کنند تا اطمینان حاصل شود که تصمیمات بر اساس اطلاعات دقیق و به‌روز گرفته شده‌اند.
دیف آی تمامی فعالیت‌ها و عملکردهای مبتنی بر هوش مصنوعی را در اکوسیستم دیفای پوشش می‌دهد.
مزایای استفاده از دیف آی
خودکارسازی عملیات‌های پیچیده یکی از مهم‌ترین مزایای دیف آی است. سیستم‌های مبتنی بر دیف آی قادرند وظایف تکراری و سخت مانند معاملات، متعادل‌سازی پورتفولیو و کشت بازده (Yield Farming) را به‌صورت خودکار انجام دهند. برای مثال، ربات‌های معاملاتی مجهز به الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند بر اساس شرایط بازار و الگوهای شناسایی شده، به‌صورت خودکار معامله کنند. مدیران پورتفولیو نیز می‌توانند تخصیص دارایی‌ها را به طور خودکار برای حفظ نسبت ریسک به ریوارد مطلوب تنظیم کنند.
بهبود تجربه کاربری از دیگر دستاوردهای مهم دیف آی است. پلتفرم‌های دیف آی با استفاده از رابط‌های کاربری هوشمند و پردازش زبان طبیعی، امکان تعامل ساده و روان با سیستم‌های مالی پیچیده را فراهم می‌کنند. به‌عنوان مثال، در پلتفرم Orbit که بیش از 100 زنجیره بلاکچین و 175 پروتکل مختلف را پوشش می‌دهد، کاربران می‌توانند عملیات پیچیده مانند سوآپ، بریج‌های کراس چین و مدیریت وام‌ها را انجام دهند، آن هم با استفاده از دستورات ساده!
سیستم‌های هوش مصنوعی به طور مداوم قراردادهای هوشمند و فعالیت‌های شبکه را برای شناسایی ناهنجاری‌ها یا آسیب‌پذیری‌های احتمالی نظارت می‌کنند. الگوریتم‌های پیش‌بینی‌کننده می‌توانند الگوهای مشکوک را در داده‌های تراکنش شناسایی کرده و احتمال سوءاستفاده را قبل از وقوع آن تشخیص دهند. علاوه بر این، ابزارهای هوش مصنوعی در حسابرسی قراردادهای هوشمند کمک می‌کنند تا استحکام و یکپارچگی آن‌ها تضمین شود.
هوش مصنوعی در پردازش مجموعه‌های داده بزرگ و پیچیده نیز تخصص دارد و می‌تواند داده‌های خام بلاکچین را به اطلاعات قابل اعتماد تبدیل کند. این امر در موارد زیر کاربرد دارد:
تحلیل عملکرد استخرهای نقدینگی
شناسایی بهترین فرصت‌های کشت بازده
پیش‌بینی روندهای بازار بر اساس فعالیت‌های درون زنجیره‌ای
همچنین، دیف آی با ارائه راهکارهای شخصی‌سازی شده، به کاربران کمک می‌کند تا بر اساس اهداف مالی و ریسک‌پذیری خود، بهترین استراتژی‌ها را برای معاملات انتخاب کنند. برای مثال، پلتفرم Hey Anon با استفاده از هوش مصنوعی خود به نام Gemma، امکان تصمیم‌گیری سریع و آگاهانه در ترید را با ارائه ابزارهایی مانند هوش اجتماعی، تحلیل داده‌های درون و برون زنجیره‌ای، ارزیابی ریسک و هشدارها فراهم می‌کند.
پروژه های برتر دیف آی
در میان انبوه پروژه‌های فعال در حوزه دیف آی، برخی پروژه‌ها با نوآوری‌های خاص خود توانسته‌اند جایگاه بالایی در این صنعت به دست آورند. در ادامه به بررسی مهم‌ترین این پروژه‌ها می‌پردازیم.
Griffain
Griffain در سولانا فعالیت می کند.
Griffain، به‌عنوان یکی از پیشگامان حوزه دیف آی، توسط تونی پلاسنسیا، توسعه‌دهنده سالیدیتی ایجاد شده است. این پروژه که بر روی بلاکچین سولانا فعالیت می‌کند، ابزارهای خودکارسازی معاملات پیشرفته‌ای را برای کاربران دیفای فراهم می‌کند. Griffain با ارزش بازار بیش از 422 میلیون دلار و حجم معاملات روزانه 69 میلیون دلار، به‌عنوان یک پلتفرم همه‌کاره برای فعالیت‌های درون زنجیره‌ای در سولانا عمل می‌کند. کاربران می‌توانند از طریق این پلتفرم فعالیت‌های متنوعی مانند سوآپ‌های پایه، راه‌اندازی توکن‌های جدید، توزیع ایردراپ و تنظیم سفارشات لیمیت را انجام دهند.
Hey Anon
Hey Anon در بلاکچین سونیک ساخته شده است.
پروژه Hey Anon توسط دانیله سستا راه‌اندازی شده و راهکارهای مبتنی بر هوش مصنوعی را برای پر کردن شکاف بین مدیریت مالی و فناوری بلاکچین ارائه می‌دهد. ایجنت هوش مصنوعی این پروژه به نام ANON که بر روی بلاکچین لایه یک سونیک (Sonic) ساخته شده، اتوماسیون و بهینه‌سازی تراکنش‌های دیفای را انجام می‌دهد. توکن بومی این پروژه، ANON، در حال حاضر از ارزش بازار بیش از 275 میلیون دلار برخوردار است. اخیرا Hey Anon با معرفی Gemma امکانات جدیدی مانند هوش اجتماعی، تحلیل داده‌های درون و برون زنجیره‌ای و سیستم هشدار معاملات را به پلتفرم خود افزوده است. Gemma یک دستیار پژوهشی هوش مصنوعی محسوب می‌شود.
Virtuals Protocol
Virtuals Protocol بر روی شبکه بیس فعالیت می کند.
VIRTUALS Protocol، به‌عنوان یکی از پلتفرم‌های باسابقه در تولید ایجنت‌های هوش مصنوعی، بر روی شبکه بیس (Base) فعالیت می‌کند. این پروژه با ارزش بازار 3.4 میلیارد دلاری خود، امکان ایجاد ایجنت‌های هوش مصنوعی را بدون نیاز به دانش کدنویسی فراهم می‌کند. پلتفرم G.A.M.E این پروژه به‌عنوان یک محیط آزمایشی عمل می‌کند که کاربران می‌توانند قبل از راه‌اندازی نهایی ایجنت‌های هوش مصنوعی خود، آن‌ها را در این محیط تست کنند. علاوه بر این، Virtuals Protocol به کاربران اجازه می‌دهد پروژه‌های خود را از طریق توکنیزاسیون به درآمدزایی برسانند.
Orbit
Orbit از ۱۱۷ شبکه پشتیبانی می کند.
Orbit و توکن بومی GRIFT آن، به‌عنوان یک لایه انتزاعی در حوزه دیف آی شناخته می‌شود. این پروژه که توسط تیم SphereOne توسعه یافته، با پشتیبانی از بیش از 100 شبکه مختلف و 175 پروتکل، خدمات متنوعی را ارائه می‌دهد. کاربران می‌توانند از طریق Orbit فعالیت‌های مختلفی مانند سوآپ، بریج و استیکینگ را انجام دهند.
علاوه بر پروژه‌های اصلی ذکر شده، پروژه‌های دیگری نیز در اکوسیستم دیف آی فعال هستند که از جمله آن‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد:
Cod3x: این پلتفرم با در اختیار داشتن توسعه‌دهندگان برجسته، امکان ساخت ایجنت‌های تخصصی را بدون نیاز به کدنویسی فراهم می‌کند. ایجنت شاخص این پلتفرم Big Tony نام دارد.
Hive و Grift: این پروژه‌ها در زمینه UX فعالیت می‌کنند و به دنبال ساده‌سازی تجربه کاربری در فضای دیف آی هستند.
Derive و Kudai: این پروژه‌ها بر بهینه‌سازی بازده در فضای دیف آی تمرکز دارند و راهکارهایی برای افزایش سودآوری در این حوزه ارائه می‌دهند.
کلام پایانی
دیف آی را به‌عنوان نقطه تلاقی هوش مصنوعی و دیفای در نظر گرفت که در حال باز تعریف مفاهیم مالی در دنیای کریپتو است. این فناوری با ارزش بازار تجمیعی 3.4 میلیارد دلار و چشم‌انداز رشد تا 10 میلیارد دلار تا پایان سال 2025، پتانسیل خوبی برای سرمایه‌گذاری دارد. پروژه‌های پیشرو در دیف آی مانند Griffain، Hey Anon و Virtuals Protocol به دنبال تغییر شکل تعامل کاربران با سیستم‌های مالی غیرمتمرکز هستند.
سوالات متداول
دیف آی با دیفای سنتی چه تفاوتی دارد؟
در حالی که دیفای سنتی بر اساس قراردادهای هوشمند از پیش تعریف شده عمل می‌کند، دیف آی با بهره‌گیری از هوش مصنوعی قادر به تصمیم‌گیری هوشمند و تطبیق با شرایط متغیر بازار است. این قابلیت به دیف آی اجازه می‌دهد تا عملیات پیچیده را خودکارسازی کرده، استراتژی‌های معاملاتی را بهینه کند و تجربه کاربری ساده‌تری را ارائه دهد.
چگونه می‌توان از امنیت سرمایه‌گذاری در پروژه‌های دیف آی اطمینان حاصل کرد؟
برای اطمینان از امنیت سرمایه‌گذاری در پروژه‌های دیف آی، باید به فاکتورهایی مانند تیم توسعه‌دهنده و سابقه آن‌ها، حسابرسی‌های امنیتی انجام شده روی کد پروژه، شفافیت در عملکرد الگوریتم‌های هوش مصنوعی و میزان پذیرش و اعتبار پروژه در جامعه کریپتو توجه کرد. همچنین، استفاده از پلتفرم‌های معتبر و بررسی مکانیزم‌های امنیتی مانند محیط‌های اجرایی قابل اعتماد (TEE) می‌تواند به کاهش ریسک‌های سرمایه‌گذاری کمک کند.
برای شروع سرمایه‌گذاری در دیف آی از کجا باید شروع کنیم؟
بهترین راه برای ورود به دنیای دیف آی، شروع با پلتفرم‌های شناخته شده و معتبر مانند Griffain یا Hey Anon است که رابط کاربری ساده‌تری دارند. ابتدا باید با مبالغ کم شروع کنید و با مطالعه مستندات پروژه‌ها و درک نحوه عملکرد آن‌ها، به تدریج دانش و تجربه خود را در این حوزه افزایش دهید.
تیم تحریریه ارز دیجیتال کدام بروکر، متشکل از گروهی از متخصصان، تحلیلگران و نویسندگان حرفه‌ای بازار کریپتو است. تیم ما در زمینه بلاکچین، رمزارزها و دنیای مالی غیرمتمرکز (DeFi) فعالیت دارند و اینجا هستیم تا پیچیدگی‌های دنیای ارز دیجیتال را برای شما ساده و قابل‌فهم کنیم و برای شما محتوایی تولید کنیم که علاوه بر کاربردی بودن، به رشد اطلاعات شما هم کمک کند.
